Sáng nay, 30/6, Văn phòng Chủ tịch nước đã tổ chức buổi họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về "Nghị quyết của Quốc hội về hiệu lực của Bộ luật Hình sự".
Bộ luật Hình sự (sửa đổi) gồm 3 phần, 26 chương và 426 điều, có hiệu lực thi hành từ 1/7 nhưng trước đó, ngày 27/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã phải triệu tập gấp cuộc họp với trưởng đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố để bàn cách hoãn.
Tại buổi họp báo, các phóng viên đã đưa ra câu hỏi liên quan đến vấn đề này.
PV: Hướng sửa đổi Bộ
luật hình sự tới đây sẽ như thế nào? Qua đây, QH rút ra bài học gì trong công
tác xây dựng luật?
Ông Nguyễn Văn Luật - Phó Chủ nhiệm UBTP của QH: Sau khi nhận được các ý kiến phản ánh của cử tri và nhất là các cơ quan tư pháp báo cáo về có sai sót thì Uỷ ban TVQH chỉ đạo với UB tư pháp của QH và nhiều cơ quan rà soát để tập hợp các sai sót.
Trên cơ sở
báo cáo, những sai sót chủ yếu về lỗi kỹ thuật, còn chủ trương của Đảng và Nhà
nước về luật hình sự thì không sai. Nhưng những lỗi kia sẽ ảnh hưởng đến việc
thi hành, áp dụng...
Qua sự việc này, cá nhân tôi là ĐBQH, là người từng biểu quyết thông qua cũng thừa nhận trách nhiệm cá nhân trước cử tri, không trốn tránh trách nhiệm. Chúng tôi rất thấm thía.
QH cũng đã ban hành Luật Ban hành các văn bản pháp luật rồi. Chúng tôi thấy phải thực hiện rất nghiêm túc quy định này. Trách nhiệm này thuộc về QH và toàn thể các vị ĐBQH.
Ông Nguyễn Văn Luật - Phó chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của QH (thứ 2 từ trái qua). Ảnh: Tuấn Nam.
PV: Cụ thể những sai
sót của Bộ Luật hình sự là gì? Việc QH ban hành Nghị quyết ngày 29/6/2016 căn cứ
theo quy định nào của pháp luật?
Ông Nguyễn Văn Luật: QH bỏ phiếu thông qua Nghị quyết ngày 29/6/2016.
Do thời gian rất gấp nên UBTVQH chọn phương án báo cáo với các vị ĐBQH thông qua từng đoàn ĐBQH, họp lại bàn, thảo luận tờ trình, xem xét danh sách các vị ĐBQH trong ban kiểm phiếu và các vị ĐBQH biểu quyết: Tán thành, không tán thành, không biểu quyết rồi đưa vào phong bì gửi về cho UBTVQH tại Ba Đình (hình thức bỏ phiếu kín) với quy trình chặt chẽ.
Về những sai sót của Bộ Luật Hình sự, hiện vẫn đang được rà soát với tinh thần không thể để xảy ra trường hợp trình QH khoá XIV rồi mà vẫn để ra sai sót. Đó là những tội về sản xuất hàng giả, tội phạm liên quan đến ma tuý (điều 249, điều 250, điều 252)...
PV: Để xảy ra sai sót lớn thì có trách nhiệm, cá thể hoá trách nhiệm như thế nào? QH có gửi lời xin lỗi tới cử tri hay không?
Ông Đỗ Mạnh Hùng - Phó chủ nhiệm Văn phòng QH: Để xảy ra sai sót này có trách nhiệm của QH và trong đó có trách nhiệm cá nhân tôi, tôi thấy có lỗi với cử tri trong việc này.
Việc xác định trách nhiệm của
các cơ quan chức năng thì tới đây tiếp tục làm rõ trách nhiệm trực tiếp, trách
nhiệm cụ thể nhất là cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra. Việc có xin lỗi hay
không, tôi nghĩ tập thể QH sẽ có quyết định.
Qua đây tôi cũng suy nghĩ một điều là theo tôi được khi phát hiện sai sót chính từ phái cử tri, các nhà chuyên môn, báo chí, tôi thấy vai trò giám sát hết sức quan trọng của dư luận đối với hoạt động của QH.
Tôi nghĩ
rằng QH khoá XIII dù sắp hết nhiệm kỳ nhưng QH các khoá tiếp theo sẽ chú ý đến
vai trò giám sát của dư luận, người dân để nâng cao hoạt động lập pháp của QH.
PV: Thu hồi các cuốn
sách liên quan đến các luật đã được phát hành sẽ được tiến hành như thế nào?
Ông Đỗ Mạnh Hùng:
Chắc chắn phải thu hồi. Còn quy trình, cách thu hồi như thế nào thì theo quy định.
PV: Xin các vị công bố
kết quả bỏ phiếu?
Ông Đỗ Mạnh Hùng: Số tán thành chiếm tỷ lệ quá bán rất cao. Số phiếu phát ra là 449 (có 45 ĐBQH đi công tác) số phiếu thu vào 438, số phiếu hợp lệ là 438, số phiếu đồng ý là 423 (chiếm 85,63% tổng số các ĐBQH), số phiếu không đồng ý là 11.
Căn cứ Điều 88 và Điều 91 của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam; căn cứ điều 57 của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chủ tịch nước công bố Nghị quyết về việc lùi hiệu lực thi hành của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13, Bộ luật Tố tụng hình sự số 101/2015/QH13, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự số 99/2015/QH13, Luật thi hành tạm giữ, tạm giam số 94/2015/QH13 và bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016.
Nghị quyết này được Quốc hội khoá XIII thông qua ngày
29/6/2016. Theo đó, Quốc hội quyết nghị bổ sung Dự án luật sửa đổ, bổ sung một
số điều của Bộ luật Hình sự vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016
và trình Quốc hội khoá XIV tại kỳ họp thứ hai.
Lùi hiệu lực thi hành 4 Bộ luật trên từ ngày 1/7/2016 đến ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự có hiệu lực thi hành, trừ một số quy định có lợi cho người phạm tội.
Nghị quyết cũng quy định rõ: Tiếp tục áp dụng Bộ luật Hình sự số 15/1999/QH10 (được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 37/2009/QH12), Bộ luật Tố tụng hình sự số 19/2003/QH11, Pháp lẹnh tổ chức điều tra hình sự số 23/2004/PL-UBTVQH11 (được sửa đổi bổ sung một số điều theo Pháp lệnh 2006 và 2009 tại Quốc hội khoá XI và XII); nghị định số 89/1998/NĐ-CP ban hành Quy chế về tạm giữ, tạm giam (được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 98/2002/NĐ-CP và Nghị định số 09/2011/NĐ-CP của Chính phủ) cho đến ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 có hiệu lực thi hành.
Kể từ ngày 1/7/2016, thực hiện các quy định có lợi cho người phạm tội tại khoản 3 điều 7 của Bộ luật Hình sự 2015 và điểm b khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 109/2015/QH13 về việc thi hành Bộ luật hình sự; tiếp tục áp dụng khoản 2 điều 1 và các quy định khác có lợi cho người phạm tội tại Nghị quyết 109/2015/QH13 Áp dụng các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự số 101/2015/QH13 để thi hành các quy định có lợi cho người phạm tội của Bộ luật hình sự 2015 và nghị quyết số 109.
Nghị quyết cũng giao Toà án NDTC hướng dẫn thi hành việc thực
hiện các quy định có lợi cho người phạm tội; UBTVQH, Chính phủ, TANDTC, VKSNDTC
trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình chịu trách nhiệm thi hành
Nghị quyết này. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 30/6/2016.