"Mật ong điên" là tên gọi phổ biến của loại mật đặc biệt chứa độc tố grayanotoxin từ một loại đỗ quyên hiếm mọc rải rác ở phía nam Thổ Nhĩ Kỹ, vùng Caucasus và Nepal . Trong khoảng hơn 700 loại đỗ quyên trên thế giới, chỉ có khoảng 2 hoặc 3 loại có grayanotoxin trong mật hoa.
"Mật ong điên" có thể khiến con người gặp phải ảo giác.
Khi ăn phải, "mật ong điên" gây các phản ứng mạnh như ảo giác, giảm nhịp tim, tê liệt tạm thời hoặc bất tỉnh. Tuy nhiên hiện chưa ghi nhận trường hợp nào tử vong do ăn mật ong điên.
Một trong những ghi chép cổ xưa nhất về "mật ong điên" là của nhà sử học Xenophon của Athens. Trong đó Xenophon kể về chuyến đi cùng những người lính Hy Lạp hành quân qua Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 401 TCN. Những người này ăn mật lấy từ những tổ ong ven đường.
Chỉ vài giờ sau, họ bị nôn mửa, tiêu chảy, mất phương hướng, không đứng vững được nhưng các triệu chứng đã biến mất vào ngày hôm sau.
Một sự kiện khác cũng liên quan đến "mật ong điên" xảy ra vào năm 69 TCN. Khi đó tướng Pompey Vĩ đại dẫn đoàn quân của mình truy đuổi vua Ba Tư Mithradates VI dọc bờ Biển Đen, Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay. Họ đã ăn rất nhiều hũ mật ong bên đường mà không hề biết đó là một cái bẫy ngọt ngào.
Sau đó, đám lính bị choáng váng và việc tiêu diệt đoàn quân như vậy không phải điều khó khăn. Vì thế nhiều người cho rằng "mật ong điên" là một trong những vũ khí hóa học đầu tiên trong lịch sử.
Thu hoạch "mật ong điên" là công việc nguy hiểm, không phải ai cũng dám làm. (Ảnh: ScoopWhoop)
Để lấy được "mật ong điên" các thợ săn mật ở Nepal phải trải qua công đoạn khai thác cực kỳ nguy hiểm. Lý do là bởi loài hoa đỗ quyên hiếm sinh trưởng, phát triển ở vùng địa hình cao. Khi thu hoạch, thợ săn mật phải leo lên những dãy núi thẳng đứng đồng thời chịu đựng những vết đốt đau đớn của ong.
"Mật ong điên" được người dân địa phương sử dụng như một vị thuốc.
Dù chứa độc tố, "mật ong điên" vẫn được người dân địa phương sử dụng hàng nghìn năm qua như một vị thuốc để chữa tiêu chảy, cao huyết áp, điều trị đau nhức do viêm khớp và giúp cải thiện chuyện "giường chiếu". Với nhiều công dụng đặc biệt như vậy nên loại mật ong này có mức giá khá đắt đỏ, vào khoảng 120-160 USD/kg.
Ngoài làm thuốc người dân địa phương còn đun sôi mật ong với sữa và uống một chút trước mỗi bữa sáng. Do đó, nếu có dịp ghé thăm Nepal, bạn đừng quên thưởng thức loại đặc sản này. Tuy nhiên hãy cẩn thận khi thưởng thức, một thìa nhỏ trên đầu lưỡi là quá đủ nếu không bạn có thể trở thành một trong những nạn nhân ngộ độc "mật ong điên" hàng năm.
Vào năm 2017, một người đàn ông đến từ Hong Kong (Trung Quốc) từng bị ngộ độc vì loại mật ong này. Khoảng 45 phút sau khi ăn 1 thìa "mật ong điên" do bạn mua tặng từ Nepal, người đàn ông thở gấp, mất cảm giác và yếu dần, phải nằm viện một ngày để điều trị.