Tháng 9/2024, trong chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tới Cuba, hai nước đã ký kết thỏa thuận hợp tác về sản xuất lúa gạo. Theo đó, Chính phủ Việt Nam cử đoàn chuyên gia sang hỗ trợ và tài trợ nhiều giống lúa, trong đó CT16 được lựa chọn là giống chủ lực và đang “làm mưa làm gió” trên các cánh đồng Cuba.
Theo Học viện Nông nghiệp Việt Nam, giống CT16 được công nhận là giống cây trồng mới từ năm 2011 và được gia hạn lưu hành đến năm 2032 theo Quyết định số 520/QĐ-TT-CLT của Cục Trồng trọt (nay là Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật). Giống được lai tạo từ tổ hợp dòng mẹ Nhị 32A và dòng bố R16, sau đó được chuyển giao cho Công ty TNHH Cường Tân (tỉnh Nam Định cũ) từ năm 2014 để nhân rộng sản xuất.
Trong chuyến công tác tại Cuba vào tháng 4/2025, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam Hoàng Trung đã có buổi làm việc song phương với Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba Telce González Morera, đồng thời cùng Bộ trưởng Nông nghiệp Cuba Ydael Pérez Brito tới thăm Nông trường trồng lúa tại tỉnh Pinar Del Rio, nơi đang canh tác các giống lúa do Việt Nam hỗ trợ kỹ thuật.
Thứ trưởng Hoàng Trung và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba tới thăm Nông trường tại tỉnh Pinar Del Rio. Ảnh: ICD.
Hiện hai nước đang triển khai ba dự án hợp tác kỹ thuật gồm: phát triển sản xuất lúa gạo, nuôi trồng thủy sản và sản xuất ngô tại Cuba. Trong đó, dự án lúa gạo biểu tượng của hợp tác nông nghiệp song phương đã cơ bản hoàn thiện và đạt được các mục tiêu đề ra.
Theo Thứ trưởng Hoàng Trung, Việt Nam sẽ tiếp tục hỗ trợ Cuba phục tráng, nhân nhanh giống lúa các cấp, chuyển giao quy trình kỹ thuật và hoàn thiện cơ sở hạ tầng nhằm mở rộng sản xuất trong thời gian tới. Dự kiến cuối năm 2025, hai bên sẽ tổng kết toàn diện chặng đường 20 năm hợp tác kỹ thuật sản xuất lúa gạo Việt Nam – Cuba.
Thứ trưởng Telce González Morera bày tỏ cảm ơn sự hỗ trợ hiệu quả của Việt Nam, nhấn mạnh rằng dự án không chỉ giúp Cuba tăng năng suất mà còn củng cố tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt giữa hai quốc gia.
Bộ trưởng Cuba khen ngợi giống lúa của Việt Nam
Trực tiếp tới thăm cánh đồng lúa rộng 1.000 ha tại huyện Los Palacios, nơi Công ty TNHH Agri VMA đang triển khai mô hình sản xuất, Bộ trưởng Nông nghiệp Cuba Ydael Pérez Brito cho biết năng suất lúa lai Việt Nam tại Cuba đạt 7 tấn/ha, gấp ba lần so với trước đây. Ông đánh giá: “Nhân dân Cuba chúng tôi rất hài lòng với gạo Việt Nam – thơm ngon, chất lượng tốt. Chúng tôi mong muốn duy trì sản xuất gối vụ, hướng tới ổn định và bền vững trong sản xuất lúa gạo”.
Với điều kiện khí hậu thuận lợi cùng kỹ thuật canh tác tiên tiến từ Việt Nam, các vụ mùa tới ở Cuba được kỳ vọng tiếp tục bội thu, góp phần giúp nước bạn từng bước tự chủ an ninh lương thực, đồng thời khẳng định hiệu quả và ý nghĩa sâu sắc của hợp tác nông nghiệp Việt Nam – Cuba trong giai đoạn mới.
Trong nỗ lực hướng tới mục tiêu tự cung tự cấp lúa gạo, Chính phủ Cuba đã đặt mục tiêu trồng 200.000ha lúa vào năm 2026, với một chương trình canh tác lúa bao phủ 133 huyện của 14 tỉnh, với sự tham gia của 23.000 nhà sản xuất và nông dân Cuba.
Ngoài việc đảm bảo nguồn nước, việc trồng trọt sẽ được hỗ trợ bằng hạt giống quốc gia, trong khi phía Việt Nam - đơn vị tham gia chương trình - sẽ đóng góp hạt giống của riêng mình.
*Trong bài có sử dụng tư liệu trên: Cổng TTĐT Bộ Nông nghiệp và Môi trường.