Theo ông Thiên, những gì diễn ra trong ba phần tư chặng đường của năm cho thấy kinh tế Việt Nam thực sự khó khăn, sa sút và đến mức đáng quan ngại. Sa sút không chỉ thể hiện ở con số định lượng như tăng trưởng GDP giảm, doanh nghiệp phá sản, đóng cửa tăng.
Yếu kém còn thể hiện đặc biệt rõ nét ở xu hướng gia tăng xu hướng các biến cố, là những tín hiệu chỉ báo mức độ rủi ro hệ thống tăng lên, các loại tin đồn có tác động gây rối dư luận, làm suy giảm mạnh lòng tin thị trường vốn đã suy yếu sau mấy năm nền kinh tế gặp khó khăn.
Thế nhưng cách tiếp cận hiện nay, ông Thiên cho rằng vẫn chủ yếu theo tinh thần “nền kinh tế đang khó khăn” và hầu như chưa mổ xẻ, chưa thấy hết và định vị đúng mức độ gay gắt của những nguy cơ mang tính cơ cấu và hệ thống đang đe dọa nền kinh tế.
Trong khi
đó, thực tiễn lại trông đợi nhận diện đúng sự khác biệt của năm 2012 với
các năm khác để trên cơ sở đó có cách tiếp cận mới, vượt qua lối mòn tư
duy và hành động của các năm trước (vốn làm cho bất ổn và lạm phát cứ
lặp đi lặp lại).
Đây mới là việc cấp thiết cần mổ xẻ thay vì nổ lực một cách thiên lệch bám vào các con số chỉ tiêu GDP. “Nếu không tạo ra được sự khác biệt như vậy trong cách tiếp cận, nền kinh tế sẽ phải tiếp tục chấp nhận tình trạng lạm phát bất ổn tái đi tái lại".
Ông Trần Đình Thiên tại hội nghị sáng nay. Ảnh: Lệ Chi
Ông Thiên cũng cho rằng, Việt Nam cần phải bỏ ngay các chỉ tiêu tăng trưởng GDP địa phương, bởi nó chỉ là những con số ảo trong khi doanh nghiệp thì đang khó khăn trầm trọng. Nền kinh tế hiện nay thể hiện sự bất ổn thông qua sự nhảy múa của lạm phát, lúc trồi, lúc sụt. Ngoài ra, muốn biết tình hình kinh tế cuối năm như thế nào thì phải nhìn vào số liệu đơn đặt hàng từ giữa năm, nhưng theo nghiên cứu của HSBC thì cho thấy số đơn đặt hàng chưa có gì sáng sủa.
Bên cạnh đó là con số nợ xấu 202.000 tỷ đồng, nay thêm cục máu đông hàng tồn kho mà tập trung nhiều là bất động sản. Chỉ tính riêng Hà Nội và TP HCM, tồn kho bất động sản vào khoảng 70.000 tỷ đồng. Theo ông Thiên, may mắn lắm thì phải 7 năm sau mới có thể xử lý hết cục máu đông bất động sản này.
"Qua đó cho thấy con số nợ xấu ngân hàng to đến mức nào và tôi đề nghị Quốc hội phải làm rõ vấn đề nợ xấu và xử lý nó triệt để hơn chứ không thể để yên được nữa", ông nói.
Ông Thiên cho rằng các vấn đề cần làm hiện nay là đổi mới về cải cách đất đai, tiếp theo là cải cách doanh nghiệp nhà nước theo nghĩa thị trường, sau đó là cải cách ngân sách nhà nước một cách quyết liệt. Và vấn đề quan trọng cuối cùng là phải công khai minh bạch, dám nhìn thẳng vào sự thật để hành động.
Dự báo kinh tế năm 2013, ông Thiên cho rằng khó có cơ sở để tăng trưởng cao, nguy cơ bất ổn và lạm phát vẫn tiềm tàng do các cơ sở cho khôi phục ổn định và tăng trưởng còn yếu. Tuy nhiên, đây là năm vẫn có cơ hội cho sự chuyển biến kinh tế, nhưng mục tiêu tăng trưởng GDP 2013 chỉ nên ở mức 4-4,5%.