Những thập niên 60, 70 đến đầu những năm 80 thế kỷ trước, điện ảnh cách mạng phát triển hưng thịnh với những cái tên xuất sắc: Con chim vành khuyên (đạo diễn Nguyễn Văn Thông, Trần Vũ), Cánh đồng hoang, Mùa gió chướng (đạo diễn Hồng Sến), Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Em bé Hà Nội (đạo diễn Hải Ninh)...
Cuối những năm 80 đến thập niên 90, điện ảnh bước vào thời kỳ đổi mới. Những năm ấy, các nhà làm phim bắt đầu ăn nên làm ra, với dòng phim được đặt tên là: dòng phim thị trường.
Dòng phim những năm 90 với hàng loạt những ngôi sao với nội dung dễ xem, dễ hiểu, đã khiến khán giả kéo nhau tới rạp, xếp hàng mua vé xem phim Việt.
Khi dòng phim những năm 90 thoái trào, điện ảnh rơi vào khó khăn, các hãng phim nhà nước bối rối trước bước ngoặt, cổ phần hóa, tư nhân hóa.
Phim Việt ế ẩm. Khán giả quay lưng. Rạp chiếu tràn ngập phim ngoại. Điện ảnh Việt Nam chuyển mình bước sang giai đoạn mới, “kích hoạt” tư nhân hóa, dòng phim giải trí tung hoành.
Nhưng bên cạnh đó, những nhà làm phim đau đáu với nghệ thuật thứ 7 vẫn miệt mài để có những thước phim máu thịt, có thể kể đến những bộ phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh, đạo diễn Thanh Vân, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên...
Ở mỗi giai đoạn ấy, màn ảnh Việt luôn có những mỹ nhân tài danh, và những cái tên dưới đây là đại diện của từng thời.
Vẻ đẹp quên thời gian của các mỹ nhân màn ảnh xưa vẫn in đậm dấu ấn trong tiềm thức của nhiều khán giả Việt.
Ngay từ khi bước chân vào lĩnh vực điện ảnh với bộ phim Một ngày đầu thu của đạo diễn Huy Vân, NSND Trà Giang đã làm đắm say không biết bao nhiêu khán giả.
Bà là một trong nữ diễn diên nổi tiếng nhất trên màn ảnh rộng Việt Nam giai đoạn những năm 70- 80 của thế kỷ 20.
NSND Trà Giang (sinh năm 1941 tại Quảng Ngãi), tài danh của bà tỏa sáng đặc biệt ở giai đoạn điện ảnh cách mạng những năm chiến tranh khốc liệt.
NSND Trà Giang tham gia nhiều bộ phim nổi tiếng của các đạo diễn nổi tiếng, và đạt được nhiều giải thưởng trong nước cũng như quốc tế về diễn xuất, như: vai chị Tư Hậu (trong phim Chị Tư Hậu) đoạt huy chương bạc Liên hoan Phim Quốc tế Moskva năm 1963), vai Dịu (trong phim Vĩ tuyến 17 ngày và đêm) đoạt giải diễn viên nữ xuất sắc nhất tại Liên hoan Phim Quốc tế Moskva năm 1973)...
Bà được ca ngợi là một trong những nữ diễn viên đậm chất minh tinh, là niềm tự hào của màn ảnh Việt Nam không chỉ bởi kỹ năng diễn xuất điêu luyện, gương mặt đẹp rạng rỡ mà còn lợi thế sở hữu đôi mắt to tròn đen láy lay động lòng người.
Nhận xét về điều này, NSND Bạch Diệp, từng là bạn học cùng khóa với NSND Trà Giang đã phải thốt lên: "Trà Giang không phải người đẹp nhất khóa, nhưng đôi mắt thì vô địch".
Mặc dù bị tuổi già tàn phá, nhưng những đường nét làm nên một Trà Giang mê đắm lòng người thuở xưa vẫn còn đậm dấu vết qua đôi mắt, đôi môi, khuôn mặt thon dài...của bà.
