Khối mười hai mặt này của người La Mã cổ đại này đã xuất hiện từ năm 200 Sau Công nguyên. Chúng là những khối vật thể rỗng được làm từ đồng và tại một số trường hợp hiếm gặp, các nhà khảo cổ phát hiện ra những khối 12 mặt được làm từ đá. Mỗi mặt chúng lại có một lỗ tròn lớn ở giữa, thông với một trung tâm rỗng.
Chưa hết, những khối này đều có những núm tròn nhỏ ở mỗi góc của hình khối, tạo cho chúng hình dáng của một quả cầu gai kì dị.
Vật thể kì lạ này có kích thước từ 4 cho tới 11 cm và người ta tìm thấy hơn 100 khối mười hai mặt rải rác khắp những vùng Châu Âu thuộc Đế chế La Mã cổ đại. Chúng được tìm thấy chủ yếu tại nơi ngày nay là Pháp và phía Tây Nam nước Đức.
Điều không thể lý giải đó là không hề có văn bản nào ghi lại về công dụng, chức năng của những vật thể 12 mặt này. Kể từ khi được phát hiện ra đến giờ, những khối 12 mặt này vẫn là những bí ẩn chưa được giải đáp. Nhiều năm qua, các nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều giả thuyết nhưng không cái nào giải thích được cả.
Những giả thuyết được đưa ra gồm có giá đặt nến (bởi người ta tìm thấy sáp ở một mẫu vật), bình cắm hoa, đầu kim loại của gậy trang trí, một thiết bị xem bói, đầu của một cái chùy, một thứ đồ chơi hay một con xúc xắc, hoặc một công cụ đo đạc khoảng cách trên chiến trường.
Hoặc có thể đơn giản hơn, đó là một thiết bị người cổ đại làm ra để trêu đùa thế hệ sau này, đó chính là chúng ta.
Tuy nhiên, giả thuyết được đồng ý rộng rãi nhất nhận định rằng đây là một vật thể liên quan tới tôn giáo của người La Mã. Giả thuyết này dựa trên việc đa số những mấu vật được tìm thấy tại khu vực thuộc nền văn hóa Gallo-Roman (một vật thể như vậy được tìm thấy trong một khu mộ của một phụ nữ).
Đây vẫn là những bí ẩn làm đau đầu giới khoa học nhiều năm trời rồi, và có lẽ, nếu không tìm được tài liệu nào nhắc tới sự tồn tại hay công năng của chúng, bí ẩn này sẽ vẫn mãi là một bí ẩn.