Nam Phương Hoàng hậu tên là Nguyễn Hữu Thị Lan, sinh ngày 4 tháng 12, 1914 tại Huyện Kiến Hòa, Tỉnh Định Tường (Nay thuộc Thị Xã Gò Công,Tỉnh Tiền Giang). Bà xuất thân trong gia đình Công giáo giàu có bậc nhất miền Nam thời bấy giờ.
Được biết đến là hoàng hậu cuối cùng của các triều đại phong kiến Việt Nam, hoàng hậu Nam Phương nổi danh với sắc đẹp nổi bật. Nhan sắc của bà có lẽ ít người sánh kịp khi từng 3 lần được phong danh hiệu Hoa hậu Đông Dương.
Khuôn mặt thanh thoát, nước da trắng ngần của hoàng hậu Nam Phương khiến nhiều người ngẩn ngơ. Từ nhỏ, bà cùng chị đã được cha mẹ cưng chiều hết mực, có cuộc sống sung sướng an nhàn, trải qua tuổi hoa niên êm đẹp với đầy đủ vật chất và tinh thần.
Năm 12 tuổi bà được gia đình gửi đi Pháp và mang quốc tịch Pháp. Bà du học tại trường nữ danh tiếng ở Paris thời bấy giờ là Couvent des Oiseaux. Sau khi tốt nghiệp phổ thông, bà trở về Việt Nam và gặp được Vua Bảo Đại trong một cuộc yến tiệc tại khách sạn La Palace nổi tiếng của Đà Lạt vào năm 1932.
Sau lần gặp đầu tiên, Vĩnh Thụy - tức cựu hoàng Bảo Đại - đã đem lòng yêu mến bởi nhan sắc và học thức của Nguyễn Hữu Thị Lan.
"Cô Lan có một vẻ đẹp thùy mị của người con gái miền Nam, hiền lành và quyến rũ làm tôi say mê", vua Bảo Đại từng viết trong cuốn hồi ký Le Dragon d’Annam của mình.
Mặc dù có nhiều rào cản do hoàng hậu Nam Phương là người theo đạo công giáo nhưng cuối cùng năm 1934 Bảo Đại cũng được phép tổ chức hôn lễ với người vợ vừa thông minh sắc sảo vừa quyến rũ.
Ở tuổi 20, Nam Phương Hoàng hậu có dáng người cao, mảnh khảnh, thanh thoát. Trong những bức hình cũ, bà thường diện trang phục thanh lịch, nhẹ nhàng. Cuốn Nam Phương - Hoàng Hậu cuối cùng có viết bà rất ưa thời trang của hãng Christian Dior và Balmin.
Sau 10 năm chung sống hạnh phúc, Nam Phương Hoàng hậu sinh cho Bảo Đại 5 người con là Bảo Long, Phương Mai, Phương Liên, Phương Dung và Bảo Thăng.
Năm 1945, Bảo Đại thoái vị, ra Hà Nội làm cố vấn, Nam Phương Hoàng hậu một mình sống tại cung An Định (Huế) để lo cho các con. Năm 1947, bà đưa các con sang Pháp định cư và dành năm tháng cuối đời ở nơi đất khách.
Với nhan sắc "chim sa, cá lặn", Nam Phương Hoàng hậu luôn trở thành nguồn đề tài bất tận cho những tay nhiếp ảnh hồi đó từ trong nước đến quốc tế.
Cuộc đời nhiều thăng trầm và nhan sắc của bà hoàng hậu cuối cùng của nước Nam đến nay vẫn thu hút đông đảo sự quan tâm của công chúng.