Đã ai từng khóc vì một "Oshin" 21 năm trước như tôi?

Ngày Ohsin bắt đầu lên sóng truyền hình Việt (1994), tôi mới chỉ là một đứa bé 5 tuổi.

Ở cái tuổi "ăn chưa no, lo chưa tới", những ký ức cũ xưa nhất chỉ là hàng ngày cứ đến một giờ nhất định, chẳng ai bảo ai đều tụ tập trước màn hình chiếc tivi đen trắng duy nhất của khu để cùng nhau sống trong cuộc sống của cô bé Oshin đáng yêu, đáng thương.

Ngày ấy, mọi thứ cứ thấy kỳ kỳ khi chẳng hiểu sao người lớn thích bộ phim ấy nhiều tới vậy. Họ, cứ yên lặng rồi xuýt xoa, rồi thỉnh thoảng vài người lại nhìn nhau mà mắt đỏ hoe.

Thời ấy, tôi chưa đủ rung động để hiểu rốt cuộc điều gì đã khiến mọi người trước khi xem Ohshin đều chuẩn bị "khăn lau nước mắt". Vì chỉ để đua đòi theo người lớn nên tập nào cũng cố ngồi xem, vui vẻ thì có thể xem hết tập còn nếu không có thể ngủ giữa chừng không ai hay.

Và lúc nào cũng thắc mắc, sao mọi người xem phim khóc nhiều vậy.

Lớn lên một chút, bắt đầu xem lại Ohshin và đã đủ hiểu tại sao bộ phim có thể lấy đi nước mắt của nhiều người như vậy.

Bộ phim lấy nước mắt của khán giả Việt

Oshin (297 tập) kể về cuộc đời của người phụ nữ tên Shin sinh vào cuối thời kỳ Meiji (Minh Trị) đến đầu thập niên 1980.

Trong tiếng Nhật, để thể hiện sự tôn trọng Shin được gọi là "Oshin" (từ "Shin" là "Shin" trong "Shinbo" nghĩa là tâm bão, nói rộng ra là sự đắng cay, sự nhẫn nại và kiên trì).

Khi công chiếu ở Việt nam, tên phim được phiên âm thành "Ô sin", và dựa vào cuộc đời của nhân vật chính, khán giả Việt Nam dùng từ "ô sin" để chỉ một loại công việc, nghề nghiệp trong xã hội là nghề giúp việc.

Năm 1983, nhân vật Shin Tanokura (Oshin về già) đã quyết không cho gia đình biết khi một mình đi du lịch trên một chuyến tàu hỏa và bỏ cả buổi lễ khai trương chuỗi cửa hàng thứ 17 của gia đình.

Cả gia đình đều không ai hay biết bà đi đâu ngoại trừ Kei - cháu nội của bà Shin, khi anh bỗng nhiên nhớ tới câu chuyện con búp bê gỗ Kokeshi mà bà đã từng kể cho anh.

Bằng linh tính, Kei đã tìm ra bà nội sau khi nhớ lại câu chuyện con búp bê của bà Shin.

Khi hai bà cháu gặp lại nhau, bà nội anh đã kể lại toàn bộ kỷ niệm trong suốt cuộc đời bà và cũng là những thời khắc thăng trầm nhất của đất nước Nhật Bản thế kỷ 20.

Và từng câu chuyện cuộc đời của Ohshin cứ được mở ra theo từng giai đoạn. Bộ phim bắt đầu đưa người xem từ hình ảnh Oshin 7 tuổi phải đi giữ trẻ cho một nhà xa lạ. Hình ảnh cô bé Oshin đi trên một chiếc bè tre rồi quay lại gào khóc gọi tên bố mẹ khiến người xem thấy tim mình bị nghẹn lại.

Một trong những cảnh tượng ấn tượng sâu sắc trong suy nghĩ của người xem là hình ảnh cô bé Oshin đứng ngoài hành lang lớp học ngóng cổ đọc theo bài học toán.

Tôi vẫn không thể quên hình ảnh cô bé Oshin ngồi bên dòng suối nói chuyện một mình với niềm tin ngây thơ là bà và mẹ sẽ nghe được tiếng nói nương theo dòng nước.

Rồi cuộc đời của Oshin lại bước sang một trang khác nhưng không hề tươi sáng hơn. Sau khi phát hiện quán bar mà ba cô gửi cô vào làm việc là một quán mại dâm trá hình nên Oshin đã theo chị gái bỏ lên Tokyo theo nghề thợ làm đầu.

