Israel tuyên bố là nước của người Do Thái: Bộ luật thổi bùng ngọn lửa thù địch Trung Đông

Israel và bộ luật mới

Ngày 19/7/2018, với 62 phiếu thuận, 55 phiếu chống, 2 phiếu trắng, Quốc hội Israel (Knesset) đã phê chuẩn một dự luật mới "Luật cơ bản: Israel - Quốc gia dân tộc của nhân dân Do Thái" gọi tắt là "Luật Quốc gia", tuyên bố Israel là quốc gia của người Do Thái.

Đây là bộ luật cơ bản thứ 14 trong lịch sử Israel. Bộ luật đầu tiên là bản Tuyên ngôn độc lập tuyên bố thành lập quốc gia Israel năm 1948.

Nội dung chính của bộ luật này quy định Israel là quê hương lịch sử của người Do Thái. Chỉ người Do Thái mới có quyền tự quyết định các vấn đề của đất nước. Người Do Thái sống phiêu bạt trên thế giới được khuyến khích trở về, trong khi đó, ngưới Palestine không được hưởng quyền này.

Jerusalem là Thủ đô thống nhất không thể chia cắt của Israel. Các ngày lễ của người Do Thái là các ngày lễ chính thức của Israel. Lịch Do Thái sẽ được áp dụng tại Israel. Tiếng Hebrew và tiếng Ả rập trước đây được sử dụng ngang nhau thì nay Hebrew được coi là ngôn ngữ chính thức duy nhất.

Người Do Thái và người Ả rập trong cuộc biểu tình chung phản đối bộ luật mới.

Một điều khoản khác gây tranh cãi, cuối cùng cũng được thông qua, theo đó chính quyền Israel khuyến khích việc phát triển các khu định cư Do Thái ở các vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng trong cuộc chiến tranh năm 1967 và coi đó là vì lợi ích quốc gia.

Bộ luật mới này của Israel hoàn toàn đi ngược lại các nguyên tắc của luật pháp quốc tế và quyền con người, hợp pháp hoá sự chiếm đóng của Israel đối với các vùng đất Palestine, làm tê liệt các cố gắng nhằm tìm ra một giải pháp hoà bình cho cuộc xung đột Israel - Palestine.

Nhiều chính trị gia, kể cả các chính trị gia Israel cho rằng đây là một bộ luật mang tính chất phân biệt chủng tộc, dành nhiều quyền lợi cho người Do Thái và coi người Ả rập là công dân hạng hai.

Các điều khoản của bộ luật này mâu thuẫn chính với nội dung của bản Tuyên ngôn độc lập của Israel năm 1948. Tuyên ngôn độc lập năm 1948 nêu rõ Israel đảm bảo đầy đủ quyền bình đẳng về dân sự và chính trị cho tất cả mọi người sinh sống tại Israel, không phân biệt tôn giáo, chủng tộc và giới tính.

Nhà nước Israel bảo đảm tự do tư tưởng, tín ngưỡng, lựa chọn tiếng nói, giáo dục và văn hoá. Người Ả rập chiếm 20,9% dân số Israel và 30% dân số Jerusalem. Ở Israel có những thành phố với dân số hơn 90% là người Ả rập.

Dự luật này được đưa ra thảo luận từ năm 2011. Lúc đó là Thủ tướng Israel, chính ông Benjamin Netanyahu đã phản đối thông qua dự luật này vì các điều kiện quốc tế không thuận, thời gian chưa chín muồi.

Nay chính quyền Tổng thống Donald Trump đứng hẳn về phía Israel trong cuộc xung đột với Palestine bằng việc công nhận Jerusalem là Thủ đô của Israel và đưa ra kế hoạch gọi là "Thỏa thuận thế kỷ" nhằm xoá bỏ vấn đề Palestine. Tình hình trở nên thuận lợi hơn để ông Netanyahu nêu lại vấn đề và thúc đẩy Knesset thông qua dự luật.

