Diện tích của Virunga rơi vào khoảng 7800 km2. Nó nằm trong phía đông của Cộng hòa Dân chủ Congo, được đánh giá là khu bảo tồn đa dạng nhất ở Châu Phi. Tuy nhiên, sự thật thì...
Hơn 180 nhân viên kiểm lâm thiệt mạng trong vòng 20 năm
Kể từ năm 1996 đến nay, nền chính trị tại Congo vẫn chưa tìm được sự ổn định. Xung đột vũ trang liên tục xảy ra, khiến cho cả Virunga cũng không tránh khỏi số phận bị ảnh hưởng.
Trong khoảng 10 tháng trước khi Virunga tạm đóng cửa vào đầu tháng 6/2018, lực lượng kiểm lâm tại đây đã liên tục phải đụng độ với nhiều hiểm nguy. Hệ quả, ít nhất 12 nhân viên kiểm lâm đã bị giết.
Theo thống kê thì trong vòng 20 năm qua, Virunga đã mất đến hơn 180 nhân viên kiểm lâm trong quá trình công tác bảo vệ khu bảo tồn này. Mối nguy một phần đến từ xung đột chính trị, phần khác là do những kẻ buôn lậu và săn trộm đã quá lộng hành.
Nhưng vẫn là vùng đất bảo vệ hàng trăm loài quý hiếm, nhất là khỉ đột núi (gorilla)
Có thể nói rằng, khỉ đột núi (Gorilla beringei beringei) chính là "nhân vật chính" của Vườn quốc gia Virunga. Tại đây hiện có đến hơn 1000 con. Và mặc dù phải đối mặt với nhiều mối nguy hiểm, từ nạn phá rừng, săn trộm, buôn lậu đến đạn lạc của phiến quân, nhà khỉ đột núi vẫn phát triển mạnh mẽ.
Thậm chí vào đầu năm nay, IUCN đã đưa chúng ra khỏi danh sách các loài vật có nguy cơ tuyệt chủng cao nữa.
Trên khắp thế giới, chỉ còn đúng 2 loài khỉ đột sống sót. Một loài được tìm thấy tại Uganda, trong Vườn quốc gia cấm Bwindi. Và loài còn lại là những con khỉ đột đang được bảo vệ tại Virunga.
Không chỉ khỉ đột núi, Virunga còn là khu vực sinh tồn của 218 loài động vật có vú, trong đó có hươu đùi vằn, sư tử, hà mã. Ngoài ra còn có 706 loài chim, 109 loài bò sát, 78 loài lưỡng cư, 22 loài linh trưởng... Nếu tính tổng cộng thì vườn quốc gia này có đến hơn 3000 loài động vật khác nhau đang cùng sinh sống.
Đa dạng sinh học không đâu bì
Xét trên mặt cảnh quan và địa hình, Virunga là vùng đất tuyệt đẹp. Từ thung lũng sông xanh tốt, thác nước hùng vỹ đến núi lửa, rừng nhiệt đới, tràng cỏ, đầm lầy, thậm chí là cả thảo nguyên lẫn đồng bằng... đều có đủ.
Trong hơn 2000 loài thực vật ở Virunga, thì có đến 230 là loài đặc hữu tại Đới tách giãn Albertine (nhánh phía tây của Đới tách giãn Đông Phi).
Các ngọn núi của nó đều khá cao, thường trong tầm 1800-2800m, được phủ kín bởi cây cối. Ngay cả trên những mỏm núi cao 3000m, gỗ đỏ Châu Phi vẫn sinh trưởng tốt tươi.
Dưới đồng bằng, cỏ và cói giấy mọc tràn lan. Xen lẫn với chúng là đủ các loại lau sậy, cây bụi nhỏ.
Dựa vào sự phong phú của các loài thực vật, động vật cũng trở nên hưng thịnh một cách tương xứng. Chỉ tính riêng số khỉ đột núi quý hiếm ở đây đã chiếm hẳn 1/3 tổng số khỉ đột núi trên toàn thế giới.
Trên các vùng thảo nguyên của Virunga, mật độ động vật hoang dã lên tới 27,6 tấn/km2, thuộc mức cao nhất hành tinh. Đây cũng là nơi có nhiều hà mã nhất Châu Phi, với khoảng 20.000 con sống quanh bờ hồ Edward và dọc theo 3 dòng sông Rwindi, Rutshuru, Semliki.
Hiện tại, Virunga đang được bảo vệ bởi khoảng 600 nhân viên kiểm lâm dũng cảm. Mỗi ngày, họ đều mạo hiểm cả tính mạng để giữ gìn an toàn cho các loài động thực vật trong vùng đất rộng tới 790.000 ha này.
Sang năm tới, Virunga có thể còn tăng cường lực lượng kiểm lâm lên tới 700 người, để đảm bảo an toàn cho cả khu bảo tồn lẫn du khách tham quan khi bắt đầu mở cửa trở lại.
Tham khảo: Atlas Obscura