Mấy tháng nay, thay vì về ở nhà thuê ở Lạc Long Quân (Hồ Tây - Hà Nội), chị Nguyễn Thị Lan trở về căn nhà riêng của gia đình trong ngõ Nguyễn Ngọc Vũ, Thanh Xuân. Căn nhà của 2 vợ chồng chị ở trên tầng 4, hơn 40m2 trong ngôi nhà 5 tầng.
Chị Lan kể: "Cách đây hơn 1 năm, vợ chồng tôi và nhóm bạn chơi với nhau từ hồi học đại học tụ họp. Trong nhóm có 4 gia đình đều chưa có nhà ở nên câu chuyện nóng nhất vẫn là làm cách nào để có nhà với mấy trăm triệu tích cóp sau gần 10 năm làm việc ở Hà Nội.
Cả buổi bàn thảo, cuối cùng, một phương án táo bạo được mọi người đồng ý là cùng mua đất, xây nhà dạng chung cư mini rồi chia cho 1 - 2 người 1 tầng để ở được mọi người ủng hộ. Tính ra, chỉ hơn 600 triệu đồng có 1 căn hộ gần 50m2. Với số tiền như thế, khó có thể mua được chỗ nào để thành nhà của mình trên cái đất Hà Nội này".
Không chỉ có những người quen biết, nhiều người không hề quen biết cũng rủ nhau cùng góp tiền xây dựng nhà chung cư mini. Trên nhiều diễn đàn có tới hàng chục toppic rủ nhau góp tiền xây nhà chung như "Góp tiền mua chung nhà đất - Để giấc mơ có nhà Hà Nội là hiện thực"; "Cùng nhau xây chung cư mini - nhà đẹp, chất lượng tốt, giá rẻ 12 triệu/m2"; "Tập hợp anh chị em, tự xây chung cư mini cho riêng mình"...
Những cảnh báo về sở hữu
Theo ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, ở Hà Nội và TPHCM, khu vực ngoại ô, nhiều gia đình có mảnh đất rất lớn, đất thổ cư khoảng 1.000 - 2.000m2 anh em góp tiền vào, xây thành nhà để ở. Những trường hợp đó không có vấn đề gì. Nhưng những người chỉ quan hệ bạn bè, công tác góp tiền xây nhà thì cần rạch ròi về vấn đề pháp lý từ đầu, về sở hữu chung riêng và chuyện quản lý sử dụng.
Việc góp tiền xây chung cư mini giống như việc hợp tác xã, không đủ tiền thì chung với nhau. "Tôi cho rằng, cách làm này hay, giải quyết được nhu cầu nhà ở cho người dân mà tốn ít chi phí. Tuy nhiên cần phải xác định xem vị trí đó có được xây dựng chung cư mini hay không? Số tầng là bao nhiêu?", ông Hùng nhấn mạnh.
Theo nhiều luật sư tư vấn về đất đai, khi góp vốn để xây dựng chung cư mini theo luật các hộ đó được đăng ký cấp giấy sử dụng đất là quyền sở hữu chung và đăng ký hộ khẩu chung. Để tránh xảy ra những tranh chấp, bất đồng sau này, các vấn đề liên quan đến giá trị ngôi nhà, phân chia theo tầng, việc chuyển nhượng, phần sở hữu chung, riêng... cần phải có văn bản cụ thể, có sự tham gia bàn bạc, thống nhất của các hộ gia đình.