Mặt khác, thông qua bộ luật này, ông Netanyahu muốn tỏ ra rằng chính ông chứ không phải ai khác đại diện cho lợi ích của phái bảo thủ cực hữu đang có ảnh hưởng ngày càng tăng trên chính trường Israel nhằm tạo thế cho mình trước khi bước vào cuộc bầu cử sắp tới tại Israel.

Đối mặt phản ứng mạnh mẽ

Trong tình hình bầu cử đang đến gần, áp lực chính trị đè nặng lên các đảng cánh hữu đòi thông qua dự luật này ngày càng lớn. Theo các thông tin từ Tel Aviv, sau sự kiện này Knesset sẽ nghỉ hè, cuối năm nay Netanyahu sẽ giải tán chính phủ và sẽ tiến hành bầu cử mới vào đầu năm tới.

Đạo luật này đã gây một làn sóng phản đối mạnh mẽ của người Palestine, thế giới Ả rập, Hồi giáo và cộng đồng quốc tế.

Ngay sau khi Quốc hội Israel thông qua đạo luật, Ban Tổng thư ký Liên đoàn Ả rập đã họp phiên khẩn cấp tại Thủ đô Cairo của Ai cập và ra tuyên bố phản đối, coi đạo luật này là hết sức nguy hiểm bởi vì nó phủ định toàn bộ các quyền dân tộc của nhân dân Palestine trên các vùng đất lịch sử của họ.

Tổng thống Nhà nước Palestine Mahmoud Abass tuyên bố bộ luật này chứng tỏ tính chất phân biệt chủng tộc của chính quyền Israel và Jerusalem - Thủ đô của Palestine bị chiếm đóng là một thực tế lịch sử không có bộ luật nào có thể thay đổi được.

Liên minh châu Âu (EU) tỏ lo ngại về bộ luật mới của Israel cho người Do Thái độc quyền quyết định các vấn đề của Israel và rút bỏ tiếng Ả rập là một trong hai ngôn ngữ đã được sử dụng chính thức tại Israel.

Cao ủy EU về đối ngoại Federica Mogherini cho rằng bộ luật mới này của Israel sẽ làm phức tạp giải pháp hai nhà nước nhằm giải quyết cuộc xung đột Israel - Palestine.

Bộ luật này được thông qua với số phiếu ủng hộ và phản đối chênh lệch nhau không đáng kể 62/55, 2 phiếu trắng được coi là không tán thành, phản ánh cuộc đấu tranh gay gắt và sự chia rẽ sâu sắc trong nội bộ Israel.

Ngay sau khi Knesset thông qua dự luật, các đại biểu người Ả rập có mặt tại hội trường đã đồng loạt đứng dậy xé nát bộ luật và hét lớn "Apartheid, Apartheid" (phân biệt chủng tộc), buộc Chủ tịch Knesset Yuli-Yoel Edelstein phải đưa họ ra khỏi phòng họp.

Tổng thống Israel Reuvin Rivlin cũng đã phê phán mạnh mẽ bộ luật này. Ông cho rằng "đạo luật này gây tổn hại cho chính người Do Thái ở Israel cũng như người Do Thái trên toàn thế giới, cho chính Nhà nước Israel."

Các cuộc biểu tình chung giữa người Ả rập và Do Thái đã bùng nổ tại Tel Aviv giương cao biểu ngữ "Hãy dừng ngay luật Dân tộc, đây là ngôi nhà chung của tất cả chúng ta".

14 đại biểu Knesset người Ả rập tuyên bố sẽ từ chức. Việc từ chức này sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng trong Knesset, dẫn đến khả năng phải tiến hành bầu cử sớm và bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với chính phủ của Thủ tướng Netanyahu.

Tiếp theo việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, bộ luật mới khẳng định Israel là quốc gia của người Do Thái là một hành động "đổ thêm dầu vào lửa" thổi bùng lên ngọn lửa bất hoà, thù địch mới giữa hai cộng đồng người Ả rập và Do Thái đang sinh sống trên mảnh đất Israel nói riêng cũng như giữa hai dân tộc Ả rập và Do Thái nói chung, dập tắt hy vọng về giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột Israel - Palestine.

Tiêu đề do tòa soạn đặt lại.