Sẵn sàng đáp trả
Theo RIA, đánh giá về khả năng hợp tác của Nga và Trung Quốc, Đô đốc Rob Bauer, Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO, cho biết sự hợp tác ngày càng tăng giữa Nga và Trung Quốc ở Bắc Cực gây ra rủi ro cho liên minh phương Tây.
"Chúng tôi biết có các nhà khoa học quân sự trên những con tàu này", Bauer nói với một cơ quan truyền thông kinh doanh của Mỹ, đề cập đến mối quan tâm khoa học và thương mại ngày càng tăng của Trung Quốc đối với dự án Tuyến đường biển phía Bắc của Nga.
Bauer nói riêng trong bài phát biểu trước hội nghị Vòng Bắc Cực ở Reykjavik, Iceland hôm 21/10: "Chúng tôi không thể ngây thơ và mong đợi những tuyến đường mới này chỉ được sử dụng bởi các tàu thương mại".
Ông cảnh báo: "Ý định của Trung Quốc và Nga đối với khu vực vẫn chưa rõ ràng nhưng nhiều khả năng tuyến đường này không chỉ phục vụ cho mục đích thương mại".
Bauer nói thêm rằng khả năng không quân và hải quân 'đáng kể' của Nga ở Bắc Cực là một mối nguy hiểm tiềm tàng và NATO sẽ cần chuẩn bị cho một cuộc xung đột trong khu vực, ngay cả khi nó không được dự đoán sẽ trở thành điểm nóng tiềm tàng ngay lập tức.
Mặc dù vậy, vị đô đốc này không nói rõ về việc các tàu chiến Trung Quốc hoạt động trong vùng biển của Nga ở Bắc Cực sẽ là mối đe dọa đối với NATO như thế nào, hoặc chúng có thể gây ra mối đe dọa nào cho cơ sở hạ tầng quân sự của NATO.
Nói về sự lo lắng của phương Tây, Nikolay Korchunov, nhà ngoại giao hàng đầu về các vấn đề Bắc Cực của Nga, nói rằng Nga có thể đảm bảo an ninh cho Tuyến đường biển phía Bắc của mình một cách đáng tin cậy, một cách độc lập mà không cần bất kỳ sự trợ giúp nào từ các đối tác.
Korchunov nhấn mạnh, Nga sẽ đáp trả bất kỳ nỗ lực nào của NATO nhằm tăng cường khả năng quân sự của mình ở Bắc Cực bằng "một loạt các biện pháp cần thiết, bao gồm cả các biện pháp phòng ngừa".
Trung Quốc đã tuyên bố sẵn sàng hợp tác với Nga ở Bắc Cực "dựa trên các nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi", bao gồm cả việc phát triển Tuyến đường biển phía Bắc.
Học lại kỹ thuật đóng tàu
Thông tấn Nga cho biết, Moscow gần đây đã thông báo kế hoạch nhằm "duy trì hòa bình và ổn định, tăng cường tính bền vững về môi trường và giảm thiểu các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia ở Bắc Cực" là một trong những ưu tiên chính sách đối ngoại hàng đầu của nước này.
Tuyến đường biển phía Bắc dài hơn 5.550 km của Nga – trải dài từ Biển Barent ở phía tây đến Biển Bering ở phía đông, đang biến giấc mơ kết nối châu Âu với châu Á thông qua một tuyến đường thương mại lớn mới có thể cắt gần 9.000 km khỏi các tuyến đường hiện có thành một tuyến đường thực tế.
Tuy nhiên, đối với Washington, NSR (còn được gọi là Tuyến đường biển cầu Bắc Cực) dường như gần giống nhất với một cơn ác mộng tiềm tàng, xét tới sức mạnh kinh tế và địa chiến lược đáng kinh ngạc mà nó sẽ mang lại cho Moscow nhờ sự kiểm soát của Nga đối với các vùng biển của tuyến đường tiềm năng.
Nga đã đầu tư rất nhiều vào việc phát triển NSR, với đội tàu gồm hơn 40 tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân và diesel lớn hơn phần còn lại của thế giới cộng lại.
Nga cũng đã xây dựng và sửa chữa hơn hai chục cảng và sân bay ở khu vực Bắc Cực, thành lập Bộ chỉ huy quân sự Bắc Bắc Cực mới, đồng thời tạo ra các khả năng phòng không và tìm kiếm cứu nạn mới trong khu vực.
Hải quân Mỹ mô tả NSR là một nỗ lực của Nga nhằm tạo ra một "quy định bất hợp pháp về giao thông hàng hải", với việc Washington đe dọa sẽ thực hiện các chuyến tuần tra "tự do hàng hải" theo kiểu Biển Đông qua vùng biển mà Nga tuyên bố chủ quyền ở Bắc Cực.
Trên thực tế, làm được điều này có thể khó khăn vì Mỹ hiện chỉ có một tàu phá băng hạng nặng duy nhất và một tàu phá băng hạng trung đang hoạt động.
Lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ có kế hoạch nhận ba tàu phá băng hạng nặng và ba tàu phá băng hạng trung, với thời hạn giao chiếc đầu tiên bị đẩy lùi sang năm 2028 sau khi các nhà thiết kế và kỹ sư Mỹ nhận ra rằng họ sẽ phải "học lại" kỹ thuật sản xuất thép cứng dày một cách đáng tin cậy để gia cố thân tàu khi di chuyển tại Bắc Cực.