Báo cáo kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường được các ủy viên UBTVQH đánh giá cao trong phiên họp chiều 15.8 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH).
“Báo cáo rất toàn diện, giải hết các luật hiện hành cho đến nghị định, thông tư, chỉ ra được vấn đề tổ chức thực hiện, những yếu kém, có thống kê sai phạm”. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách Phùng Quốc Hiển nói.
Tuy nhiên, ông Hiển cũng cho rằng, “phần nêu về trách nhiệm thì chưa rõ”.
“Đến nay 2 năm rồi mà các văn bản quy phạm pháp luật vẫn chưa được ban hành đầy đủ để quá trình tổ chức thực hiện còn nhiều vướng mắc thì trách nhiệm thuộc bộ nào, bộ nào ban hành văn bản quy phạm pháp luật còn thiếu thì đề nghị liệt kê ra”, ông Hiển đề nghị.
Theo ông Hiển, Báo cáo cũng chưa nói rõ bao nhiêu tỉnh không thực hiện đúng quy hoạch, bao nhiêu mỏ khai thác vi phạm… “Chúng ta phải làm rõ trách nhiệm, như thế giám sát mới chất lượng, từ đó các bộ, ngành và các địa phương thấy được trách nhiệm của mình và khắc phục được những vấn đề tồn tại, yếu kém.
Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cho rằng: Báo cáo kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường đưa ra những đánh giá rất hay nhưng không chỉ rõ địa chỉ chịu trách nhiệm thì việc khắc phục sẽ thấp.
Khai thác khoáng sản - ảnh minh họa
Báo cáo của Đoàn giám sát cho biết, chỉ trong 3 năm (2005 – 2008), các tỉnh, thành đã cấp 3.495 giấy phép khai thác, gấp hơn 7 lần số lượng Trung ương cấp trong 12 năm. “Phân cấp và giao quyền cho địa phương là chủ trương rất đúng của Đảng và Nhà nước để nâng cao trách nhiệm quản lý ở địa bàn, địa phương”, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nói và đề nghị Đoàn giám sát làm rõ: khi giao quyền rồi thì còn sơ hở gì? Liệu chủ trương giao quyền đến mức ấy đã đúng chưa? Việc chấp hành có nghiêm chỉnh, thống nhất và đúng thẩm quyền được giao không? Trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc thực hiện chủ trương được giao quyền đó đến đâu?
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị, các lĩnh vực khác nữa đề nghị , có gì vượt quyền không, có cái gì chưa thực hiện đầy đủ quyền của mình được giao không để từ đó chúng ta xem trong quá trình phân cấp như vậy thì sai ở chỗ nào”, nhấn mạnh.
2.000 doanh nghiệp khoáng sản giải quyết được bao nhiêu lao động?
Một vấn đề khác cũng được các ủy viên UBTVQH quan tâm là: hoạt động khai thác khoáng sản đã giải quyết công ăn việc làm cho người lao động như thế nào?
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc K’sor Phước đặt vấn đề: hơn 2.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoáng sản đã giải quyết được bao nhiêu lao động? Vấn đề này, theo ông K’sor Phước, là rất quan trọng bởi nó làm rõ những lợi ích mà khai thác khoáng sản đem lại.
“Kèm theo đó là vấn đề an toàn lao động”, Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Trương Thị Mai nêu. “Tôi đề nghị đánh giá sâu sắc hơn vấn đề an ninh trật tự trên những nơi diễn ra việc khai thác khoáng sản, đây là điều rất lo ngại trong xã hội, vừa không an toàn lao động, vừa an ninh trật tự như một số nơi có tranh chấp, nhiều vấn đề liên quan trật tự trên địa bàn. Như vậy, có sự tương quan giữa ngân sách và tài nguyên đã được khai thác với giá trị mang lại của ngành công nghiệp khai khoáng này tương quan như thế nào, có đáp ứng được không. Chỗ này cần có những trả lời cụ thể để xem thử sắp tới điều chỉnh ở mức độ như thế nào để việc mình bỏ ra, còn cả bộ máy quản lý nhà nước và nhiều vấn đề có đem lại như chúng ta mong muốn hay không?”.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu đề xuất: báo cáo đánh giá thêm về việc tài nguyên khoáng sản hàng năm gia tăng việc làm mới cho người lao động và cải thiện, nâng cao thu nhập của người lao động như thế nào.