(Ảnh minh hoạ)
Theo môi giới tên Mạnh, một căn nhà diện tích 45 m2, mặt tiền 4m, nhà xây 2 tầng đang được chủ nhà rao bán. Căn nhà này được xây từ năm 2013, dạng nhà ống cũ, có phần sân nhỏ để xe. Thời điểm năm 2010, chủ nhà bỏ 850 triệu đồng để mua đất và xây nhà. Căn nhà này nằm trong ngõ sâu, thuộc quận Nam Từ Liêm, chỉ cách khu đô thị Vinhomes Smart City hơn 2km, tiệm cận nhiều khu vui chơi, tiện ích.
Về lý do giá căn nhà này rẻ nhưng rao 2 tháng chưa có người mua, một môi giới khác tiết lộ: “Căn nhà này không có sổ đỏ. Chưa kể, căn nhà này nằm trong khu quy hoạch. Mặc dù quy hoạch đã có từ lâu nhưng chủ nhà khi mua ở thời điểm 10 năm trước, họ không nghĩ đến việc đất nằm trong quy hoạch sẽ như thế nào? Nên họ cứ xây nhà mà không xin giấy phép. Ở vài năm, thông tin quy hoạch vẫn có nhưng chủ nhà cho rằng không ảnh hưởng.
Phải đến thời gian gần đây, chủ nhà mới biết, căn nhà này nằm thuộc trọn trên trục đường đang chuẩn bị xây. Ước tính vài năm tới, đường triển khai. Căn nhà này sẽ thuộc diện thu hồi. Chi phí bồi thường tính theo đơn giá nhà nước, dù căn nhà 2 tầng vẫn chỉ tính là nhà cấp 4. Thế nên, chủ nhà mới quyết định rao bán với giá rẻ. Nhưng vì đất không sổ nên nhiều khách đến xem lo sợ. Chưa kể, một số người cẩn thận, kiểm tra quy hoạch nên sợ không dám mua”.
Anh Thái Minh, CEO công ty bất động sản ở Hà Nội cho biết: “Nhiều khu vực ở Hà Nội, nhà xây san sát nhưng khu đất đó đều nằm trong diện quy hoạch như mở đường hay làm dự án. Khoảng 3-5 năm về trước, lượng người trẻ mua nhà không sổ rất nhiều. Họ mặc định, nhà dân xây san sát, ở bao năm vẫn được thì với họ chỉ cần cái nhà là được, bỏ qua yếu tố pháp lý. Thậm chí, nhiều người biết đất nằm trong quy hoạch nhưng lại nghĩ, đến bao giờ quy hoạch mới thực hiện nên cứ an cư ở lại. Hoặc, họ nghĩ, khoản đền bù tốt, và khi đó mua căn khác nhau”.
Nhà đầu tư lâu năm phân tích: “Thời điểm hiện nay, người mua đã thông thái hơn. Họ đều hướng tới chọn bất động sản có sổ, nhà đất phải có pháp lý. Tiếp đến, các quy hoạch hiện nay đều đẩy mạnh tiến độ, nhất là các tuyến đường. Thế nên, nhiều khu dân cư đông đúc ở Hà Nội từng nghĩ rằng khó giải phóng mặt bằng nhưng cuối cùng, dân vẫn phải chuyển chỗ ở. Điều đó có nghĩa, nếu đất nằm trong quy hoạch, sớm muộn cũng sẽ bị thu hồi.
Một điểm khác, chắc chắn, tiền thu hồi sẽ không thể bù đặp tương đương với giá bất động sản mà người dân từng bỏ ra mua. Tài sản tích luỹ bao đời bỗng trở nên “bị rẻ”. Ví như, căn nhà đất từng được mua với giá 800 triệu đồng năm 2010. Nhưng mà đến năm 2023, gỉa sử căn nhà đất đó bị thu hồi, người mua có thể chỉ được đền bù khoảng 1 tỷ. Nhưng cầm 1 tỷ khi đó mua căn nhà đất 30m2 cùng khu vực cũng rất khó. Bởi giá nhà đã tăng tới 2-3 tỷ đồng. Người mua sẽ rất chật vật.
Nhưng nếu năm 2010, căn nhà đó có sổ đỏ, không trong diện quy hoạch, giá có thể lên tới 3-4 tỷ đồng".
"Thế nên, người mua bất động sản không sổ, thuộc quy hoạch thiệt đơn, thiệt kép khi khoản tiền bỏ ra ban đầu không thu được về với giá trị tốt trong tương lai”, anh Thái Minh nhấn mạnh.