Ảnh minh họa
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong tháng 1 đạt 238.266 tấn với trị giá hơn 726 triệu USD, tăng 14,8% về lượng và tăng 21,2% về trị giá so với tháng trước đó. Giá xuất khẩu bình quân đạt 3.095 USD/tấn, tăng 5% so với tháng trước đó.
Cà phê là một trong những mặt hàng mà Việt Nam ở vị thế áp đảo so với cả thế giới về sản lượng. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, hiện tại Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới, chỉ đứng sau Brazil. Việt Nam được đánh giá là nước có năng suất cà phê cao nhất trên thế giới, trung bình 2,6 tấn/ha nhân đối với Robusta và 1,4 tấn nhân/ha đối với Arabica.
Nguồn: Tổng cục Hải quan
Đáng chú ý trong tháng 1, bên cạnh các thị trường chính là châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Thái Lan đang tăng mạnh nhập khẩu mặt hàng này từ Việt Nam với sản lượng tăng đột biến trong số các thị trường. Cụ thể trong tháng 1/2024, nước ta xuất sang Thái Lan 4.066 tấn cà phê, tương đương với hơn 12,9 triệu USD, tăng mạnh 1.273% về lượng và tăng 601% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.
Giá xuất khẩu đạt bình quân 3.186 USD/tấn, tuy nhiên giảm đến 47% so với cùng kỳ năm trước, đi ngược với đà tăng tại các thị trường khác. Dù chứng kiến mức tăng mạnh nhất nhưng Thái Lan chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong cơ cấu các thị trường xuất khẩu của Việt Nam.
Thái Lan là một trong những đối thủ nông sản của Việt Nam tại thị trường thế giới ở nhiều mặt hàng như gạo, nông sản, tuy nhiên ở mặt hàng cà phê, nước ta lại có sản lượng gấp đến 62 lần so với xứ chùa Vàng. Theo đại diện Văn phòng Kinh tế Nông nghiệp Thái Lan, trong 5 năm qua, Thái Lan sản xuất trung bình hàng năm 26.000 tấn cà phê hạt, với nhu cầu tăng từ 70.000 tấn lên 90.000 tấn trong 5 năm qua.
Sản xuất cà phê tại Thái Lan cũng liên tục suy giảm trong 5 năm trở lại đây. Chất lượng cà phê cũng không đồng đều, 70% nông dân tập trung tại miền nam Thái Lan và việc lựa chọn giống không kỹ lưỡng khiến năng suất suy giảm. Hơn nữa, thời tiết biến động thất thường cũng có tác động tiêu cực đến việc sản xuất của nông dân, bởi vậy quốc gia này phụ thuộc vào nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu về cà phê.
Theo Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (Vicofa), xuất khẩu cà phê trong năm 2024 sẽ tiếp tục thuận lợi. Đặc biệt, hiện nay giá cà phê đang tăng mạnh, nên dù sản lượng cà phê xuất khẩu ra thế giới có thể giảm nhưng giá trị kim ngạch có thể vẫn bứt phá. Vicofa dự kiến xuất khẩu cà phê có thể đạt khoảng 4,5 đến 5 tỉ USD trong năm 2024.
Theo nhận định chung, giá cà phê tiếp tục neo cao trong thời gian dài bởi nguồn cung thế giới hạn chế do sản lượng cà phê tại các nước xuất khẩu cà phê truyền thống như Brazil, Honduras, Indonesia... dự báo sụt giảm. Theo Tổ chức Cà phê thế giới (ICO), do ảnh hưởng của mưa nhiều, sản lượng cà phê của Indonesia niên vụ 2023-2024 ước giảm 16,6% so với niên vụ trước.
Khảo sát tại thị trường trong nước, hầu hết người dân trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đã bán phần lớn cà phê cuối năm 2023 với giá khoảng 60.000 đến 70.000 đồng/kg. Số lượng người dân tích trữ cà phê nhân hiện còn rất ít. Khảo sát đến ngày 9/3, giá cà phê đang được giao dịch trong khoảng 90.500 - 91.200 đồng/kg.