Trung Quốc, nước tiêu thụ năng lượng hàng đầu thế giới, đã hưởng lợi lớn từ các lệnh trừng phạt của phương Tây. Với việc Moscow chịu áp lực phải bán khối lượng dư thừa sang nhiều khu vực khác thay vì EU, Trung Quốc đã tiết kiệm được hàng tỷ đô la khi mua dầu và than giá rẻ của Nga và kiếm được lợi nhuận từ việc giao dịch nguồn cung dư thừa.
Dầu thô
Nhập khẩu dầu thô từ Nga của Trung Quốc đã tăng 8% vào năm 2022 so với 2021 lên 86,25 triệu tấn (1,7 triệu thùng/ngày), ngay cả khi tổng nhập khẩu của nước này giảm 0,9% vào năm ngoái do nền kinh tế suy thoái, theo dữ liệu hải quan Trung Quốc,
Theo dữ liệu hải quan Trung Quốc được Reuters tổng hợp, Nga là nhà cung cấp dầu thô lớn nhất cho Trung Quốc trong tháng 1 và tháng 2/2023, vượt qua Saudi Arabia - nhà cung cấp dầu số 1 cho Trung Quốc trong năm ngoái.
Lượng lớn dầu Nga chảy vào Trung Quốc.
Quốc gia châu Á này đã tăng cường mua dầu thô giá rẻ của Nga với mức chiết khấu so với tiêu chuẩn quốc tế, nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc từ Nga đã tăng 23,8% so với cùng kỳ năm ngoái lên 1,94 triệu thùng/ngày vào tháng 1 và tháng 2/2023.
Dựa trên mức chiết khấu ước tính 10 USD/thùng đối với cả dầu thô ESPO và Urals trên cơ sở giao hàng, các nhà máy lọc dầu Trung Quốc đã tiết kiệm được khoảng 5,5 tỷ USD trong khoảng thời gian từ tháng 4/2022 đến tháng 1/2023.
Các nhà tinh chế độc lập ở tỉnh Sơn Đông phía Đông Trung Quốc là những người hưởng lợi lớn nhất. Các nhà tinh chế thuộc nhà nước cũng kiếm được từ dầu giá rẻ, trong khi những người khác kiếm được lợi nhuận từ việc kinh doanh các thùng dầu, các thương nhân cho hay.
Nhập khẩu dầu thô bằng đường biển của Trung Quốc từ Nga sẽ đạt mức cao nhất mọi thời đại khoảng 1,4 triệu thùng/ngày vào tháng 3, theo Vortexa và Kpler.
Than
Trung Quốc cũng đã tăng nhập khẩu than từ Nga ngay cả khi nước này cắt giảm nhập khẩu nhiên liệu nói chung do sản xuất trong nước nhiều hơn.
Dữ liệu hải quan cho thấy lượng than nhập khẩu của Nga đã tăng 20% vào năm 2022 so với một năm trước đó lên 68,06 triệu tấn, trong đó nhập khẩu than luyện cốc tăng gấp đôi lên 21 triệu tấn. Nguyên nhân số lượng tăng mạnh là do Trung Quốc mua than giảm giá trong khi các nước châu Âu xa lánh hàng hóa của Nga.
Nếu không có sự tắc nghẽn trong vận tải đường sắt của Nga gây cản trở việc vận chuyển than về phía đông, nhập khẩu có thể còn cao hơn nữa.
Giá nhập khẩu trung bình than luyện cốc của Nga vào khoảng 217,33 USD/tấn vào năm 2022. Giá đó rẻ hơn nhiều so với mức trung bình 364,66 USD/tấn đối với than luyện cốc cao cấp của Úc trên cơ sở giao hàng tận nơi (FOB).
LNG
Đối với LNG, nhập khẩu của Trung Quốc từ Nga tăng hơn 40% trên cơ sở hàng năm vào năm 2022 lên 6,5 triệu tấn. Trong khi đó, xuất khẩu tăng do Trung Quốc tái xuất khối lượng sang các nhà nhập khẩu hàng đầu như Hàn Quốc, Nhật Bản và Pháp.
Điều đó xảy ra ngay cả khi tổng nhập khẩu LNG của Trung Quốc giảm 19,5% trong năm ngoái xuống còn 63,4 triệu tấn, do các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt làm chậm hoạt động kinh tế và hạn chế nhu cầu.
Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy Trung Quốc đã chi trung bình dưới 20 USD trên một triệu đơn vị nhiệt Anh (mmBtu) cho mỗi tấn LNG nhập khẩu của Nga. Con số này so với giá LNG giao ngay trung bình ở châu Á là 38,8 USD/mmBtu vào năm 2022.
Điện
Nhập khẩu điện từ Nga, chủ yếu thông qua đường dây truyền tải xuyên biên giới nối phía đông bắc Trung Quốc và vùng Viễn Đông của Nga, ổn định trong giai đoạn 2017-2020 ở mức khoảng 3 tỷ kilowatt giờ (kWh).
Nhập khẩu tăng lên 3,8 tỷ kWh vào năm 2021 do Trung Quốc bị thiếu điện trên diện rộng và tiếp tục tăng lên 23% vào năm 2022 lên 4,7 tỷ kWh.
Tham khảo: Reuters