"Mẹ ăn khoai đau bụng rồi sinh ra em"...
Sáng 23/3, gần 30 học sinh và phụ huynh, chuyên gia từ Hà Nội đã sớm có mặt tại trường THCS Vô Tranh, Lục Nam, Bắc Giang trong sự kiện đặc biệt mang tên Mai Tôi Lớn.
Mai Tôi Lớn là dự án vì cộng đồng của nhóm học sinh lớp 10A trường quốc tế True North School, với mong muốn trang bị những kiến thức về giới tính - vệ sinh - an toàn tình dục - tâm lý cho học sinh tuổi dậy thì.
660 học sinh của trường Vô Tranh được chia thành hai khu riêng biệt để các em có thể nói hết những băn khoăn, thắc mắc của mình. PGS.BS Nguyễn Hoài Bắc - Trưởng khoa Nam học và giới tính, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội chia sẻ với học sinh nam; TS.BS Nguyễn Thị Thanh Hương - Phó chủ nhiệm Bộ môn Sinh lý học, Đại học Y Hà Nội giao lưu với học sinh nữ.
Khi câu hỏi về giới tính đầu tiên được đưa ra, có nhiều tiếng ồ lên, gần như không em nào dám giơ tay trả lời, vì "chuyện quá tế nhị". Nhưng khi được sự dẫn dắt khéo léo của diễn giả, sự hào hứng ngày càng dâng cao. Cuối cùng, câu hỏi nào cũng có rất nhiều học sinh đưa ra đáp án. Bên cạnh những ý kiến đúng, vẫn có những câu trả lời khiến người lớn phải sửng sốt vì sự thiếu hiểu biết về sức khỏe sinh sản: "Mẹ em sinh em ra từ nách"; "Mẹ ăn khoai, đau bụng rồi sinh ra em"…
Là một chuyên gia đã từng đi giảng nhiều, PGS Bắc không quá ngạc nhiên trước những câu trả lời ngô nghê này. Ông vẫn cười rất tươi để dẫn dắt cuộc giao lưu chinh phục những kiến thức tối cần thiết về giới tính cho lứa tuổi nhạy cảm này.
Từ chỗ rụt rè, e ngại ban đầu, cặp bạn thân Nguyễn Thế Anh lớp 8A1 và Nguyễn Văn Hiếu 7A2 đã hăng hái khích lệ nhau tham gia giao lưu cùng bác sĩ.
"Em thấy chương trình thú vị, bác sĩ vui tính, nói chuyện rất hay và dễ hiểu, em không ngại mấy nữa", Nguyễn Thế Anh lớp 8A1 chia sẻ.
Nữ sinh hoảng sợ trong "lần đầu tiên dậy thì"
Nhỏ tuổi hơn các anh chị lớp 8, nhưng em Nguyễn Minh Trúc, lớp 6A1 cũng không ngần ngại chia sẻ băn khoăn của mình. Em cho biết mình đã "vô cùng hoảng sợ trong lần dậy thì đầu tiên vì chưa từng được hướng dẫn phải xử lý thế nào". Kết thúc buổi giao lưu, Trúc nói: "Buổi chia sẻ kiến thức về giới tính như hôm nay rất ý nghĩa, giúp em và các bạn hiểu rõ hơn về cơ thể mình cũng như cách chăm sóc bản thân".
TS.BS Nguyễn Thị Thanh Hương - Phó chủ nhiệm Bộ môn Sinh lý học, Đại học Y Hà Nội đánh giá cao ý tưởng dự án Mai Tôi Lớn của nhóm các bạn trẻ và cho rằng, việc lan tỏa giáo dục giới tính có thể giúp giảm bớt những hệ lụy không mong muốn cho học sinh, đặc biệt với các bé gái.
"Tôi từng gặp nhiều bé gái có thai khi mới 13-14 tuổi. Các cháu được cha mẹ đưa tới khi bầu quá lớn. Thai 4,5 tháng ở các cháu bé 13-14 thường là tiến thoái lưỡng nan cho các bác sỹ vì giữ thai hay bỏ thai đều nguy hiểm cho các cháu bé. Thiếu hiểu biết về giới tính nguy hại như vậy đấy. Qua buổi hôm nay, tôi cho rằng cần có nhiều chương trình ngoại khóa như thế này nữa, vì nhiều bạn gái muốn tâm sự sâu nhưng trước đông người, các em còn e ngại. Nếu có nhiều chuyên gia hơn, sẽ có thể giúp các em sâu hơn nữa" – TS Hương cho biết.
Những món quà ý nghĩa và sự cảm kích của thầy Hiệu trưởng
Theo dõi từ đầu đến cuối buổi giao lưu, thầy giáo Nguyễn Anh Tuấn, Tổng phụ trách Đội – người có nhiều năm gắn bó và sát sao với công tác học sinh tại ngôi trường này - đã chia sẻ rất chân thành:
"Học sinh của chúng tôi ở nông thôn, phụ huynh đi làm xa nên việc giáo dục giới tính sẽ rất thiếu, bên cạnh đó, chương trình học cũng có giới hạn nên có nhiều kiến thức cũng chưa kịp cập nhật tới các em.
