Một cuộc xung đột kéo dài nhiều năm thay vì một cuộc tấn công chớp nhoáng của Nga ở Ukraine "có thể đã thúc đẩy giới lãnh đạo Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) xem xét lại các kế hoạch hành động nhằm duy trì nền công nghiệp và hậu cần lâu dài, cũng như việc sơ tán và điều trị thương vong", Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) - có trụ sở tại Anh - cho biết trong báo cáo thường niên về cân bằng quân sự.
Binh sĩ Trung Quốc tiến hành huấn luyện chuyên sâu trong điều kiện nhiệt độ cao ở thành phố Bắc Hải, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc, vào ngày 13/7/2023. Ảnh: Getty
Báo cáo đánh giá sức mạnh quân sự trên toàn thế giới cho biết, điều này có nghĩa là PLA giờ đây có thể sẽ tập trung nhiều hơn vào lực lượng quân dự bị của mình, với tầm quan trọng vốn bị lu mờ bởi các lực lượng quốc phòng khác trước đây.
Các quy chế tuyển quân mới của Trung Quốc nêu chi tiết khả năng giới lãnh đạo PLA ban hành lệnh huy động thời chiến, điều mà IISS cho rằng có thể là cách đối phó mà Trung Quốc tính đến khi thấy khó khăn của Nga trong việc bù đắp thiếu hụt nhân lực trong cuộc xung đột tại Ukraine.
Báo cáo cho biết, theo quy chế vừa được thông qua năm 2023, các nhà lãnh đạo Trung Quốc có quyền điều chỉnh các điều khoản và điều kiện tuyển quân thời chiến, cũng như ra lệnh gọi tái ngũ đối với các cựu chiến binh.
Theo IISS, những tổn thất nặng nề ở Ukraine, cùng với những báo cáo về điều kiện sinh hoạt khắc nghiệt trên chiến trường, đã trở thành trở ngại cho việc tuyển quân của Nga. Nga đã huy động khoảng 300.000 quân dự bị vào tháng 9/2022 - một động thái vấp phải sự phản đối đến mức Điện Kremlin tuyên bố với công chúng Nga rằng họ sẽ không cần phải tuyển quân lần thứ hai.
Meia Nouwens - thành viên cấp cao của IISS về chính sách an ninh và quốc phòng Trung Quốc - nói với Nikkei Asia rằng, ở Trung Quốc, các biện pháp tuyển quân mới cho thấy Bắc Kinh đang xem xét khả năng xảy ra một cuộc chiến chậm chạp, khó khăn tương tự ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Nouwens cho biết, các nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể đang nghĩ rằng họ có thể không đạt được "chiến thắng ngắn ngủi, nhanh chóng sau một cuộc tấn công bất ngờ, nhưng thừa nhận rằng xung đột tiềm tàng có thể kéo dài và là một cuộc chiến tranh tiêu hao".
Báo cáo của IISS cho biết, Trung Quốc đã rút ra được những bài học khác từ cuộc xung đột Nga - Ukraine, mặc dù cơ quan nghiên cứu này cho hay, rất khó để biết được chính xác những gì Bắc Kinh đang học được.
"Mặc dù việc thảo luận công khai về những bài học này bị hạn chế và kiểm duyệt chặt chẽ, nhưng một số kết quả ban đầu của việc này đã được chứng minh bằng những thay đổi quan trọng trong văn bản và hoạt động đào tạo chính thức của PLA", báo cáo cho biết.
Điều này bao gồm sự thay đổi trong không gian quân sự theo hướng thảo luận về máy bay không người lái và khái niệm "ưu thế ở độ cao thấp", có thể do việc sử dụng rộng rãi máy bay không người lái và phương tiện bay không người lái trong cuộc chiến ở Ukraine, IISS nhận định.