SOHA NEWS
Trong suốt cả chục năm qua, vape và e-cig - hay còn gọi chung thuốc lá điện tử - đã luôn được bày bán với tư cách là hình thức thay thế an toàn hơn so với thuốc lá. Nhưng điều này không có nghĩa là hút vape thì không có hại.
Những năm gần đây, đã có rất nhiều lo ngại liên quan đến việc hút vape gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Tại Mỹ, nếu thuốc lá truyền thống vốn là nguyên nhân hàng đầu gây ra các chứng bệnh về tim mạch, thì nghiên cứu mới đây cho thấy tác hại của e-cig và vape có thể vượt xa phạm vi vùng phổi của chúng ta.
Cụ thể, đây là nghiên cứu do các chuyên gia từ ĐH Pennsylvania thực hiện. Nó cho thấy rằng chỉ sau 1 lần hút, lập tức có sự thay đổi trong mạch máu và hệ tuần hoàn của cơ thể, và điều này xảy ra ngay cả khi trong juice (dung dịch lỏng để hút vape) không có nicotine.
"Thuốc lá điện tử thường được quảng cáo là an toàn hơn thuốc lá, và các vape thủ cũng tin như thế. Họ cho rằng mình chỉ đang hút hơi nước mà thôi," - Alesssandra Caporale, chuyên gia chụp quang tuyến cho biết.
"Tuy nhiên nền tảng của juice - bao gồm dung môi, chất tạo vị và chất gây nghiện (nicotine) - sau khi hóa hơi sẽ có tác động lớn đến hệ hô hấp và mạch máu."
Về cơ bản, vape và e-cig nói chung hoạt động bằng cách chuyển dung dịch (e-liquid hoặc juice) thành hơi, để dễ đẩy vào phổi hơn. Các dung dịch này thường là tổ hợp của nhiều hóa chất như propylene glycol, glycerol, nicotine, chất tạo vị hoặc chất bảo quản, và nước.
Để xác định được tác động của e-liquid với sức khỏe, Caporale đã tiến hành kiểm tra 31 người trưởng thành trong độ tuổi 19 - 33. Tất cả đều chưa từng hút thuốc, cũng không có tiền sử bệnh tim, hô hấp và bệnh thần kinh.
Họ được yêu cầu hút một loại juice vape không có chứa nicotine, bên trong chỉ có nước và propylene glycol hoặc glycerol. Mỗi người hút 16 hơi, mỗi hơi 3s. Trong quá trình này, các chuyên gia thực hiện chụp cộng hưởng từ để kiểm tra mạch máu của họ.
Tập trung vào 3 động mạch tại chân, tim và não, các chuyên gia nhận thấy mạch máu ít co thắt hơn 30%. Trung bình mạch máu trên cơ thể có độ giãn tăng 34% so với trước khi hút.
Ngoài ra, tốc độ vận chuyển máu cũng giảm 25%, lượng oxy trong mạch máu giảm 20%.
"Chúng tôi có nghĩ đến các phản ứng này, chỉ là không ngờ nó lớn thế," - Felix Wehrli, một chuyên gia quang tuyết khác chia sẻ. "Sự thay đổi ấy không nhỏ, đó là thay đổi rất đáng kể."
Cũng cần lưu ý rằng đây chỉ là nghiên cứu nhỏ, nhưng kết quả đang chỉ ra rằng việc hút vape sẽ gây tổn hại đến lớp trong cùng của mạch máu - được gọi nội mạc. Các tổn thương trong nội mạc vốn là nguyên nhân chính tạo ra các mảng bám trong động mạch.
Dù nó chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn và hoàn toàn có thể đảo ngược, nhưng theo các chuyên gia thì có vẻ như còn một vài yếu tố khác nghiêm trọng hơn chưa được tìm ra.
Và đó là khi chưa đưa nicotine vào trong juice.
"Ai cũng tưởng rằng với vape, chỉ nicotine là thứ có hại. Nhưng hóa ra sự nguy hiểm vẫn ở đó ngay cả khi không có nicotine," - Wehrli chia sẻ.
"Rõ ràng nếu chỉ hút một hơi vape cũng đủ gây phản ứng, thì hãy tưởng tượng những người đang hút nó cả năm trời sẽ chịu ảnh hưởng như thế nào."
Theo các chuyên gia, những hóa chất trong juice và e-liquid có nguy cơ chuyển thành độc tố dưới tác động của nhiệt độ. Khi hút vào, chúng sẽ lọt vào mạch máu, mang tiềm năng gây viêm mạch máu và tạo ra phản ứng oxy hóa trong cơ thể.
Vape và e-cig mới chỉ xuất hiện khoảng 15 năm trở lại đây, nên hiện tại vẫn còn quá sớm để cho rằng có tác động trong dài hạn. Dù vậy, các tác động ngắn hạn vẫn đang được nghiên cứu, và kết quả thì càng ngày càng tệ hơn.
Năm 2017, một nghiên cứu trên chuột chỉ ra rằng chỉ với 5 phút hút vapec cũng đủ để khiến mạch máu chịu tổn hại: trở nên cứng hơn và hẹp hơn. Năm 2018, khoa học nhận thấy các tế bào nội mô trong cơ thể bị mất chức năng ở những người hút vape. Dù vậy, các tác hại này cũng tương tự như khi hút thuốc truyền thống thôi.
Mới đây nhất, đã có 150 người tại Mỹ đã phải nhập viện vì một căn bệnh lạ liên quan đến phổi, và điểm chung giữa họ là đều sử dụng thuốc lá điện tử, và một người đã tử vong. CDC - Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ hiện đang tiến hành điều tra và chưa đưa ra kết luận gì, nhưng cảnh báo rằng thuốc lá điện tử có thể là nguyên nhân.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Radiology.
Tham khảo: Sciene Alert, IFL Science