Cảm ơn ban tổ chức đã tổ chức một buổi giáo dục kỹ năng sống rất ý nghĩa với học sinh của trường. Giúp các em học sinh hiểu hơn về bản thân mình, từ đó có những đối xử với bản thân đúng hơn, an toàn hơn. Đó là món quà quý giá nhất."
Bên cạnh hoạt động giao lưu, chia sẻ kỹ năng mềm, dự án Mai Tôi Lớn còn dành tặng thầy và trò THCS Vô Tranh các món quà trị giá gần 200 triệu đồng. Tất cả 660 học sinh và 35 thầy cô giáo, đều được tặng quà. Đó là những món quà rất thiết thực giúp các em chăm sóc vệ sinh thân thể.
Nhóm sáng lập dự án Mai Tôi Lớn vô cùng hài lòng khi mang chương trình giao lưu đặc biệt cùng những phần quà thiết thực đến với các bạn học sinh THCS Vô Tranh.
Ngoài ra, dự án còn nhận được sự đồng hành của Quỹ thiện nguyện "Góp 1 cuốn sách", cụ thể là phần chia sẻ kỹ năng sống, bài học cuộc sống từ nhà báo Bùi Ngọc Hải cùng hơn 500 cuốn sách giá trị về giáo dục giới tính, sách kỹ năng sống, hạt giống tâm hồn, sống đẹp, sách danh nhân, khoa học, khám phá, khát vọng sống…
Thầy Hoàng Hữu Sơn – Hiệu trưởng trường THCS Vô Tranh đánh giá cao các chuỗi hoạt động của và dự án Góp 1 cuốn sách và Mai Tôi Lớn:
"Tỉ lệ người dân tộc thiểu số chiếm trên 60% nhưng điều may mắn nhất, đây là địa phương có truyền thống hiếu học. Chúng tôi rất vui mừng vì được đón nhận cùng lúc hai dự án hết sức nhân văn và rất thiết thực.
Sự chia sẻ của các chuyên gia hàng đầu từ dự án Mai Tôi Lớn mang lại hiểu biết sâu sắc về kiến thức giới tính mà các em nhiều khi không biết chia sẻ cùng ai. Đây là lần đầu tiên, học sinh của chúng tôi được lắng nghe và trực tiếp giao lưu với các chuyên gia trong lĩnh vực này.
Dự án Góp 1 cuốn sách bước đầu đã mang lại tư duy vô cũng tích cực về văn hóa đọc tới học sinh trường THCS Vô Tranh nói riêng và học sinh các vùng dân tộc thiểu số. Đã tạo cho học sinh nhà trường thói quen được sách, có được ước mơ và hoài bão trong tương lai".
1 tháng thần tốc và hành trình kế tiếp
Bạn Nguyễn Bùi Duy Vũ, lớp 10A True North School – đại diện nhóm dự án Mai Tôi Lớn cho biết: Chúng em đã lên kế hoạch và triển khai trong vòng 1 tháng từ các khâu lên ý tưởng, tìm kiếm nguồn tài trợ, liên lạc, khảo sát địa điểm, tổ chức chuyến đi... Đây là hướng đi rất được trường True North School quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ, khíc lệ. Nó cũng thể hiện rõ 1 trong 4 trụ cột theo triết lý đào tạo của nhà trường: đó là trang bị cho học sinh đầy đủ các khía cạnh để trở thành Công dân toàn cầu…
Hiện nay, giáo dục giới tính vẫn là một chủ đề mới, chưa được tiếp cận một cách cởi mở tại Việt Nam, vẫn tồn tại những "lỗ hổng" khiến cho việc giảng dạy chưa thật sự hiệu quả.
Một trong những mục tiêu quan trọng của dự án Mai Tôi Lớn là nhắm đến các em học sinh trong độ tuổi dậy thì (13 và 14 tuổi) tại các khu vực, điểm trường đang gặp nhiều khó khăn, chưa có nhiều sự tiếp cận tới các kiến thức về giáo dục giới tính, và an toàn tình dục tiền hôn nhân.
Mai Tôi Lớn sẽ hành động như một bậc thang giúp cho cộng đồng bước gần hơn đến các góc nhìn cởi mở về mảng kiến thức thiết yếu này. Đồng thời, mong muốn các bậc phụ huynh có thể coi trọng và nâng cao hiểu biết về giới tính, tình dục an toàn để có thể bảo vệ con trẻ.Xuyên suốt hành trình của dự án sẽ là các sự kiện tại các địa phương nhằm nâng cao độ tiếp cận về kiến thức xã hội, tâm lý và sinh lý cần thiết tại các vùng còn nhiều khó khăn, hạn chế. Các bài giảng sẽ được thực hiện bởi đội ngũ cố vấn đến từ trường Đại Học Y Hà Nội, và các diễn giả là các giảng viên đến từ bệnh viện Đại Học Y Hà Nội với nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy.