Thông tin tại cuộc họp báo chuyên đề sáng 1/9, bà bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính cho rằng, việc điều chỉnh thuế nhập khẩu linh kiện ô tô sẽ khuyến khích doanh nghiệp sản xuất lắp ráp ô tô ở Việt Nam giảm giá bán, nâng cao sự cạnh tranh so với xe ô tô nhập khẩu.
Kỳ vọng tăng sức cạnh tranh cho xe nội
Cụ thể, theo bà Hằng cho biết Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 122/2016/NĐ-CP về danh mục biểu thuế xuất khẩu, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan.
Mục tiêu của việc sửa đổi Nghị định số 122/2016 là để thực hiện thống nhất trong thực hiện Biểu thuế hài hòa ASEAN phiên bản 2017 theo cam kết trong nội khối ASEAN cũng như giải quyết vướng mắc, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp phát sinh trong thời gian qua và tác động của việc xoá bỏ thuế nhập khẩu theo cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết từ năm 2018 trở đi.
Đặc biệt là tác động của việc giảm thuế nhập khẩu đối với xe ô tô nguyên chiếc nhập khẩu từ các nước ASEAN xuống 0% ngay từ 01/01/2018.
Một nội dung gây chú ý đặc biệt tại dự thảo Nghị định này là thuế nhập khẩu đối với linh kiện ô tô. Theo giải thích của bà Hằng, mục tiêu điều chỉnh thuế nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Đối với nhà nước, góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô và ngành công nghiệp phụ trợ phát triển; tạo công ăn việc làm và thu nhập cho người lao động; góp phần tăng thu ngân sách nhà nước và góp phần hạn chế nhập siêu ô tô;
Đối với doanh nghiệp phụ trợ, việc điều chỉnh thuế nhập khẩu linh kiện ô tô sẽ làm tăng nhu cầu đối với linh kiện, phụ tùng sản xuất trong nước. Còn đối với doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp thì góp phần hỗ trợ cho thị trường ô tô tăng trưởng ổn định, duy trì được sản xuất với sức cạnh tranh về giá đối với các xe ô tô nhập khẩu.
Còng với đó, đối với người tiêu dùng, việc này sẽ góp phần tạo ra thị trường ô tô giá rẻ, chất lượng cao.
Đồng thời, duy trì ổn định tỷ lệ tăng trưởng sản xuất, lắp ráp đối với 2 nhóm xe của Chương trình trong giai đoạn 2018-2022 là 16%/năm (xe dưới 9 chỗ) và 18%/năm (đối với xe tải); Tăng tỷ lệ số xe sản xuất, lắp ráp so với nhu cầu nội địa đối với 2 nhóm xe của Chương trình trong giai đoạn 2018-2022 đạt từ 80% trở lên.
Điều chỉnh thuế cũng được Bộ Tài chính kỳ vọng sẽ phát triển công nghiệp hỗ trợ thông qua việc đạt tỷ lệ giá trị sản xuất trong nước là 40% nhu cầu về linh kiện, phụ tùng cho sản xuất lắp ráp ô tô trong nước từ năm 2022 trở đi cho cả 2 nhóm xe của Chương trình (đối với mẫu xe cam kết thuộc nhóm xe dưới 9 chỗ: năm 2018 là 20%; năm 2019 là 25%; năm 2020: 30%; năm 2021: 35%; năm 2022 là 40%; Đối với mẫu xe cam kết thuộc nhóm xe tải là năm 2018 là 10%; năm 2019 là 15%; năm 2020: 20%; năm 2021: 25%; năm 2022 là 40%).
2 phương án giảm thuế
Để hiện thực hóa các kỳ vọng trên, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án giảm thuế. Theo đó, phương án 1 là giảm thuế suất thuế nhập khẩu MFN của 163 dòng thuế linh kiện ô tô nhập khẩu để lắp ráp cho 02 nhóm xe về 0%.
Theo đó, giảm mức thuế suất trung bình của cả bộ linh kiện từ 14-16% xuống khoảng 7% đối với xe dưới 9 chỗ và khoảng 1% đối với xe tải dưới 5 tấn.
Còn với phương án 2, sẽ giảm thuế suất thuế nhập khẩu MFN của 19 dòng thuế linh kiện là động cơ, hộp số, cụm truyền động, bơm cao áp để lắp ráp cho 2 nhóm xe (từ các mức 3%, 5%, 10%, 15% 18%, 20%, 25%, 30%, 32%, 45%, 50% xuống 0% (do đây là một số linh kiện, phụ tùng trong giai đoạn tới Việt Nam chưa thể sản xuất) và giảm thuế suất của 42 dòng thuế thuộc nhóm 8708 (bộ phận và phụ kiện của xe ô tô) để lắp ráp cho 2 nhóm xe nêu trên từ các mức 15%, 20% và 25% xuống 10%.
Theo đó, giảm mức thuế suất trung bình của cả bộ linh kiện từ 14-16% xuống 9 – 11% đối với xe dưới 9 chỗ và 7,9% đối với xe tải dưới 5 tấn.
Đến thời điểm hiện tại, bà Hằng cho biết, Bộ Tài chính đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ doanh nghiệp, hiệp hội về đề xuất này.
Trong các ý kiến phản hồi đó có nhấn mạnh nên giảm thuế nhập khẩu linh kiện thêm cho các dòng xe có dung tích xilanh trên 2.000cc chứ không chỉ các dòng xe dưới 2.000cc như trong dự thảo, vì đây là dòng chủ lực của các nước ASEAN như Indonesia, Thái Lan.
Bởi vậy, khi Việt Nam chỉ tập trung ưu đãi thuế cho các dòng xe này thì khó cạnh tranh. Thậm chí, nếu khuyến khích thêm với dòng xe có dung tích xilanh 2.500cc, Việt Nam có thể xuất khẩu xe vào các nước ASEAN.
Cũng theo bà Hằng, trong các phản hồi về Bộ Tài chính, cũng có kiến muốn bổ sung thêm các dòng xe khác ngoài xe tải dưới 5 tấn như xe buýt, xe tải hạng trung, hạng nặng và kiến nghị mở rộng giảm thuế về 0% tất cả các loại linh kiện ô tô chứ không chỉ 163 dòng thuế như phương án đưa ra.