Ngày 12-12, trong buổi gặp gỡ, đối thoại của lãnh đạo Công ty TNHH MTV Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ, thuộc Tập đoàn Hòa Phát (dưới đây gọi là Công ty Hòa Phát Phú Thọ) với đại diện cư dân các khu 14, 15, 16 xã Đồng Lương - Cẩm Khê - Phú Thọ - nơi bị ảnh hưởng bởi hoạt động sản xuất kinh doanh gây ô nhiễm môi trường của công ty này gây ra, ông Lê Tuấn Anh - Phó Giám đốc Công ty đã đưa ra lời xin lỗi chính thức đối với người dân nơi đây.
Theo biên bản làm việc của Công ty Hòa Phát Phú Thọ với người dân xã Đồng Lương trong buổi đối thoại lần đầu tiên ngày 2-11-2019, người đại diện của công ty là ông Lê Tuấn Anh - Phó giám đốc đã cam kết với người dân sẽ xử lý xong số lượng phân tồn đọng lưu chứa trái phép trong các hố tại khuôn viên công ty (ước tính 3.000 tấn) trong thời hạn 40 ngày.
Vì thế, ngày 12-12, là đến thời hạn 40 ngày theo như cam kết, đại diện người dân đã đề nghị chính quyền xã phối hợp để được vào công ty thực hiện việc kiểm tra, giám sát kết quả thực tế của quá trình khắc phục hậu quả này.
Buổi gặp gỡ này cũng đồng thời là để người dân có cơ hội tiếp cận, giám sát quá trình khắc phục hậu quả của công ty Hòa Phát theo yêu cầu của UBND tỉnh Phú Thọ trong quyết định “Xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty TNHH MTV Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ” có địa chỉ tại xã Đồng Lương - Cẩm Khê - Phú Thọ.
Đại diện cư dân xã Đồng Lương và đại diện các ban ngành của xã, huyện đi kiểm tra thực tế.
Quá trình kiểm tra giám sát cho thấy, mặc dù công ty đã báo cáo là đã lắp đặt thêm hệ thống quạt có công suất lớn, nhưng khu vực nhà xử lý phân mùi hôi thối vẫn bốc lên nồng nặc.
Khi người dân và phóng viên bước vào trong nhà xử lý, lượng khí thải lớn sinh ra từ khối lượng phân khổng lồ (50-60 tấn/ mỗi ngày) đã tạo nên áp lực lớn, cảm giác như có thể đẩy người ra khỏi kho, khiến cho mắt bị cay xè và không thể thở được.
Điều này hoàn toàn phù hợp với nghi vấn của người dân về việc, hàng đêm công ty tiến hành mở cửa, xả mùi, xả khí độc cho thoát ra ngoài khiến mùi hôi thối phát tán phạm vi 3-5km, khiến nhiều người dân mất ngủ hoặc bị đánh thức bởi mùi hôi thối.
Hơn nữa, mặc dù phía công ty nói rằng đã đầu tư một hệ thống và dây chuyền xử lý lên tới vài chục tỉ đồng, nhưng bên trong nhà xử lý phân không có dấu hiệu của một dây chuyền nào, chỉ có 1 máy trộn dùng để trộn phân gà tươi với trấu, cám cưa, xỉ than và các chế phẩm sinh học để thành “phân hữu cơ” để bán cho các đơn vị, cá nhân dùng để trồng cây (chủ yếu là cam, bưởi, ớt) ở quy mô lớn.
Tại thời điểm đại diện người dân tiến hành giám sát, phía Công ty không chứng minh được là “đã đầu tư một dây chuyền xử lý hiện đại” như vẫn phát ngôn với báo chí và dư luận trước đây.
Một trong 2 hồ chứa nước thải chưa qua xử lý vẫn còn đen kịt.
Tại khu vực khuôn viên của công ty trước đây có hàng chục hố phân được đào và lưu chứa trái phép, đại diện người dân cho tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên bằng việc đào 1 hố rộng 2m, dài 5m ở chiều sâu 2 - 3m đã phát hiện các lớp phân gà tươi, bốc mùi hôi thối.
Vì vậy, đại diện người dân đã lập biên bản và về phía đại diện công ty là ông Lê Tuấn Anh - Phó Giám đốc Công ty cũng thừa nhận việc xử lý “còn thiếu sót”, đồng thời ký vào biên bản ghi nhận tại hiện trường và cam kết trong biên bản là sẽ “không chôn lấp phân trong khuôn viên công ty” nữa.