Rồi Oshin gặp và kết hôn với người chồng của mình sau này. Tuy nhiên, mọi nỗ lực của cả hai vợ chồng bị trận động đất năm 1923 phá hủy hoàn toàn.

Mặc dù sống sót nhưng tất cả cơ ngơi đã bị phá hủy và mất trong cơn địa chấn vừa rồi nên hai vợ chồng quyết định quay về nhà chồng.

Do cuộc hôn nhân của hai người không được mẹ chồng chấp nhận, vì vậy Oshin đã phải chịu rất nhiều gian khổ cũng như sự đay nghiến của mẹ chồng. Oshin từng bị gãy tay và sảy thai do công việc đồng áng nặng nhọc và vất vả. 

Cuộc đời Oshin tiếp tục trải qua nhiều thăng trầm, một mình gây dựng sự nghiệp, nuôi dạy con cái trưởng thành, làm ăn phát đạt cho đến khi câu chuyện kết thúc vào năm 1983.

Bộ phim là câu chuyện cuộc đời đẫm nước mắt và thăng trầm đưa người xem từ biến cố này đến biến cố khác. Dễ dàng lấy nước mắt của mọi người nhưng Oshin lại không bị sa lầy vào bộ phim sướt mướt, nhàm chán.

Oshin được xem như một phụ nữ huyền thoại, một biểu tượng của sự kiên nhẫn và không bao giờ chịu khuất phục ngay cả trong những hoàn cảnh khó khăn nhất. Oshin không chỉ được chính người dân Nhật Bản yêu mến mà còn làm vỡ òa hàng triệu trái tim của những người cùng khổ ở nhiều quốc gia trên thế giới. 

Với những gì đã làm được Oshin đã thành công vượt qua cả biên giới Nhật Bản mà khiến khán giả nhiều quốc gia phải rơi lệ.

Linh hồn làm nên thành công của Oshin

Có 3 nữ diễn viên thể hiện vai diễn Oshin qua các thời kỳ Oshin khi còn nhỏ, Oshin trưởng thành và Oshin lúc về già.

Gây ấn tượng nhất và lấy nhiều nước mắt của khán giả nhất có lẽ là vai Oshin lúc nhỏ do nữ diễn viên nhí Kobayashi Ayako thể hiện.

Nhờ Oshin, Ayako Kobayashi trở thành cái tên quen thuộc với khán giả Nhật Bản. Sau này, cô tiếp tục tham gia nhiều phim điện ảnh, truyền hình.

Năm 2013, Ayako xuất hiện trong phim Oshin bản điện ảnh. Cô thủ vai bà chủ thuê Oshin nhỏ làm việc.

Đảm nhận vai Oshin lúc trưởng thành là Tanaka Yuko (sinh năm 1955). Gương mặt hiền lành, ánh mắt buồn của Tanaka Yuko giúp cô thể hiện thành công hình ảnh người phụ nữ tần tảo, nếm đủ khổ đau trong cuộc đời.

Tanaka Yuko được đánh giá là một nữ diễn viên thực tài của điện ảnh Nhật Bản với rất nhiều danh hiệu và giải thưởng trong và ngoài nước. 

Năm 1989, Tanaka Yuko kết hôn với nam ca sĩ nổi tiếng Kenji Sawada, hai vợ chồng hoạt động rất tích cực tại làng giải trí Nhật Bản.

Vai Oshin về già (50 – 84 tuổi) do nữ diễn viên Otowa Nobuko đóng, một người đàn bà nhân từ, phúc hậu, đầy nghị lực và quyết đoán trong lĩnh vực kinh doanh đầy mới mẻ.

Sinh năm 1924, Nobuko Otowa đóng bộ phim đầu tiên năm 26 tuổi, sớm được thừa thận là một nữ diễn viên có thực lực.

Năm 2006, bà từng đoạt giải thưởng lớn tại LHP Matxcova năm 1960 và là nữ diễn viên Nhật Bản lần đầu, đồng thời là duy nhất đoạt giải Sư tử bạc Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại LHP Venice năm 1979.

Năm 1995, Nobuko Otowa qua đời do căn bệnh ung thư. Ngay trong những ngày cuối đời, bà vẫn có mặt trên phim trường, hoàn thành tốt nhất mọi vai diễn được giao.

Sau hơn 20 năm được phát sóng tại Việt Nam, bộ phim Oshin dường như vẫn còn vẹn nguyên trong kỳ ức của khán giả Việt.

Và dù cho thời gian có trôi đi thế nào thì Oshin mãi là một bộ phim hay và đẹp trong lòng khán giả