Tuy nhiên, theo nhiều người, nếu không tinh ý, người tiêu dùng vẫn rất dễ nhầm lẫn giữa nho Trung Quốc và nho Ninh Thuân.
Loạn giá "nho Ninh Thuận" từ "chợ" mạng đến đời thường
Thời gian gần đây, trên nhiều tuyến đường, các khu chợ ở Hà Nội xuất hiện những gánh hàng hoa quả rong bày bán rất nhiều nho xanh, nho đỏ mà theo giới thiệu của người bán thì đây là đặc sản Ninh Thuận.
Những tuyến phố như Nguyễn Xiển, Hồ Tùng Mậu, Trần Thái Tông, chân cầu Thăng Long... bỗng như đỏ rực hằn lên bởi các xe hàng rong chất đầy nho tươi chín mọng, xếp thành hàng dài hai bên vỉa hè.
Theo chân người bán, nho len vào tận trong ngõ hẻm, khiến nhiều người không khỏi choáng ngợp bởi cái màu đỏ như muốn đánh thức vị giác sáng lên cả một góc phố.
Những xe hàng rong chở đầy nho tản đi khắp các ngả đường Thủ đô.
Thế nhưng, điều đáng nói là giá bán những chùm nho tươi này mỗi nơi một khác, chênh lệch lên tới cả vài chục ngàn đồng. Tại chợ Nghĩa Đô (đường Lạc Long Quân - Hà Nội), giá nho đỏ là 50.000 - 60.000 đồng/kg.
Trong khi đó, những ki-ốt trong chợ Bưởi (gần chợ Nghĩa Đô) hét giá tới 70.000 đồng/kg.
Giải thích về mức giá khá cao này, chị Thủy (chủ một sạp hoa quả trong chợ Nghĩa Đô) cho biết: "Nho của tôi nhập là chính gốc Ninh Thuận, giá cả lúc nhập đã rất cao rồi nên không thể bán rẻ được".
Giá nho đỏ trên "chợ" mạng cũng có sự chênh lệch rất lớn, từ 38.000 đến 80.000 đồng/kg.
Giá thành dao động 60.000 đến 70.000 đồng/kg nho Ninh Thuận cũng là mức giá phổ biến được nhiều siêu thị tiêu dùng trên địa bàn Hà Nội áp dụng.
Tại một siêu thị trên đường Trần Duy Hưng (Hà Nội), giá một kg nho đỏ Ninh Thuận là 72.500 đồng/kg trong khi đó, một số siêu thị khác ven đường Phạm Hùng, mức giá này lại hạ xuống chỉ còn 69.900 đồng/kg.
Trên "chợ" mạng, giá nho Ninh Thuận bán online cũng chênh lệch khá lớn, dao động từ 38.000 đến 80.000 đồng/kg.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV, cũng vẫn những chùm nho đó nhưng nếu mua lại từ các gánh hàng rong bán ven đường, giá sẽ rẻ hơn khoảng một nửa và người bán thì vẫn đinh ninh rằng, nho họ bán mới đích thị là đặc sản Ninh Thuận.
Nếu chỉ nhìn bề ngoài, khách mua, không phải ai cũng đủ tinh ý để phân biệt nho Ninh Thuận và nho Trung Quốc.
Dọc đường Nguyễn Xiển, có khoảng 20 hàng rong chở đầy nho tươi và hàng nào cũng treo biển to đùng ghi chữ "Nho ngọt Ninh Thuận". Giá nho ở đây khá rẻ, dao động từ 35.000 đến 40.000 đồng/kg.
Những lúc chiều muộn, ế hàng, nhiều tiểu thương còn treo biển hạ giá 30.000 đồng/kg nho đỏ.
"Cung đường này hình thành mức giá chung rồi, đi mua ở hàng nào cũng như vậy thôi. Chỉ có về chiều, không bán được cho ai thì họ mới phá giá còn buổi sáng, nhất loạt đều bán 40.000 đồng/kg.
Những ai bán giá 35.000 đồng/kg hầu hết là nho đã ngả màu tím thẫm, phần đầu quả màu trắng đục, cuống thâm do là bán hàng tồn từ những ngày hôm trướ hoặc nếu không cũng là cài lẫn nho úa hỏng vào những chùm lành lặn để khách không phát hiện ra", anh Nguyễn Văn Mạnh, một tiểu thương bán nho trên đường Nguyễn Xiển, cho hay.
Ai cũng nhận mình bán nho Ninh Thuận
Khi được hỏi về nguồn gốc xuất xứ, hầu hết các tiểu thương đều khẳng định loại nho mà mình bán cho khách là chuẩn nho Ninh Thuận. "Nho chị là nhập theo xe chở thẳng từ Ninh Thuận ra đây, làm gì có nho Trung Quốc bao giờ.
Nho Trung Quốc không thể ngon, ngọt được nho ta đâu", chị Thủy, một tiểu thương bán nho trên đường Hồ Tùng Mậu phân trần.
Tuy nhiên, dấu hiệu nhận biết đâu là nho Ninh Thuận, đâu là nho Trung Quốc thì mỗi người lại có một câu trả lời hoàn toàn khác nhau.
Khẳng định hàng của mình bán là nho Ninh Thuận, chị Thủy cho biết: "Nho Ninh Thuận quả phải to, căng tròn, nho mọc thành chùm dày quả, ăn ngọt hơn và trên quả thường có ít phấn trắng hơn so với nho Trung Quốc".
Những chùm nho nhìn giống nhau nhưng khi được hỏi, mỗi tiểu thương lại đưa ra những quan điểm khác nhau về cách phân biệt nho Ninh Thuận và Trung Quốc.
