Vì sao hành vi mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn gây TNGT lại tăng mức phạt cao như vậy?
Nghị định số 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe, thay thế cho Nghị định 100/2020/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 123/NĐ-CP) có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025.
Theo nội dung Nghị định, hành vi bị tăng mức xử phạt rất cao là mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn gây tai nạn giao thông có mức phạt hiện hành là 400.000 - 600.000, còn mức phạt mới từ 1/1/2025 tăng lên 20 - 22 triệu đồng (gấp 50 lần).
Mở cửa ô tô dường như là một hành động đơn giản, nhưng lại ẩn chứa rất nhiều rủi ro nếu không được thực hiện cẩn thận. Trên các con đường, đã có không ít các vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra do sự cẩu thả trong việc này.
Trong điều kiện giao thông đông đúc ở Việt Nam, việc mở cửa xe mà không quan sát có thể dẫn đến những hậu quả đáng tiếc, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng của người tham gia giao thông khác.
Nhiều trường hợp người đi xe máy bị thương vì cửa ô tô mở bất ngờ mà không báo hiệu trước. Một ví dụ là vụ tai nạn ở TP. Vũng Tàu, một phụ nữ đi xe máy đã không may mắn khi bị một cánh cửa taxi mở đột ngột va chạm, khiến cô ngã xuống đường và sau đó bị xe ô tô đi ngược chiều tông phải dẫn đến tử vong.
Những vụ tai nạn như thế này không chỉ gây thiệt hại về mặt vật chất mà còn gây ra tổn thương đau đớn về tính mạng con người.
Việc mở cửa ô tô không cẩn thận xuất phát từ nhiều lý do, bao gồm cả những yếu tố chủ quan từ phía lái xe và hành khách, đặc biệt khi họ vội vàng hoặc không quen với việc phải quan sát kỹ lưỡng trước khi mở cửa. Hơn nữa, không ít người chỉ tập trung vào việc xuống xe mà không chú ý đến việc đảm bảo an toàn cho những người xung quanh, đặc biệt là người điều khiển phương tiện phía sau.
Một nguyên nhân khác là cơ sở hạ tầng giao thông chưa đáp ứng được yêu cầu. Ở nhiều nơi, không có làn đường riêng biệt cho xe máy và xe ô tô, khiến người đi xe máy phải di chuyển gần những xe ô tô đậu bên đường, tăng cao nguy cơ va chạm khi mở cửa.
Thêm vào đó, việc không chấp hành đầy đủ các quy định giao thông cũng góp phần vào tình trạng này. Theo quy định của Luật Giao thông đường bộ, mở cửa xe không an toàn có thể bị xử phạt hành chính hoặc thậm chí xử lý hình sự. Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều ý thức đầy đủ về điều luật này, dẫn đến việc vi phạm vẫn diễn ra thường xuyên.
Để giảm thiểu tai nạn liên quan đến việc mở cửa xe ô tô không quan sát, việc tăng cao mức phạt hành vi mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn gây tai nạn giao thông là cần thiết.
Mở cửa ô tô không quan sát gây tai nạn có thể bị xử lý hình sự thế nào?
Trường hợp mở cửa xe ô tô gây tai nạn chết người thì người gây tai nạn có thể bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi bởi khoản 72 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 về “Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ”. Cụ thể như sau:
Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
Làm chết người;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
Không có giấy phép lái xe theo quy định;
Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;
Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;
Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;
Làm chết 02 người;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
Làm chết 03 người trở lên;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm tại khoản (3) nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Như vậy, trường hợp mở cửa xe không quan sát gây tai nạn giao thông có thể bị phạt tù tối đa lên đến 15 năm tù nếu hậu quả nghiêm trọng.