Sau khi lực lượng chống buôn lậu bịt chặt các đường mòn, ngõ tắt trên biên giới Lạng Sơn, tại các cửa khẩu Tân Thanh, Cốc Nam (huyện Văn Lãng), lượng người dân khu vực biên giới xuất cảnh sang Trung Quốc tăng đột biến, mỗi ngày có hơn 2.000 người qua lại, khi về khệ nệ mang, vác hàng Trung Quốc.
Trung tá Khuất Duy Phúc, Phó trưởng đồn Biên phòng Tân Thanh cho biết: Chưa khi nào cửa khẩu Cốc Nam lại diễn ra tình trạng cư dân ùn ùn kéo đến làm thủ tục xuất nhập cảnh như vậy.
Theo Quyết định 254 của Thủ tướng Chính phủ, người dân địa phương qua biên bằng giấy thông hành và mua hàng được miễn thuế nhập khẩu nếu giá trị hàng hóa đó không quá 2 triệu đồng/người/ngày. Lợi dụng điều này, nhiều đầu nậu đã thuê sổ thông hành, thuê dân bản địa vận chuyển hàng lậu với thù lao cao.
Ngày trước công mang vác hàng chỉ là 2.800 đồng/kg, nay tăng lên 7.000 đồng/kg. Nhiều cụ già bảy, tám mươi tuổi vẫn lội bùn đi cõng hàng , có gia đình 7-8 người đều sang trao đổi hàng bên Trung Quốc .
Một cụ già chuẩn bị sang Trung Quốc cõng hàng.
Cụ Nông Thị E ngoài sáu mươi tuổi qua chợ Lũng Nghịu bên kia biên giới mang về một đống giầy, tất, áo ấm các loại. Cụ cười bảo: “Mùa đông rồi, thời tiết vùng biên lạnh lắm, mua về mặc thôi”. Một cán bộ hải quan đang trực tại cửa khẩu Cốc Nam cho biết, hôm qua, cụ cùng con, cháu mua chăn, hàng mùa đông về, lúc khai báo, giá mỗi đôi giầy chỉ có 5.000 đồng, còn chăn giá 30.000 đồng. “Biết là có sự gian dối, nhưng chúng tôi đành phải bó tay”.
Ông Nguyễn Công Trưởng, Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn (HQ) cho biết, để hạn chế người dân bị lợi dụng mang vác thuê hàng hóa tiêu dùng, thời gian qua, lực lượng hải quan thu thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt.
Biện pháp tuy có hiệu quả, nhưng lại gây khó trong việc quản lý hàng thuộc định mức 2 triệu đồng. Cơ quan hải quan lo lắng, nếu không có biện pháp thống nhất trong quản lý hóa đơn chứng từ, thì nạn mang vác hàng thuê sẽ bùng phát.
Ông Trưởng dẫn chứng, một gia đình nghèo giáp biên giới có 6 người không thể ăn hết 12 triệu đồng tiền hoa quả một ngày, nhưng họ vẫn đi chợ biên giới mua hoa quả đều như vắt chanh. Và khi hàng về, các đầu nậu thu gom, thoải mái đưa về nội địa tiêu thụ.