Những hình ảnh rõ ràng về mô hình của máy bay chiến đấu không người lái tàng hình (UCAV) GJ-11 Sharp Sword (Lợi Kiếm) của Trung Quốc, đã xuất hiện tại một địa điểm thử nghiệm trên đảo Trường Hưng ở Thượng Hải.
Thông tin này củng cố thêm cho những suy đoán trước đó của giới chuyên gia rằng, GJ-11 hoặc một phiên bản phái sinh của nó, trong tương lai sẽ trở thành một phần của các phi đội không quân, được triển khai trên tàu sân bay và tàu tấn công đổ bộ mới nhất của Hải quân Trung Quốc. Điều đáng chú ý là vị trí của các mô hình này chỉ cách nơi đóng loại tàu tấn công đổ bộ mới của Trung Quốc với tên gọi là Type 076, gần 2 km.
Hình ảnh vệ tinh cho thấy sàn đáp và mô hình của GJ-11
Sàn đáp chứa UCAV trên đảo Trường Hưng
Hình ảnh vệ tinh trên Google Earth cho thấy một cặp UCAV màu xanh lá cây, hoàn toàn giống với kích thước và hình dạng của GJ-11 tại khu vực đông nam của đảo Trường Hưng ở Thượng Hải vào tháng 5/2024.
Tại đây, Trung Quốc đã xây dựng một sân đáp bằng phẳng để triển khai máy bay không người lái, cùng với các cơ sở hỗ trợ khác và khu vực này chỉ mới bắt đầu được xây dựng từ mùa thu năm ngoái.
Sân đáp này có chiều dài khoảng 120m và rộng 60m. Có ba cấu trúc riêng biệt được xây dựng trên đó, dường như để mô phỏng các cấu trúc trên sàn đáp của một chiếc tàu sân bay.
Điều đáng chú ý là kích thước của sân đáp trên đảo Trường Hưng không khớp với kích thước mặt sàn tàu Type 076 từng được công bố hoặc của bất kỳ tàu sân bay nào của Trung Quốc. Hình ảnh vệ tinh cho thấy Type 076 rộng khoảng 40m và dài 260m - lớn hơn đáng kể so với các tàu tấn công đổ bộ khác trên thế giới.
Hiện tại cũng không có đường băng nào tại địa điểm này và sân đáp chứa các mô hình máy bay GJ-11 cũng không được kết nối trực tiếp với đường băng và các sân bay chiến đấu gần đó.
Mục đích chính xác của sân đáp trên đảo Trường Hưng vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, như đã lưu ý, địa điểm này rất gần với nơi tàu chiến đổ bộ Type 076 đang được đóng.
Tàu đổ bộ Type 076 đang được đóng tại đảo Trường Hưng
Type 076 hiện đang được chế tạo và con tàu sẽ có ít nhất một máy phóng máy bay. Điều này cũng cho thấy sự chú trọng nhiều vào máy bay không người lái trong lực lượng không quân Trung Quốc.
Tàu sân bay Phúc Kiến cũng đang được đóng gần đó, con tàu này có hệ thống phóng máy bay điện từ (EMALS) và Type 076 dự kiến sẽ sử dụng thiết kế tương tự. Hệ thống EMALS có thể điều chỉnh lực tác dụng lên máy bay khi phóng và được đánh giá là hiện đại hơn nhiều so với máy phóng chạy bằng hơi nước truyền thống. Điều này giúp giảm hao mòn, làm cho máy bay cất cánh dễ dàng hơn và đặc biệt là nâng cao sự an toàn.
Mặc dù vậy, địa điểm tại đảo Trường Hưng rõ ràng không phải là cơ sở thử nghiệm máy phóng, bởi Trung Quốc đã có những căn cứ để thử nghiệm UCAV. Tuy nhiên, có thể do những hạn chế về không gian và các yếu tố khác mà nhân sự tại các căn cứ trên đất liền không thể đáp ứng, hoặc thiết kế thực tế trên boong tàu Type 076 đặt ra nhiều thách thức hơn cho những loại UCAV của Trung Quốc.
Vai trò của GJ-11 trong tương lai
GJ-11 và các biến thể của nó có thể được sử dụng để thực hiện nhiệm vụ trinh sát không vũ trang và trong nhiều vai trò đặc biệt khác. Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Trung Quốc (AVIC) từng chiếu một video quảng cáo tại Triển lãm hàng không Chu Hải năm 2021, mô tả một phiên bản hải quân của GJ-11 cất cánh từ một tàu tấn công đổ bộ Type 075 vào thời điểm đó.
Đoạn video giới thiệu của AVIC, đã mô tả GJ-11 có thể sử dụng hệ thống tác chiến điện tử, vũ khí năng lượng định hướng và mồi nhử phóng từ trên không để tấn công dồn dập vào tàu chiến mặt nước của đối phương. Các chuyên gia quân sự của The War Zone từng nhấn mạnh rằng, dù GJ-11 không được vũ trang nhưng vẫn là sự bổ sung quan trọng cho các phi đội trên tàu sân bay vì khả năng tình báo, giám sát và trinh sát của loại UCAV này.
The War Zone từng đưa ra bình luận khi mô hình GJ-11 xuất hiện tại địa điểm thử nghiệm tàu sân bay ở Vũ Hán rằng, "Việc có một máy bay không người lái tàng hình trên tàu sân bay, sẽ giúp nâng cao khả năng tiếp cận các mục tiêu giá trị cao, cụ thể là các nhóm tác chiến tàu sân bay của Hải quân Mỹ. Trong kịch bản như vậy, một chiếc GJ-11 trên tàu sân bay có thể cung cấp dữ liệu nhắm mục tiêu cho cả tên lửa đạn đạo chống hạm hoặc tên lửa hành trình chống hạm tầm xa, cũng như máy bay tấn công có người lái".
Nếu Trung Quốc trang bị vũ khí chiến đấu cho GJ-11, thì nó sẽ là chiếc UCAV đầu tiên trên thế giới có khả năng này. Bên cạnh đó, khả năng tác chiến điện tử cũng rất được quan tâm, đó có thể là vai trò tiềm năng trong tương lai của GJ-11 khi được biên chế trên các tàu sân bay và tàu tấn công đổ bộ cỡ lớn. Ngoài ra GJ-11 cũng được kỳ vọng sẽ có khả năng phối hợp tác chiến với các máy bay chiến đấu tàng hình đang được phát triển như J-35.
Hình ảnh vệ tinh cho thấy việc xây dựng tại đảo Trường Hưng có thể vẫn đang tiếp diễn, nhiều thông tin chi tiết hơn về công việc cụ thể đang được thực hiện ở đó có thể xuất hiện trong tương lai. Nếu không có gì khác, đây chỉ là dấu hiệu mới nhất cho thấy PLA đang tiến gần hơn đến việc tích hợp máy bay không người lái tàng hình vào phi đội trên tàu sân bay và tàu tấn công đổ bộ, bao gồm cả Type 076 sắp ra mắt.