Nhu cầu tiêu thụ xăng dầu của thế giới liên tục tăng mạnh trong những năm gần đây. Thêm vào đó là tình trạng bất ổn tại một số quốc gia có trữ lượng dầu mỏ lớn trên thế giới ở vùng Trung Đông, Châu Phi liên tục diễn biến phức tạp đã đẩy giá xăng dầu thế giới vào thế "nhấp nhổm không yên".
Với 5 lần điều chỉnh giảm giá nhỏ giọt, giá xăng trong nước đã giảm xuống 3.200 đồng/lít. Tuy nhiên, chỉ trong 2 lần tăng giá gần đây, giá xăng bán lẻ trong nước đã đã trèo lên 1.300 đồng/lít. Thế nhưng mới tăng giá được khoảng gần 10 ngày nay, hôm qua 10/8, các doanh nghiệp xăng dầu trong nước lại đồng loạt đệ đơn trình Bộ tài chính, bộ công thương cho phép tăng giá xăng bán lẻ lên 1.400 đồng/lít dù cho trước đó Bộ Tài chính đã có văn bản đề nghị các doanh nghiệp xăng dầu trong nước hãy kiên nhẫn trước khi quyết định tăng giá.
Tuy nhiên, một điều nghịch lý là khi giá xăng dầu trên thế giới liên tục giảm mạnh thì sự điều chỉnh giá bán lẻ trogn nước lại luôn không cân xứng, hơn nữa, các lãnh đạo cao cấp của các doanh nghiệp xăng dầu luôn so sánh một cách khập khiễng về tình hình giá xăng trong nước với các khu vực xung quanh. Điển hình là việc "than thở" giá bán trong nước luôn thấp hơn Lào và Campuchia trong khi chính Việt Nam là quốc gia có nhà máy lọc dầu, là quốc gia xuất khẩu xăng dầu sang các quốc gia này.
Đại diện cho phía Bộ Tài chính tại họp báo Chính phủ 4/2009, Cục trưởng Nguyễn Tiến Thỏa khẳng định các lần điều chỉnh giá xăng vừa qua, cơ quan quản lý đã phải cân nhắc lợi ích từ nhiều phía doanh nghiệp, nhà nước và người tiêu dùng. Các mức tăng từ 500-1.000 đồng cũng được coi là hợp lý dù chưa thực sự giúp doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối thoát lỗ.
Ông lấy dẫn chứng rằng dau 5 lần điều chỉnh giá bán, giá
xăng của VN mới ở ngưỡng gần xấp xỉ so với Trung Quốc và thấp hơn một số
nước trong khu vực từ 924 đồng đến 6.473 đồng mỗi lít. Hiện xăng A92
của VN có giá 14.200 đồng, trong khi ở Singapore giá trên 20.672 đồng,
Thái Lan 14.906 đồng, Lào 16.686 đồng và Campuchia 15.376 đồng.
Còn trong trong một bản tin báo cáo của Tổng công ty xăng dầu Việt Nam, Petrolimex mạnh dạn phát ngôn rằng xăng A92 tại Việt Nam đang bán với giá 21.300 đồng/lít; thấp hơn Lào 5.225 đồng/lít, thấp hơn Campuchia 4.095 đồng/lít, thấp hơn Singapore 12.161 đồng/lít và thấp hơn Trung Quốc 4.048 đồng/lít.
Tuy nhiên, sau khi thông tin này được đưa ra, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, sự so sánh này của Petrolimex là hoàn toàn khập khiễng và không thuyết phục.
Chẳng hạn, Việt Nam chỉ vừa mới tăng thuế nhập khẩu xăng lên 5% sau một thời gian dài áp thuế suất 0%,nhưng ở Campuchia, mức thuế suất này vào thời điểm thấp nhất cũng là 20% và hiện tại là 35%. Tương tự, ở Singapore, thuế nhập khẩu xăng hiện đang ở mức 31%, đó là chưa kể nước này còn đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng này cũng ở mức rất cao để bảo vệ môi trường.
Như vậy, nếu Việt Nam cũng áp mức thuế nhập khẩucao như ở Campuchia hay Singapore thì giá xăng trong nước sẽ phải cao hơn hiện nay tới gần chục nghìn đồng mỗi lít, tức là cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực mà Petrolimex đưa ra làm ví dụ để giải thích cho lý do chưa thể hạ giá bán lẻ xăng dầu.
Tưởng sau những lần "hớ" của mình, các tập đoàn xăng dầu trong nước sẽ rút kinh nghiệm và sẽ thậm trọng hơn trong những phát ngôn của mình nhưng thêm một lần nữa, các lãnh đạo này lại làm cho dân tình một phen bất bình trước cách nói "thiếu suy nghĩ".
Trong bản tin thị trường xăng dầu số 53/16.5.2012, thêm một lần nữa sự so sánh này lại được đưa ra. Một bản tổng kết, phân tích chỉ ra rằng, trong khi giá xăng A92 tại lào là 28.592 đồng/lít, Campuchia là 27.720 đồng/lít thì tại Việt Nam, giá bán lẻ mặt hàng này thấp hơn Lào 4.692 đồng/lít, thấp hơn Campuchia 4.820 đồng/lít, và thấp hơn Trung Quốc 4.565 đồng/lít.
Như vậy, với những phát ngôn "khập khiễng" và thiếu tính thuyết phục của mình, các doanh nghiệp xăng dầu cố vin vào đó để tìm mọi cách đề xuất tăng giá bán lẻ trong nước. Động thái này của các "ông trùm" khiến cho nhiều người dân cảm thấy khó hiểu và cảm thấy băn khoăn trước lối tư duy có phần không logic của các lãnh đạo này.