Ngày 15/12, Công an TP Hà Nội cho biết Cơ quan An ninh điều tra đã ra quyết định khởi tố bị can đối với Phạm Văn Long, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội; Nguyễn Tuấn Ngọc, Trưởng phòng Công tác học sinh sinh viên và đảm bảo chất lượng giáo dục; Nguyễn Văn Sáng, chuyên viên cùng phòng, về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Đây là diễn biến mới nhất liên quan vụ án xảy ra trong quá trình chi trả tiền bồi dưỡng cho sinh viên tham gia phục vụ Lễ kỷ niệm, Diễu binh, Diễu hành 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 (A80).
Kết quả điều tra xác định, tháng 11, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt chi trả 1.928.640.000 đồng cho 984 sinh viên (tương ứng mỗi sinh viên nhận 1.960.000 đồng). Tuy nhiên, các bị can nói trên đã thống nhất phương án chỉ chi trực tiếp cho sinh viên một phần, số tiền còn lại giữ lại để chi cho cán bộ nhà trường.
Cơ quan công an nhận định, hành vi của các bị can đã gây thiệt hại cho sinh viên, tạo bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cơ sở giáo dục và làm sai lệch chủ trương chi trả kinh phí bồi dưỡng cho người tham gia sự kiện A80.
Có dấu hiệu của tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ
Trao đổi với PV dưới góc độ pháp lý, Ts. Ls. Đặng Văn Cường, cho biết, nếu người nào có chức vụ quyền hạn nhưng vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác mà làm trái công vụ, gây thiệt hại đến tài sản hoặc uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân hoặc thiệt hại đến nhà nước thì người có chức vụ sẽ bị xử lý hình sự, hình phạt cao nhất tới 15 năm tù.
Trước đó, sau cuộc đối thoại giữa hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội và sinh viên, ông hiệu trưởng đã tự tin giải thích các thắc mắc của sinh viên và cho rằng nhà trường không sai, không có ý định bớt tiền của sinh viên ...
Tưởng rằng sự việc chỉ có vậy, có thể cách giải quyết của nhà trường chưa hợp lý phải dẫn đến hiểu lầm ... tuy nhiên qua công tác nắm tình hình thì cơ quan điều tra đã có chứng cứ cho thấy các bị can đã làm trái công vụ gây thiệt hại đến uy tín của cơ quan tổ chức, có dấu hiệu ăn chặn tiền của sinh viên nên đã khởi tố bị can đối với một số cán bộ của cơ sở giáo dục này.
Bị can Phạm Văn Long (Ảnh: Công an Hà Nội).
Ông Cường cho biết, theo quy định tại Điều 352 Bộ luật Hình sự 2015, người có chức vụ là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do hợp đồng hoặc do một hình thức khác, có hưởng lương hoặc không hưởng lương, được giao thực hiện một nhiệm vụ nhất định và có quyền hạn nhất định trong khi thực hiện công vụ, nhiệm vụ.
Theo khoản 4 Điều 2 Nghị quyết 03/2020/NQ-HĐTP, "người có chức vụ" quy định tại khoản 2 Điều 352 Bộ luật Hình sự là những người quy định tại khoản 2 Điều 3 Luật Phòng, chống tham nhũng.
Như vậy có thể hiểu người có chức vụ quyền hạn là những người hưởng lương từ ngân sách nhà nước, được nhà nước trao nhiệm vụ, thậm chí có thể là người đại diện cho nhà nước, họ làm trong bộ máy nhà nước, là cán bộ, là công chức hoặc là viên chức nhà nước hoặc cũng có thể là người lao động do nhà nước quản lý.
Những người này mang quyền lực nhà nước, thực hiện nhiệm vụ của bộ máy nhà nước và có trách nhiệm giữ gìn uy tín của nhà nước, thực hiện các chức trách nhiệm vụ được giao.
Nếu những người này vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng chức trách nhiệm vụ được giao thì có thể ảnh hưởng đến hoạt động của nhà nước, đến chính sách, pháp luật, có thể xâm phạm đến quyền lợi của người dân, doanh nghiệp.
