Ngày 15-9, phiên tòa xét xử đại án kinh tế xảy ra tại Ngân hàng OceanBank tiếp tục với phần bào chữa của các luật sư (LS).
Hầu hết LS của Nguyễn Xuân Sơn - nguyên tổng giám đốc (TGĐ) OceanBank, nguyên phó TGĐ PVN - đều cho rằng việc quy kết bị cáo Nguyễn Xuân Sơn có hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt 246 tỉ đồng là có phần vội vàng trong khi CQĐT đã khởi tố ba vụ án khác có liên quan đến việc nhận tiền từ Sơn.
“Quy kết Sơn chiếm đoạt tiền là vội vàng”
Bào chữa cho Nguyễn Xuân Sơn, LS Nguyễn Thị Minh Phương đã đề nghị trả hồ sơ để điều tra bổ sung đối với hành vi chiếm đoạt tiền của bị cáo Sơn.
Theo LS Phương, trong hai khách hàng (Liên doanh Vietsovpetro và Lọc hóa dầu Bình Sơn) mà Nguyễn Xuân Sơn khai chi tiền chăm sóc có vụ án vừa bị khởi tố.
Việc vội vã quy buộc Sơn chiếm đoạt số tiền mà Sơn khai đã chi cho hai tổ chức này liệu có làm những người nhận tiền của Sơn cảm thấy không cần phải khai ra nữa, vô tình cản trở quá trình điều tra của hai vụ án này?
LS cho rằng việc vội vã kết tội Nguyễn Xuân Sơn chiếm đoạt toàn bộ số tiền có nghĩa là VKS đã công nhận những lời khai chối bỏ, không nhận tiền từ Nguyễn Xuân Sơn là đúng. Vậy thì hà cớ gì phải khởi tố vụ án để điều tra về số tiền ấy nữa?
Vì vậy, theo LS, để đảm bảo tính khách quan, chính xác về số tiền gọi là “bị Sơn chiếm đoạt” thì cần phải trả hồ sơ để điều tra bổ sung, tránh oan sai cho Nguyễn Xuân Sơn.
Ngoài ra, theo LS Phương, liên quan đến hành vi chiếm đoạt, cần phải xác định đúng chức vụ của Nguyễn Xuân Sơn thì mới đánh giá đúng vai trò của Sơn trong vụ án.
Thời gian Sơn bị cáo buộc tham ô, lạm dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản không liên quan đến điều hành OceanBank, Sơn không đại diện cho phần vốn của PVN tại OceanBank.
Do đó, quy kết Sơn nhận 69 tỉ đồng thông qua Công ty BSC và 246 tỉ đồng của OceanBank vẫn còn thiếu khách quan và chưa chính xác.
“Bào chữa cho Sơn nghĩa là gỡ tội cho Thắm”
Bào chữa cho bị cáo Hà Văn Thắm nhưng LS Nguyễn Huy Thiệp lại dành khá nhiều thời gian để… bào chữa cho bị cáo Nguyễn Xuân Sơn. Theo LS, việc làm rõ tội danh của Sơn cũng có nghĩa là gỡ tội cho Thắm.
Ngay khi bắt đầu bào chữa, LS Thiệp đã bày tỏ sự ngỡ ngàng khi từ diễn biến phiên tòa, chứng cứ hồ sơ như thế mà VKS đề nghị mức án cao nhất cho bị cáo Sơn và Thắm.
LS cho rằng mức đề nghị như vậy là chưa có căn cứ và còn nhiều bất cập. LS đề nghị các cơ quan tố tụng cần xem xét kỹ trước khi luận tội để tránh sự vội vàng và oan uổng cho bị cáo.
LS cho rằng bây giờ vội vàng quy kết Nguyễn Xuân Sơn chiếm đoạt 246 tỉ đồng nhưng sau đó kết quả ba vụ án khác có người khai có nhận số tiền từ Nguyễn Xuân Sơn thì sẽ ra sao?
LS Thiệp nói dù không có trách nhiệm bào chữa cho Nguyễn Xuân Sơn nhưng ông vẫn kiến nghị việc quy kết Nguyễn Xuân Sơn chưa đủ căn cứ pháp lý: “Tôi nghĩ rằng bào chữa cho Nguyễn Xuân Sơn là bào chữa cho Hà Văn Thắm”.