Hiện nay, ở tuổi 70, NSND Trà Giang đã ngưng đóng phim nhưng vẫn thường xuyên vẽ tranh và đã tổ chức nhiều buổi triển lãm tranh của riêng mình.
NSND Như Quỳnh
Không sở hữu đôi mắt hai mí như nhiều người con gái Việt, Như Quỳnh lại có nét riêng với đôi mắt một mí và ánh mắt biết nói của mình.
Đã có nhiều miêu tả về bà, một người đẹp Tràng An với cả ngoại hình thanh lịch, đơn sơ và cốt cách trang nhã.
Chính bởi vẻ đẹp thuần Á Đông, cộng thêm sự thanh lịch, dịu dàng của cô gái Hà Thành, NSND Như Quỳnh luôn lọt vào tầm ngắm của các đạo diễn, các nhà làm phim nước ngoài khi đến VN casting.
Hiện tại, Như Quỳnh đang giữ kỷ lục là diễn viên tham gia phim nước ngoài nhiều nhất.
Như Quỳnh tốt nghiệp ngành diễn viên năm 1971 tại trường Sân khấu Việt Nam (nay là trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội) với vai Kiều Hai năm sau, Như Quỳnh tham gia bộ phim đầu tiên - Bài ca ra trận.
Với vai cô Nết trong phim Đến hẹn lại lên (1974), Như Quỳnh đoạt Giải Diễn viên xuất sắc nhất Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 3 (1975).
Cuối năm 2007, NSND Như Quỳnh giành giải thưởng Diễn viên nước ngoài xuất sắc Hàn Quốc do Đài truyền hình SBS trao tặng với vai bà mẹ trong bộ phim 64 tập Cô dâu Vàng (Hãng phim truyện I và SBS hợp tác sản xuất).
NSND Như Quỳnh đã lên chức bà ngoại. Bà đang sống hạnh phúc bên chồng con trong một căn nhà ấm cúng nằm trên phố Hàng Bông.
NSND Lê Khanh
Nhắc đến Lê Khanh, con gái thứ của cựu diễn viên Lê Mai, khán giả nhớ ngay đến nữ nghệ sĩ mang nét đẹp trang nhã, quý phái đặc trưng của thiếu nữ Hà Nội với đôi mắt buồn biết nói qua hàng loạt bộ phim Ám ảnh, Săn bắt cướp, Dòng sông hoa trắng, Bản tình ca cuối cùng, Cạm bẫy tình…
Với điện ảnh, với phim truyền hình, với sân khấu, Lê Khanh đều là được đánh giá là một nghệ sỹ lớn.
Bên cạnh những vai diễn điện ảnh nhiều dấu ấn, những vai diễn truyền hình thành công, và hàng trăm vai diễn trên sân khấu có tiếng, Lê Khanh được phong tặng NSND năm 2001, khi chị mới 38 tuổi, là NSND trẻ tuổi nhất.
Đôi mắt đẹp buồn của Lê Khanh hút hồn khán giả nhất qua vai diễn nữ tu sĩ Băng Thanh trong bộ phim Săn bắt cướp.
Cũng chính bởi đôi mắt đẹp buồn đầy ám ảnh của Lê Khanh đã “hạ gục” trái tim của đạo diễn Việt Thanh khi đó đảm trách quay phim.
Họ nên duyên từ sau bộ phim này. Mỗi lần nhớ lại, NSND Lê Khanh vẫn nhớ lại câu nói của ông xã khi đó: “Con bé này có đôi mắt buồn quá!”
Với ngoại hình nền nã, đôi mắt đẹp và tài năng diễn xuất, con gái thứ của cựu diễn viên Lê Mai đã trở thành nàng thơ của không ít đạo diễn, nhạc sỹ Việt. Hiện giờ, chị vẫn được so sánh là “người đẹp không tuổi”.
