Các công trình đồ sộ ở khu tái định cư C2 dự án tưới Phan Rí – Phan Thiết ở xã miền núi Phan Lâm, huyện Bắc Bình xây xong lại bị bỏ hoang nhiều năm qua.
Hằng ngày, khách đi đường từ Bình Thuận lên Đà Lạt trên tuyến Quốc lộ 28B không khỏi tiếc nuối khi nhìn thấy những công trình mọc lên hoành tráng rồi bỏ hoang ở xã miền núi Phan Lâm, huyện Bắc Bình.
Một khu đất gần quốc lộ rộng hơn chục ha đã được đầu tư hạ tầng, điện và đường nội bộ.
Tại đây có 4 công trình, nổi lên với tòa nhà 2 tầng hiện đại nằm sau đám cỏ dại, mở toang cửa, không một bóng người, âm u hoang tàn như ngôi nhà ma.
Trạm y tế đầu tư đạt chuẩn quốc gia bỏ hoang ở khu tái định cư C2 Phan Lâm
Do hoang phế từ lâu, không người trông nom, xung quanh cỏ hoang mọc um tùm, kẻ gian đến đập phá cửa kính và cửa gỗ lấy đi ổ khóa, ổ điện và các thiết bị bên trong các công trình này.
Không những vậy, một số người còn chăn thả gia súc vào khuôn viên và trong các khối phòng, cho bò dê ăn uống, phóng uế bẩn thỉu.
Ông Lương Minh Thanh, một người dân làm rẫy gần khu tái định cư C2 cho biết: “Nơi này bỏ hoang mấy năm nay đâu có ai ở. Trâu bò vào phá phách linh tinh. Họ nhốt nó ở trong này cả ngày lẫn đêm”.
Vật nuôi vào ở và xả đầy phân trong các khối nhà bỏ hoang
Người dân trong làng cho biết, 4 khối nhà đang bị bỏ hoang là các công trình phục vụ cho khu tái định cư C2. Trong đó, tòa nhà 2 tầng bề thế với nhiều căn phòng cửa gỗ, cửa kính là trạm y tế chuẩn quốc gia. Khối nhà 3 dãy xếp theo hình chữ U là trường tiểu học; đằng sau đó là trường mẫu giáo và nhà điều hành cộng đồng.
Chứng kiến cảnh xuống cấp của những công trình ngốn hàng chục tỷ đồng do nhà nước đầu tư, ông Minh Thôi, người dân xã Phan Lâm không khỏi xót xa.
Ông Lương Minh Thanh chỉ về phía tòa nhà trạm y tế và nói rằng rất lãng phí khi hàng loạt công trình ở đây bị bỏ hoang
Ở khu làng Dốc Đá, xã Phan Lâm có rất nhiều học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu số và hộ nghèo sống trong các chòi rẫy, ngày nào cũng phải đi học xa.
Đường sá xa xôi, các em đội nắng đội mưa đến trường vất vả. Trong khi đó ngôi trường ở khu tái định cư C2 gần nhà thì lại đang bỏ hoang, xuống cấp.
Cháu Minh Anh Thông thường ngày từ dốc Đá qua xã Sông Bình đi học rất xa và ước mong có ngôi trường gần nhà: "Con thích trường gần nhà để tới trường cho nhanh, sướng, khỏi bị trễ học. Bây giờ con đi học xa, cách trường 8 km".
Qua làm việc chính quyền xã Phan Lâm, chúng tôi được biết đây là khu tái định cư C2 nằm trong tổng thể dự án tưới Phan Rí – Phan Thiết do Bộ NN&PTNN làm chủ đầu tư với tổng vốn hơn 1.500 tỷ đồng bằng vốn vay ODA của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và vốn đối ứng Việt Nam.
Khu tái định cư này có 607 lô đất, phục vụ tái định cư cho 3 nhóm đối tượng: người dân bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dự án tưới Phan Rí – Phan Thiết, các hộ nghèo và cận nghèo của địa phương, dân di cư tự do lâu năm không có nhà ở.
Cách đây 2 năm, sau khi nghiệm thu, 4 công trình nói trên đã được chủ đầu tư bàn giao cho UBND huyện Bắc Bình và UBND xã Phan Lâm quản lý.
Các hộ dân thuộc diện ưu tiên cũng đã đến xã đăng ký mua đất, làm hồ sơ pháp lý gửi Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Bắc Bình xem xét.
Tuy nhiên, do nhiều khúc mắc, đến nay người dân vẫn chưa có cơ hội sinh sống trong khu tái định cư này.
Các công trình công ích cũng do đó không phát huy được tác dụng, đành phải bỏ hoang.
Ông K’Tâm, Chủ tịch UBND xã Phan Lâm cho biết: "Vướng mắc hiện nay chủ yếu ở chỗ khung giá đất hiện nay chưa có. Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Bắc Bình chưa có thông báo cho địa phương, cho nên địa phương không có cơ sở để thông báo cho người dân, người có nhu cầu mua đất, xây dựng nhà ở".
Chính quyền xã Phan Lâm, huyện Bắc Bình cũng chưa chắc chắn đến khi nào cơ quan có thẩm quyền mới ban hành khung giá đất cho khu tái định cư này.
Nhưng trước mắt, với sự chậm trễ nêu trên cùng với việc quản lý lỏng lẻo các hạng mục đầu tư, rõ ràng tỉnh Bình Thuận đang lãng phí nghiêm trọng kinh phí đầu tư bằng vốn vay nước ngoài và ngân sách nhà nước.