Nếu Saudi Arabia muốn có được an ninh khu vực thì nên tập trung xây dựng quan hệ tốt hơn với các láng giềng thay vì chỉ chăm chăm tin Mỹ và mua vũ khí của Mỹ, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif tuyên bố.
“Mua vũ khí sẽ không giúp quý vị mua được an ninh. Nếu Saudi Arabia muốn có được an ninh, cách tốt nhất là chấm dứt tham gia cuộc chiến ở Yemen, bắt đầu quan hệ tốt với các láng giềng, và không tin Mỹ” – Ngoại trưởng Zarif nói trong cuộc trả lời phỏng vấn đài TRT mới đây.
Iran: Saudi Arabia phải thay đổi hướng đi
Ông Zarif đề nghị Saudi Arabia cân nhắc lại chính sách đối ngoại và cho rằng vương quốc này phải thay đổi hướng đi nếu muốn có hòa bình ở Trung Đông. Ông Zarif cũng khẳng định Iran “luôn luôn” cởi mở khả năng đối thoại với Saudi Arabia – đối thủ chính của Iran trong khu vực.
“Chúng ta không có bất kỳ lựa chọn nào khác ngoài phải đối thoại với nhau, và chúng tôi cởi mở với khả năng đối thoại với Saudi Arabia dù trực tiếp hay thông qua trung gian” – ông Zarif nói.
Lực lượng đặc biệt của Bộ An ninh nội địa Saudi Arabia. Ảnh: AFP
Phát ngôn của ông Zarif đến trongbối cảnh Iran đang vận động ủng hộ với một kế hoạch hòa bình mới của mình – Nỗ lực Hòa bình Hormuz (HOPE) được Tổng thống Iran Hassan Rouhani trình bày tại kỳ họp Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc tháng trước. Kế hoạch hòa bình này kêu gọi “tất cả 8 nước ở vùng vịnh Ba Tư cùng tham gia tìm kiếm hòa bình thông qua đối thoại”.
Mỹ sẽ đưa hơn 3.000 quân vào Saudi Arabia
Ông Zarif đưa ra lời khuyên với Saudi Arabia trong thời điểm Mỹ đang có động thái tăng cường sức mạnh quân sự đến Trung Đông. Cụ thể Bộ Quốc phòng Mỹ vừa thông báo sẽ triển khai thêm binh sĩ, máy bay chiến đấu và hệ thống phòng thủ tên lửa đến Saudi Arabia trong bối cảnh căng thẳng với Iran leo thang.
Theo lời người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Jonathan Hoffman thì Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper vừa chỉ đạo triển khai 2 phi đội máy bay chiến đấu, 3 đơn vị hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot và 1 đơn vị hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) đến Saudi Arabia.
Theo lời ông Hoffman, cố thiết bị, khí tài này sẽ bổ sung vào số 200 binh sĩ, một số hệ thống Patriot và 4 hệ thống radar Sentinel mà Mỹ đã thông báo triển khai đến Saudi Arabia hai tuần trước, cũng như bổ sung vào số 3.000 quân Mỹ thông báo triển khai đến Saudi Arabia tháng trước.
Mỹ sẽ triển khai một lượng lớn quân và khí tài đến Saudi Arabia. Ảnh: REUTERS
Theo tin từ đài RT thì Quốc vương và Thái tử Saudi Arabia đã chấp nhận cho Mỹ triển khai 3.000 quân và một số lượng thiết bị, khí tài vào nước mình.
Mỹ vận động đồng minh châu Âu đưa quân đến Saudi Arabia
Bộ Quốc phòng Mỹ đã cho tăng số quân Mỹ ở các khu vực Bộ Chỉ huy miền Trung (CENTCOM) của Mỹ hoạt động lên khoảng 14.000 quân từ tháng 5 vừa rồi, giữa lúc quan hệ với Iran không được tốt. Không phải toàn bộ số quân tăng thêm này đều được đưa đến Saudi Arabia. Ngoài Saudi Arabia, các khu vực hoạt động của CENTCOM trải dài khắp Trung Đông, trong đó có Afghanistan, Syria. Những tháng gần đây Mỹ tăng cường triển khai khí tài quân sự đến Saudi Arabia, một phần của chiến dịch “tối đa hóa áp lực” lên Iran.
Thông tin Mỹ triển khai quân đến chỉ vài giờ sau khi có tin một tàu dầu Iran tên Sinopa bị trúng 2 vật thể nghi là tên lửa ở Biển Đỏ, cách cảng Jeddah của Saudi Arabia gần 100km. Công ty Tàu dầu Quốc gia Iran cho biết tàu dầu Sinopa bị hư hỏng khá nặng nhưng vẫn có thể tự di chuyển về vịnh Ba Tư. Trước sự việc này từng xảy ra việc một số tàu dầu thương mại bị tấn công ở vịnh Ba Tư mà Mỹ cáo buộc Iran là thủ phạm.
Tàu dầu Sinopa của Iran bốc cháy sau khi bị tấn công ở biển Đỏ ngày 10-11. Ảnh: TWITTER
Mỹ cũng cáo buộc Iran là thủ phạm vụ 2 nhà máy lọc dầu Saudi Arabia bị tấn công ngày 14-9, dù nhóm phiến quân Houthi ở Yemen (được Iran bảo trợ) lên tiếng nhận trách nhiệm. Vụ tấn công này là một sự khó xử với Mỹ khi các hệ thống phòng không của Mỹ tại Saudi Arabia đã không phát hiện được và ngăn chặn.
Saudi Arabia sở hữu gần cả trăm hệ thống phòng không Patriot của Mỹ. Thăm Saudi Arabia vài ngày sau vụ tấn công này, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói các hệ thống phòng không của Mỹ dù thuộc hàng tốt nhất thế giới nhưng không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả tối đa.
Nói về việc triển khai quân, ông Hoffman khẳng định: “Mỹ không tìm kiếm xung đột với thể chế Iran, nhưng chúng tôi sẽ duy trì khả năng quân sự mạnh ở khu vực để sẵn sàng đối phó với bất kỳ cuộc khủng hoảng nào và sẽ bảo vệ lực lượng và quyền lợi Mỹ ở khu vực”.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Esper và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng quân đội Mỹ Joseph Dunford cho biết Mỹ đang thuyết phục các đồng minh châu Âu để các nước này đưa quân đến Saudi Arabia. Chưa có thông tin phản hồi từ phía các nước châu Âu.