Hiện tại, theo báo cáo từ phía Công ty, đơn vị đang tiến hành khắc phục hậu quả bằng cách đào 1 hố lớn có dung tích 15.000m3, sử dụng màng chống thấm HDPF nhập khẩu để gom toàn bộ lượng phân gà và nước thải gây ô nhiễm trong công ty lại để xử lý theo phương pháp yếm khí, hạn chết phát tán mùi hôi thối gây ô nhiễm không khí như trước đây.
Tuy nhiên, đại diện cho người dân trong khu vực trong buổi làm việc, bà Nguyễn Thị Nghiễn, ông Hoàng Trung Sỹ, Bà Phùng Thị Tuyết Tứ đều cho rằng, chỉ chấp nhận đây là cách xử lý có tính chất “tạm thời”.
Phía người dân yêu cầu công ty ra thời hạn bao lâu sẽ chuyển hết lượng phân này đi nơi khác. Người đại diện công ty là ông Lê Tuấn Anh đã phải cam kết với người dân là trong vòng 1 năm nữa, công ty sẽ xử lý triệt để lượng phân trong bể bioga khổng lồ này ra khỏi khu vực.
Về nguồn nước ở hồ Ngả Hai, mặc dù công ty Hòa Phát nói với người dân cũng như báo cáo với Sở Tài Nguyên Môi trường, báo cáo đồng chí Phan Trọng Tấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ trong buổi làm việc với công ty vào ngày 10-11-2019 là “nước trong Hồ Ngả Hai đã đảm bảo tưới tiêu và nuôi trồng thủy sản” theo kết quả phân tích mẫu nước ngày 14-11-2019, nhưng tại nhiều điểm, người dân cũng như phóng viên vẫn thấy nước có màu đen, sủi bọt, bốc mùi khó chịu.
Ngoài ra, nguồn nước sinh hoạt từ giếng khoan giếng đào của các hộ dân nằm trong khu vực hạ lưu hồ Ngả Hai đang đứng trước nguy cơ không thể sử dụng được nữa, mà phải sử dụng nguồn nước do công ty Hòa Phát cung cấp qua đường ống.
Bên cạnh đó, 27 hộ có diện tích ao hồ trước đây sinh sống bằng nghề nuôi cá bày tỏ băn khoăn, không biết đến giờ thì ao hồ của họ mới có thể thả cá trở lại?
Nhà xử lý phân rất sơ sài, không thấy có dấu hiệu của một “dây chuyền xử lý chất thải hiện đại” như quảng cáo.
Cuối buổi đối thoại này, với sự chứng kiến của chủ tịch xã và đại diện các ban ngành của xã Đồng Lương, các phòng ban chuyên môn của huyện Cẩm Khê như Phòng Nông nghiệp, Phòng Tài nguyên Môi trường, Thanh tra huyện... ông Lê Tuấn Anh - Phó Giám đốc Công ty Hóa Phát Phú Thọ đã đưa ra lời xin lỗi chính thức đối với người dân xã Đồng Lương - Cẩm Khê - Phú Thọ:
“Trong buổi làm việc hôm nay, tôi thay mặt cho anh em trong công ty xin có lời xin lỗi tất cả bà con bị ảnh hưởng bởi công ty gây ra trong thời gian vừa qua và cũng xin lỗi cả chính quyền địa phương vì đã có những việc làm gây ra phiền toái cho bà con. Bản thân tôi cũng rất áy náy và không ngủ được trong suốt thời gian vừa qua.
Hôm nay có buổi gặp mặt bà con ở đây, chúng tôi xin hứa tiếp tục nỗ lực để khắc phục tối đa những hậu quả đã xảy ra, để công ty không gây ảnh hưởng đến bà con nữa. Chúng tôi cũng luôn tâm niệm dân có vui thì doanh nghiệp cũng mới phát triển được...”.
Bên cạnh lời xin lỗi này, ông Lê Tuấn Anh cũng cam kết với người dân, khi chưa khắc phục xong những vấn đề về xử lý môi trường, phía công ty cũng sẽ thực hiện lời hứa với người dân là chưa mở sản xuất lên 1,2 đến 1,5 triệu gà đẻ trứng như lộ trình trước đó là tháng 4-2020.
Việc chính thức đưa giai đoạn 2 đi vào hoạt động sẽ được thông tin công khai để người dân trong khu vực được biết.