Tần Thủy Hoàng (259 trước Công nguyên - 210 trước Công nguyên) là vị vua thứ 36 của nước Tần. Sau khi tiêu diệt 6 nước chư hầu, ông trở thành hoàng đế đầu tiên của Trung Hoa thống nhất. Dù được người đời nhớ đến là một "bạo chúa" thế nhưng vị hoàng đế nổi tiếng bậc nhất trong lịch sử Trung Quốc lại để lại nhiều công trình vô tiền khoáng hậu, đến nay vẫn còn là bí ẩn cho toàn nhân loại. Một trong số đó là Vạn Lý Trường Thành và khu lăng mộ - "cung điện" nơi ông an nghỉ.
Nổi tiếng là thế nhưng ít ai biết được rằng, song hành cùng Tần Thủy Hoàng khi xây dựng 2 công trình này còn có bóng dáng một người phụ nữ bí ẩn. Theo Sohu, bà là người đã cung cấp 100 tấn thủy ngân trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng, quyên góp 800 triệu lượng bạc xây dựng Vạn Lý Tường Thành. Thậm chí, Tần Thủy Hoàng vì ngưỡng mộ mà nhiều lần "ngỏ ý" muốn mời người phụ nữ này vào cung.
Theo đó, sau khi tiêu diệt 6 nước chư hầu, để củng cố phòng thủ biên cương, Tần Thủy Hoàng cho xây dựng Vạn Lý Trường Thành. Khi đó, nước Tần vừa thống nhất, ngân khố trống rỗng. Việc không có nguồn tài chính lớn hỗ trợ khiến Tần Thủy Hoàng rất "đau đầu". Lúc này, góa phụ bí ẩn đã đứng ra quyên góp 800 triệu lượng bạc giúp bạo chúa giải quyết nỗi lo trước mắt khiến ông rất đề cao bà.
Bà còn được cho là thương nhân đã cung cấp 100 tấn thủy ngân trong địa lăng của Tần Thủy Hoàng - cạm bẫy chết người mà Tần Thủy Hoàng đã lấp đầy lăng mộ để ngăn chặn những kẻ trộm mộ tấn công nơi yên nghỉ của mình.
Ngoài việc đề phòng bọn trộm mộ, Tần Thủy Hoàng cần đến một lượng lớn thủy ngân như vậy là vì thủy ngân là kim loại nặng, hình dạng giống như nước nên được dùng để mô phỏng núi sông trong lăng mộ. Hơn nữa, thủy ngân không dễ bay hơi hoặc oxy hóa, không phản ứng hóa học với các thành phần của không khí, do đó, 100 tấn thủy ngân đã được Tần Thủy Hoàng giữ trong lăng mộ suốt ngần ấy năm.
Vậy thân thế người phụ nữ này hiển hách như thế nào mà được cả "bạo chúa" nhà Tần kính nể đến vậy?
Sau quá trình nghiên cứu lâu dài, các nhà khoa học tin rằng người phụ nữ mà Tần Thủy Hoàng hết mực đề cao này chính là nữ thương nhân nổi tiếng bậc nhất lúc bấy giờ.
Ở thời cổ đại, người Trung Quốc chủ yếu khai thác thủy ngân từ Chu Sa. Vì vậy, các nhà nghiên cứu tin rằng rất có thể 100 tấn thủy ngân trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng là do bà chủ của mỏ khoáng sản Chu Sa lớn nhất nước Tần cách đây hơn 2.000 năm cung cấp. Theo Sohu, sử sách ghi lại, vào thời nhà Tần, có một người phụ nữ tên Ba Thanh được xem là người sở hữu nhiều mỏ chu sa nhất lúc bấy giờ và được vua Tần kính trọng.
Tương truyền rằng, Ba Thanh là một phụ nữ bình thường được gả vào một gia đình giàu có ở đất Ba Thục. Sau cái chết của chồng, bà thủ tiết và tiếp quản khối tàn sản to lớn của gia tộc, trong đó có các mỏ khoáng sản chu sa. Với tài năng của người phụ nữ bản lĩnh, sản lượng chu sa hàng năm tăng mạnh, danh tiếng của bà lan tỏa khắp vùng, thậm chí việc làm ăn phát đạt của gia tộc cũng ảnh hưởng không nhỏ tới nền kinh tế của nước Tần khi đó.
Bên cạnh đó, lúc bấy giờ, Thái hậu Triệu Cơ là người phóng túng, trụy lạc nên hành động thủ tiết thờ chồng của Ba Thanh rất được lòng Tần Thủy Hoàng. Thậm chí, vị vua này còn bày tỏ sự ngưỡng mộ của mình bằng cách "ngỏ ý" muốn mời quả phụ này vào cung.
Chưa hết, việc "rước" người phụ nữ này vào cung còn có một nguyên nhân khác sâu xa hơn. Tần Thủy Hoàng nổi tiếng là vị vua tàn độc và điên cuồng với ước mơ trường sinh bất tử, muốn sống trường tồn để trị vì thiên hạ. Theo một số ghi chép, Chu Sa thời đó không chỉ được dùng để luyện thủy ngân mà còn được dùng để chế thuốc "trường sinh" - là tiên dược mà vua Tần đang ráo riết tìm kiếm.
Trong khi đó, Ba Thanh là bà chủ của mỏ khoáng sản Chu Sa lớn nhất nước Tần, vì thế mà Tần Thủy Hoàng đã "mời" bà vào cung để có thể tác động và kiểm soát tất cả các mỏ chu sa nhằm phục vụ cho mục đích trường sinh của mình. Trước khi qua đời, toàn bộ lăng mộ của vị hoàng đế này được bao phủ bởi một "dòng sông" thủy ngân, cho tới nay, đây vẫn là một thách thức lớn với hậu thế khi muốn khám phá bí mật bên trong khu lăng mộ này.
(Dịch tổng hợp: Sohu, Zhihu)