Trong lịch sử vũ khí của nhân loại, katana cùng văn hóa Samurai của Nhật Bản nằm trong số những vũ khí nổi tiếng nhất, cả về tính biểu tượng, vẻ đẹp và sự hiệu quả trong thực chiến.
Nghề rèn katana tại Nhật Bản là một truyền thống bắt nguồn từ cách đây nhiều thế kỷ, với vô số những thanh gươm huyền thoại có thể sử dụng tốt ngay cả ở thời hiện đại.
Nhưng có điều ít ai biết rằng ngày nay, vẫn có những nghệ nhân rèn kiếm tồn tại, và mỗi thanh họ làm ra sẽ có mức giá lên tới hàng trăm triệu đồng.
Tại sao lại đắt thế?
Thực ra, thắc mắc này sẽ giảm hẳn đi nếu như bạn biết rằng mỗi thanh katana do nghệ nhân Nhật Bản làm ra có thể mất tới 18 tháng để hoàn thiện, và trong đó là những kỹ năng thực sự tinh tế, giống như những gì Akihira - một nghệ nhân rèn kiếm hơn 20 năm qua chia sẻ.
Sự đắt đỏ xứng đáng
"Quặng sắt tồn tại ở gần như mọi nơi trên thế giới, giống như nền văn hóa chế tạo dao và kiếm. Tuy nhiên, rèn kiếm với vẻ đẹp và sự tôn trọng dành cho nó thì gần như chỉ tồn tại ở Nhật Bản," - Akihira cho biết.
"Thầy" Akihira đã rèn kiếm trong hơn 22 năm, với cảm hứng bắt nguồn từ thợ rèn huyền thoại Masamune từ thế kỷ 13.
Sau 5 năm học hỏi cùng nhiều năm rèn luyện, giờ đây Akihira đã trở thành một trong số 180 nghệ nhân rèn kiếm đang hành nghề tại Nhật Bản.
Thợ rèn huyền thoại Masamune
Đối với người Nhật, kiếm không chỉ là vũ khí. Đó là nghệ thuật, là biểu tượng của địa vị, và có rất nhiều yếu tố quan trọng về tín ngưỡng trong đó.
"Nhật Bản có quan niệm rằng một thanh kiếm được mài sáng bóng có khả năng xua tan ma quỷ.
Đó là lý do vì sao giá trị của kiếm là rất cao, và thường được đeo như một tấm bùa trừ tà. Chúng không phải lúc nào cũng được xem là công cụ để chiến đấu," - Akihira chia sẻ.
"Nguyên nhân khiến các thợ rèn như tôi làm kiếm là vì vẫn còn những người muốn sưu tầm chúng.
Chúng tôi rèn kiếm vì những người như họ, đôi khi là để làm bùa hộ mệnh cho những người vừa có con, cháu nội, hoặc có con gái chuẩn bị đi lấy chồng."
Mỗi thanh kiếm có thể xem là một tác phẩm nghệ thuật cực kỳ tinh tế, được làm ra để nhận được sự ngưỡng mộ như khi chúng ta ngắm tranh vậy.
Một quặng thép sẽ được nung chảy, đập dập, gấp lại rồi lại đập dập. Cứ như vậy sẽ tạo ra những lớp thép cực kỳ chắc chắn với những đường vân hết sức đặc trưng.
"Tại sao chúng tôi phải chú trọng vào ngoại hình của những thanh kiếm? Vì đó là thứ đầu tiên mà mọi người chú ý đến.
Nếu đó là một thanh gươm cổ, chúng tôi có thể biết ngay nó được làm từ bao giờ. Nếu đó là kiếm mới, chúng tôi có thể biết nó được mô phỏng theo thời đại nào."
Cần phải nhìn vào đâu để đánh giá một thanh kiếm cũng là kỹ năng quan trọng.
Góc cong của kiếm, số lần gấp của thép có thể cho biết nó được làm ra từ thời đại nào, thậm chí trở thành phong cách riêng của từng nghệ nhân.
Trong một thanh katana, từng chi tiết nhỏ đều được xem trọng, xử lý một cách kỹ lưỡng.
"Mũi kiếm là nơi toàn bộ các đường cong và thẳng của thanh kiếm hướng về. Nó chính là nơi các thợ rèn thể hiện kỹ năng của mình.
Chúng tôi đánh giá kỹ năng của nghệ nhân rèn kiếm và thợ mài chỉ bằng việc nhìn vào chỗ đó. Ngoài ra còn là ở lưỡi kiếm và các đường vân kiếm - trông giống như tinh tú vậy."
Chính bởi tinh tế như vậy, các nghệ nhân có thể mất tới 18 tháng để hoàn thiện một thanh kiếm, và đó cũng là lý do vì sao nó có mức giá cao như vậy.
Và bởi ngày nay chỉ còn rất ít nghệ nhân như Akihira còn hoạt động, giá trị của kiếm cũng được đẩy cao hơn nữa.
"Tôi thực sự cảm thấy có một phần trách nhiệm, giống như đang thực hiện một sứ mệnh, và đó là lý do tôi luôn cố gắng làm thật tốt.
Một mặt vì niềm tự hào của chính mình, tôi muốn làm ra những thanh gươm khiến mọi người phải hài lòng. Mặt khác, tôi muốn tạo ra những thanh kiếm được xưng tụng như một tác phẩm trong cả ngàn năm kế tiếp."