Bởi vậy, pháp luật đòi hỏi những người có chức vụ, quyền hạn phải là những người mẫu mực phải có ý thức tuân thủ pháp luật, có trách nhiệm thực hiện tất cả các chức trách nhiệm nhiệm vụ được giao theo quy định của pháp luật.
Nếu người có chức vụ hoặc có quyền hạn mà cố ý không thực hiện chức trách nhiệm vụ của mình hoặc thực hiện không đúng chức trách nhiệm vụ của mình (do vụ lợi hoặc do động cơ cá nhân khác) gây ra thiệt hại đến uy tín của nhà nước, đến quyền lợi của các tổ chức cá nhân thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 356 bộ luật hình sự, hình phạt có thể tới 15 năm tù.
Trong vụ án này, bước đầu cơ quan điều tra khởi tố với ông Hiệu trưởng và một số bị can có liên quan, xác định đây là các đồng phạm (có cùng ý chí thực hiện tội phạm), các bị can này đã làm trái quy định của pháp luật, không phân phát, thanh toán đầy đủ số tiền cho sinh viên các em khi tham dự A80, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của nhà nước, của ngành giáo dục, gây ra dư luận xấu trong xã hội nên việc xem xét xử lý là cần thiết.
Nếu trường hợp vụ việc không được ai phát hiện, mục đích phạm tội đã trót lọt, những người này đã chiếm đoạt được tài sản do mình quản lý (đã ăn chặn thành công tiền của sinh viên) thì có thể bị xử lý hình sự về tội tham ô tài sản quy định tại điều 353 bộ luật hình sự với hình phạt rất nghiêm khắc (hình phạt cao nhất của tội danh này có thể áp dụng là tù chung thân hoặc tử hình).
"Trong sự việc này, các bị can chưa thực hiện đầy đủ hành vi chiếm đoạt tài sản do mình quản lý được mô tả trong cấu thành tội phạm của tội tham ô tài sản nên chưa bị xử lý về tội danh này.
Tuy nhiên hành vi của các bị can là vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác mà đã làm trái công vụ gây ảnh hưởng đến uy tín của nhà nước, của ngành giáo dục, gây bức xúc trong dư luận xã hội nên có dấu hiệu của tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ quy định tại điều 356 bộ luật hình sự nên cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố đối với một số bị can về tội danh này để điều tra, làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật". TS Cường nhấn mạnh.
Tội danh này không đòi hỏi các bị can phải chiếm đoạt được tài sản hoặc có động cơ chiếm đoạt tài sản. Chỉ cần các bị can là người có chức vụ quyền hạn, nhưng vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác mà làm trái công vụ, gây thiệt hại đến tài sản của nhà nước, của tổ chức, cá nhân hoặc thiệt hại phi vật chất khác là có thể bị xử lý về tội danh này.
"Trường hợp nếu gây thiệt hại đến tài sản của toàn thể các sinh viên từ 1.000.000.000 đồng trở lên thì những bị can này sẽ phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất quy định tại khoản 3, điều 356 bộ luật hình sự là phạt tù từ 10 năm đến 15 năm", ông Cường nhấn mạnh thêm.
8.800 tình nguyện viên Thủ đô tham gia phục vụ sự kiện A80
Trước đó, qua công tác nắm tình hình trên không gian mạng, Phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an Hà Nội phát hiện phản ánh về việc chi trả tiền cho sinh viên tại Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội có dấu hiệu thiếu minh bạch. Từ đó phòng phối hợp các đơn vị nghiệp vụ xác minh, làm rõ.
Kết quả điều tra xác định, tháng 11, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt chi trả 1.928.640.000 đồng cho 984 sinh viên (tương ứng mỗi sinh viên nhận 1.960.000 đồng). Tuy nhiên, các bị can nói trên đã thống nhất phương án chỉ chi trực tiếp cho sinh viên một phần, số tiền còn lại giữ lại để chi cho cán bộ nhà trường.
Cơ quan công an nhận định, hành vi của các bị can đã gây thiệt hại cho sinh viên, tạo bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cơ sở giáo dục và làm sai lệch chủ trương chi trả kinh phí bồi dưỡng cho người tham gia sự kiện A80.