“Nguyễn Xuân Sơn không thể chiếm đoạt tiền của PVN”
LS Nguyễn Huy Thiệp phân tích: “Trong phần kết luận trong hành vi phạm tội cố ý làm trái, Ngân hàng OceanBank chi lãi ngoài 1.576 tỉ đồng.
Số tiền 246 tỉ đồng Sơn bị quy kết chiếm đoạt nằm trong số tiền 1.576 tỉ đồng, số tiền 49 tỉ đồng nằm trong 246 tỉ đồng.
Tôi xin nhấn mạnh bị cáo Nguyễn Xuân Sơn không chiếm đoạt, thậm chí không thể chiếm đoạt, nhất là khoản 49 tỉ đồng của PVN.
49 tỉ đồng là của PVN, là phép tính số học thuần túy nhưng để xem xét, đánh giá dưới góc độ tài chính, pháp lý thì phép tính đã phù hợp hay chưa cần phải xem xét lại trước khi dùng để kết tội” - LS nói.
Theo LS, hồ sơ cho thấy không thấy có căn cứ chứng tỏ PVN bị mất số tiền này, không xác định đây là tiền gì. Thậm chí PVN được xác định nguyên đơn dân sự trong vụ án này cũng không xác định được mức bồi thường và cũng không có đơn đòi bồi thường, PVN chỉ yêu cầu bồi thường căn cứ vào CQĐT và phán xét của HĐXX.
LS Thiệp tiếp, hồ sơ thấy rằng không đủ chứng cứ quy kết Sơn chiếm đoạt 246 tỉ đồng, trong đó có 49 tỉ đồng PVN thì không thể kết luận Thắm đồng phạm, giúp sức.
Dù có kết luận Sơn chiếm đoạt thì cũng không có ý chí, căn cứ để kết luận Thắm đồng phạm, vì việc chi chăm sóc là chủ trương chung của toàn ngân hàng, không riêng với PVN, Thắm chi cho Sơn không biết Sơn chiếm đoạt, mà không biết thì làm sao chung ý chí được.
Thắm đồng tình cho Sơn để chi lãi ngoài nhằm huy động tiền gửi, nếu Sơn không chia mà chiếm đoạt tức Sơn lừa dối Thắm, mà lừa dối thì không phải giúp sức.
Nếu Sơn chiếm đoạt thì khách hàng không gửi tiền vào nữa, tức là thiệt hại cho Thắm. “Chỉ có người điên mới tự đưa tiền của mình cho người khác chiếm đoạt” - LS Thiệp nói.
"Lãi lớn thì sao gọi là thiệt hại?"
Bào chữa cho bị cáo Nguyễn Xuân Thắng, LS Chu Mạnh Cường cho rằng VKS truy tố bị cáo Thắng theo khoản 3 Điều 165 BLHS có những điểm chưa hợp lý.
Theo LS, vấn đề xác định thiệt hại 1.500 tỉ đồng là không hợp lý bởi bản chất hoạt động tín dụng là huy động vốn, cho vay.
Hai hoạt động không thể tách rời. Nếu huy động vốn sau đó cho vay thì không bao giờ sai. Việc thực hiện thu lãi khi cho vay cao hơn khi huy động vốn không bao giờ gây thiệt hại.
Theo LS, việc xác định thiệt hại ở vụ án này mang tính áp đặt. Các chi nhánh, hội sở đều khẳng định trong lúc OceanBank trả lãi ngoài thì hằng năm nhà băng đều lãi lớn thì sao lại là thiệt hại? Vụ án này thực chất là không có thiệt hại. Từ đó, LS đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ khung hình phạt truy tố cho bị cáo Thắng.
"Bị cáo Thắng đã bị tạm giam liên tục hơn 30 tháng rồi nên mong HĐXX xem xét áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị cáo. Bị cáo Thắng đáng được hưởng mức đề xuất dưới 30 tháng. Hưởng hình phạt bằng thời gian tạm giam, trả tự do cho bị cáo ngay tại tòa" - LS Cường đề nghị.