Băng đen gần như hoàn toàn trong suốt, nó không có các bong bóng khí bị mắc kẹt bên trong. Màu đen của loại băng này thực chất là màu của mặt đường bên dưới, nên đôi khi băng đen còn có nhiều màu khác nhau.
Trong khi đó, băng bình thường có màu trắng mờ hoặc hơi đục, do ánh sáng không thể xuyên qua nó hoàn toàn.
Loại băng có độ trong suốt hoàn hảo như này cần một số điều kiện đặc biệt để xuất hiện. Thứ nhất, nước để đóng băng phải đến từ sương mù, mưa phùn hay hơi nước trong khí thải xe cộ, vì loại nước này sẽ tiếp đất nhẹ nhàng. Tuyết tan từ từ thấm xuống đường cũng có thể hình thành băng đen.
Nếu nước đập mạnh xuống đất rồi bắn tung tóe sẽ tạo nên các bong bóng khí và xoáy nước, thì từ đó hình thành băng thường. Thứ hai, thời tiết ngày hôm đó không có gió. Vì gió cũng góp phần tạo ra các bong bóng khí và xoáy ốc trong băng.
Băng đen cũng có thể hình thành vào ngày có nắng nhưng nhiệt độ dưới 0oC. Khi đó, ánh nắng mặt trời sẽ làm băng tuyết tan chảy. Sau một đêm lượng nước này đóng băng trở lại nhưng trở thành băng đen.
Băng đen thường rất mỏng và trơn trượt nên nó thậm chí có thể hình thành khi nhiệt độ không khí trên mức đóng băng. Điều này gây nguy hiểm vào những buổi sáng mùa đông, khi thời tiết chưa đủ ấm để làm tan băng, còn con người hối hả đi làm, đi học, ít chú ý đến yếu tố an toàn.
Rất nhiều vụ tai nạn ô tô đã diễn ra mà trong đó nguyên nhân đến từ những con đường trải đầy "băng đen" này.
Ngay cả những nơi không có ánh nắng mặt trời cũng có thể xuất hiện băng đen, ví dụ như hầm chui ở các thành phố lớn. Hơi nước trong khí thải từ các phương tiện giao thông qua đêm có thể đông tụ thành băng đen vào sáng hôm sau.
Đối với vùng nông thôn hay khu vực nhiều cây, băng đen sẽ bám vào các cành cây. Bất kỳ ai đi dưới tán cây đều phải cẩn thận mối họa từ trên trời rơi xuống này. Ở thành phố, xe cộ qua lại đông đúc làm ấm mặt đường, khiến băng đen biến mất nhanh hơn nhiều so với vùng nông thôn.
Một điều đáng lưu ý là nhiệt độ được thông báo trong các chương trình dự báo thời tiết là nhiệt độ đo được ở lều khí tượng. Nhiệt độ trên thực tế luôn có sự chênh lệch tùy vào điều kiện môi trường xung quanh.