Chùm nho mọc dầy quả được nhiều tiểu thương khẳng định là dấu hiệu để nhận biết nho Ninh Thuận.
Trong khi đó, anh Dương, một tiểu thương khác bán nho gần sạp chị Thủy lại bác bỏ quan điểm này. Theo anh Dương, nho Ninh Thuận thường mọc thành chùm thưa quả, cuống nhỏ, quả mỏng vỏ, ăn mềm và hơi có chút chua dịu.
"Mùa này ở Ninh Thuận đang là mùa mưa nên trái nho cũng không được ngọt đậm như mùa khô. Ăn nho mà ngọt quá thì chắc chắn chỉ có thể là nho Trung Quốc", anh Dương lập luận.
Cũng vẫn câu hỏi liên quan đến cách phân biệt đâu là nho Ninh Thuận, khi được hỏi, nhiều tiểu thương bán hàng rong trên đường Nguyễn Xiển lại có những câu trả lời hoàn toàn khác.
"Trung Quốc không có nhiều nho đỏ nên họ chỉ tập trung làm giả nho Mỹ để thu lại giá trị lợi nhuận cao. Khí hậu bên đó thích hợp trồng nho xanh nên họ nhái hàng nho xanh Ninh Thuận rất nhiều.
Tuy nhiên, nho xanh Trung Quốc lại không có hạt nên rất dễ bị phát hiện", chị Oanh, một tiểu thương bán hàng tại đây, tâm sự.
Đồng tình với quan điểm này, anh Tiến, một tiểu thương khác khẳng định, tất cả các loại nho đỏ bày bán tại Hà Nội hầu hết đều là nho Ninh Thuận.
"Nho Ninh Thuận cũng có nhiều loại, loại mọc dày chùm gọi là nho bắp, giá bán thường cao hơn trong khi đó, các chùm thưa quả hơn gọi là nho cành, giá rẻ hơn một chút.
Nho Trung Quốc cũng có nhưng không nhiều và loại này thường quả to, nứt vỏ, ăn không giòn như nho Ninh Thuận và vị ngọt đậm".
Nho bán rong ngoài đường chắc chắn là nho Trung Quốc
Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Tin (Trưởng phòng Nông nghiệp, sở Ngông nghiệp & Phát triển Nông thôn Ninh Thuận) khẳng định, nho bán rong giá rẻ ở ngoài Hà Nội hầu hết là nho Trung Quốc.
Lý giải về điều này, anh Tin cho biết, sản lượng nho năm nay tại Ninh Thuận không lớn do ảnh hưởng của hạn hán kéo dài.
"Nhiều vùng bị thiếu nước tưới nên năng suất nho bị giảm, những vung chủ động được nước tưới tuy đảm bảo được năng suất nhưng xét trên diện rộng thì sản lượng nho tại Ninh Thuận vụ này chưa cao bằng so với cùng kỳ mọi năm", ông Tin nói.
Ông Tin cho biết, nho Ninh Thuận sau khi thu hoạch chủ yếu xuất đi thị trường TP. HCM, số ít khác là bán buôn cho các siêu thị như Big C, Coop.Mart ngoài Hà Nội.
"Nho Ninh Thuận ra bắc chỉ đủ phục vụ bán tại các siêu thị hoặc các hệ thống cửa hàng hoa quả quy mô chứ không đủ để bán rong tràn lan khắp mặt phố như nhiều người vẫn thấy".
Theo ông Tin, giá nho bán buôn tại vườn hiện nay tại Ninh Thuận là 15.000 đồng/kg nho đỏ và 30.000 đồng/kg nho xanh.
Mức giá này có chút giảm hơn so với các vụ mùa khác nhưng lý do không phải là vấn đề được mùa rớt giá mà là vì nhu cầu thị trường giảm sút và sự cạnh tranh gắt gao của nho Trung Quốc.
"Thị trường lớn nhất của nho Ninh Thuận là TP.HCM, ngoài Bắc cũng có tiêu thụ một số nhưng không nhiều.
Tuy nhiên, vụ nho này thu hoạch đúng lúc miền Tây Nam Bộ cũng đang rộ mùa nhiều loại hoa trái nên giá nho Ninh Thuận bị giảm do vấp phải sự cạnh tranh.
Bên cạnh đó, sự "tấn công" của nho Trung Quốc tại Hà Nội cũng gây sức ép lên nho Ninh Thuận khi mà giá nho loại một suất từ Ninh Thuận vào các siêu thị luôn cao hơn giá nho Trung Quốc bán rong lề đường".
Nói về đặc điểm nhận diện nho Ninh Thuận, ông Tin chia sẻ: "Nho Ninh Thuận vụ này kết trái đúng lúc mưa nên chất lượng có chút hao hụt, màu sắc cũng bị trầm hơn.
Tuy nhiên, nho Ninh Thuận xuất đi Hà Nội thì bao giờ cũng là nho loại 1 với chất lượng đạt chuẩn.
Dấu hiệu phân biệt nho Ninh thuận cũng không phải khó nhưng sẽ không dễ với những ai chưa ăn nho Ninh Thuận bao giờ vì những đặc điểm như nho Ninh Thuận dày chùm hơn hay ngọt hơn chỉ mang tính chất tương đối".
"Nho đỏ Ninh Thuận thường tròn trái chứ không dài và to như nho Trung Quốc. Nho xanh Ninh Thuận thì trái thuôn dài và bầu trái hơn", ông Tin đưa ra một số đặc điểm cơ bản.
