Giá xăng toàn cầu đã có cú giảm sâu đột ngột trong vòng 2 tuần qua đã khiến lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu suy giảm mạnh. Bên cạnh đó hàng tồn kho tại trên thế giới tăng cao trong khi xuất khẩu sang các thị trường lớn như Trung Quốc và Ấn Độ ở mức thấp khiến áp lực lên các kho dự trữ ngày càng tăng.
Theo các thương nhân trong ngành xăng dầu, các nhà máy lọc dầu sẽ buộc phải cắt giảm sản lượng xăng dầu để tự bảo vệ mình trước nguy cơ thua lỗ và chuyển sang sản xuất những nhiên liệu mang lại nhiều lợi nhuận hơn.
Nhu cầu trong mùa hè cũng đang bị ảnh hưởng bởi giá tại thị trường Mỹ và châu Âu, thêm vào đó là sự bất ổn và giảm nhu cầu theo mùa tại một số vùng của châu Á.
Tỷ suất lợi nhuận lọc dầu toàn cầu giảm. Đồ họa: Reuters
Cũng theo các thương nhân và các nhà phân tích dữ liệu về hàng tồn kho, điều này đã dẫn đến sự gia tăng hàng tồn kho từ Singapore đến Amsterdam – Rotterdam – Antwerp và Mỹ.
Thị trường châu Á
Nhà xuất khẩu nhiên liệu hàng đầu châu Á, công ty Formosa Petrochemical Corp của Đài Loan có thể giảm tốc độ vận hành tại các đơn vị phân xưởng RFCC (cracking xúc tác tầng sôi), phân xưởng quan trọng nhất của các nhà máy khoảng 5%. Phân xưởng này vốn đang hoạt động hết công suất.
Người phát ngôn của Formosa, ông Lin nói với Reuters rằng họ sẽ bán thêm VLSFO – dầu nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh rất thấp, vì lợi nhuận của nó đem lại tốt hơn. VLSFO có thể được sử dụng làm nguyên liệu cho các đơn vị RFCC để sản xuất xăng hoặc bán làm nhiên liệu hàng hải.
Theo dữ liệu của Refinitiv, tỷ suất lợi nhuận xăng của châu Á đã giảm hơn 102% trong tháng 7 đối với dầu thô Brent sau khi đạt kỷ lục ở mức cao 38,05 USD/thùng vào hồi tháng 6 vừa qua. Đây được đánh giá là mức thấp nhất kể từ năm 2000. Điều này đã làm giảm tỷ suất lợi nhuận lọc dầu của châu Á khoảng 88 cent/thùng so với dầu thô từ Dubai so với mức kỉ lục 30,49 USD ghi nhận vào tháng 6.
Còn theo các nguồn tin trong ngành, các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc dự kiến tăng hoạt động của họ trong tháng 8 và tháng 9 tới đây để giảm lượng dự trữ cao trong nước sau khi nhận được hạn ngạch mới. Một vài nguồn tin khác ước tính sản lượng dầu thô Trung Quốc có thể tăng trở lại 14 triệu thùng/ngày hoặc cao hơn, sau khi duy trì ở mức thấp trong thời gian dài vừa qua bởi những chính sách phong tỏa nhằm ngăn chặn dịch Covid-19.
Theo ước tính của công ty tư vấn FGE, xuất khẩu xăng của Ấn Độ có thể tăng với mức 15.000 – 20.000 thùng/ngày, nâng sản lượng xuất khẩu trong tháng 8 và tháng 9 lên mức trung bình 260.000 thùng/ngày sau khi dỡ bỏ thuế xuất khẩu xăng dầu vào tuần trước.
Trong khi đó, nhập khẩu xăng nửa đầu tháng 7 vào châu Á giảm 240.000 tấn so với nửa cuối tháng 6. Các thương nhân cũng cho biết thêm rằng tại Sri Lanka và Pakistan, nhu cầu đã bị ảnh hưởng bởi bất ổn kinh tế và chính trị, càng làm trầm trọng thêm tỷ suất lợi nhuận trong khu vực.
FGE dự kiến nhu cầu xăng dầu của châu Á ngoại trừ Trung Quốc sẽ chỉ cải thiện nhẹ trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 9, thấp hơn mức trung bình 80.000 thùng/ngày so với cùng kỳ năm 2019 do giá bán lẻ tăng cao làm ảnh hưởng đến nhu cầu.
Thị trường Mỹ và châu Âu
Tại thị trường Mỹ, theo dữ liệu từ Chính phủ, các sản phẩm xăng và dẫn xuất của xăng là đại diện cho nhu cầu của người tiêu dùng ở mức khoảng 8,5 triệu thùng/ngày, thấp hơn khoảng 7,6% so với cùng kì năm trước.
Theo triển vọng mà EIA đưa ra, sản lượng của nhà máy lọc dầu đã tăng trong suốt tháng 6 để đối phó với nguy cơ thiếu hụt, tuy nhiên mức tiêu thụ giảm so với mức của năm 2021.
Tỉ suất lợi nhuận lọc dầu đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn ba tháng ở mức 37,57 USD/thùng vào tuần trước, giảm so với mức cao lịch sử gần 60 USD vào tháng 6 nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức hàng năm.
Trong khi đó, theo các thương nhân, giá xăng giao ngay tại cảng New York đã giảm xuống 3,35 USD vào giữa tháng 7 từ mức 4,43 USD/gallon vào tháng 6.
Ông Bob Yawger, Giám đốc năng lượng tại Mizuho, cho biết: "Các nhà lọc dầu phải lo lắng về việc xây dựng kho lưu trữ lớn trong mùa hè khi nhu cầu sử dụng ô tô tăng cao, tỉ lệ sử dụng các nhà máy lọc dầu có lẽ cũng sẽ bị tác động trong báo cáo vào tuần tới."
Tại châu Âu, dữ liệu tắc nghẽn giao thông từ nhóm dữ liệu định vị TomTom cho thấy nhu cầu nhiên liệu tại khu vực đô thị đã bắt đầu giảm. Hàng tồn kho trong khu vực cũng đang tăng và phần nào phản ánh xu hướng suy giảm. Dữ liệu của Euroilstock cho thấy các kho dự trữ xăng tăng mức tồn kho 2,4% so với cùng kỳ năm trước.
Còn tại khu vực Tây Bắc Âu, biên lợi nhuận lọc dầu đạt khoảng 10 USD/thùng vào thứ 6 vừa qua, giảm so với mức kỉ lục 56 USD vào đầu tháng 6 vừa qua. Tuy nhiên, các nhà phân tích của Citi dự kiến tỷ suất lợi nhuận lọc dầu sẽ tăng trở lại vào quý 4 do nhu cầu tăng từ việc chuyển đổi từ khí đốt sang dầu ở châu Âu và việc giảm xuất khẩu dầu diesel của Nga từ các lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu.