Năm 2018, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tái áp đặt lệnh trừng phạt lên dầu thô của Iran. Ông rút Mỹ khỏi Thỏa thuận hạt nhân được biết với tên chính thức là Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA) mà Mỹ và Iran đạt được năm 2015.
Theo công ty dữ liệu Vortexa, Tehran đã bán trung bình 1,56 triệu thùng mỗi ngày trong quý 1, hầu hết là sang Trung Quốc và là mức cao nhất kể từ quý 3 năm 2018.
Thành công của Iran trong việc xuất khẩu dầu thô nhấn mạnh những khó khăn mà Mỹ và EU đang phải đối mặt khi họ tìm cách gây áp lực lên Tehran sau xung đột tại Israel.
Fernando Ferreira, người đứng đầu bộ phận rủi ro tại Tập đoàn Năng lượng Rapidan ở Mỹ cho biết: “Iran đã thành thạo nghệ thuật lách lệnh trừng phạt. Khi lệnh trừng phạt từ Mỹ có tác động, họ sẽ chuyển trọng tâm sang Trung Quốc”.
Tại Tehran, hãng thông tấn nhà nước Tasnim hôm thứ Tư cho biết ngành công nghiệp dầu mỏ của nước này đã tìm ra cách để vượt qua các lệnh trừng phạt, đồng thời nói thêm rằng, vì khách hàng chính của họ là Trung Quốc nên họ phần lớn được bảo vệ khỏi áp lực của phương Tây.
Armen Azizian, nhà phân tích cấp cao và chuyên gia trừng phạt tại Vortexa, cho biết Mỹ gần đây đã bắt đầu nhắm mục tiêu vào các tàu chở dầu cá nhân bị nghi ngờ chở dầu thô của Iran, xử phạt hai tàu vào tháng 2 và 13 tàu khác vào tháng 4. Tuy nhiên, ông nói, tác động đến xuất khẩu dầu của Iran cho đến nay là rất nhỏ.
Azizian cho biết quy mô đội tàu được Iran sử dụng để vận chuyển dầu đã tăng 20% trong năm qua lên 253 tàu và số lượng siêu tàu chở dầu có sức chứa 2 triệu thùng dầu đã tăng gấp đôi kể từ năm 2021.
Theo Kpler, cơ quan theo dõi các tàu chở dầu trên khắp thế giới, hầu như tất cả dầu Iran bán trong năm nay đều đã sang Trung Quốc, và việc thực thi mạnh mẽ các lệnh trừng phạt có thể gây bất ổn không chỉ thị trường dầu mỏ mà còn cả mối quan hệ Mỹ-Trung.
Trung Quốc phụ thuộc vào Iran trong khoảng 1/10 lượng dầu nhập khẩu, nhưng không xử lý dầu thông qua các công ty dầu khí quốc doanh mà thông qua các nhà máy lọc dầu tư nhân nhỏ hơn.
Bộ trưởng dầu mỏ Iran Javad Owji cho biết: “Chúng tôi có thể xuất khẩu dầu ở bất cứ đâu chúng tôi muốn với mức chiết khấu tối thiểu”.
Sản lượng dầu đá phiến tăng vọt trong thập kỷ qua đã đưa Mỹ trở thành nhà sản xuất lớn nhất thế giới, đồng thời giúp Washington trở nên quyết liệt hơn với các lệnh trừng phạt đối với các nhà xuất khẩu dầu thô khác. Ngày 17/4, nước này đã áp dụng lại các lệnh trừng phạt đối với Venezuela, một thành viên khác của nhóm OPEC.
Chính quyền Biden cũng sẵn sàng giải phóng dầu thô khỏi kho dự trữ chiến lược của mình và chỉ ra rằng họ có thể làm như vậy một lần nữa nếu giá toàn cầu tăng cao hơn và đẩy chi phí xăng dầu trong nước lên cao.
Theo FT, Oilprice