Loại phở ra khỏi thực đơn APEC
Chúng tôi may mắn được gặp nghệ nhân Phạm Thị Ánh Tuyết sau gần 4 tháng diễn ra tuần lễ cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng. Bà Tuyết giản dị, mỉm cười mãn nguyện khi nhớ lại cái ngày 11/11/2017.
Đó là ngày mà 21 vị lãnh đạo các nền kinh tế thế giới gồm toàn VIP như ông Donald Trump - Tổng thống Mỹ, ông Putin - Tổng thống Nga, ông Tập Cận Bình - Chủ tịch Trung Quốc, ông Abe - Thủ tướng Nhật Bản… cùng ngồi lại với nhau bàn chuyện kinh tế tại Hội nghị cấp cao APEC 2017 trong phòng họp sang trọng ở khu nghĩ dưỡng Intercontinental.
Phòng họp nơi diễn ra Hội nghị cấp cao APEC 2017.
Đó là buổi họp kéo dài nguyên một ngày. Do vậy, nước chủ nhà Việt Nam phải đảm trách việc tổ chức ăn trưa cho 21 vị lãnh đạo kể trên. Và, nghệ nhân Ánh Tuyết hay thường được gọi với các tên thân thương là U Tuyết chính là "người được chọn" để thực hiện bữa ăn trưa trọng đại đó.
U Tuyết kể bà được Trung ương giao trọng trách trên trước gần 3 tháng khi sự kiện diễn ra. Bà phải nghiên cứu lên thực đơn, tự tay chọn nguyên liệu và cũng là người đứng bếp chính để nấu những món ăn phục vụ các vị lãnh đạo.
"Nhận được đặt hàng, trong đầu tôi phải lập tức lên thực đơn cho bữa tiệc này. Đây gần như là bữa "Quốc yến" thu nhỏ vì cuộc họp này là quan trọng nhất tại APEC, lại toàn là lãnh đạo.
Tôi phải đau đáu tìm những món ăn mang hồn cốt Việt, mang tinh tế của ẩm thực Việt nhưng lại phù hợp khẩu vị với 21 vị lãnh đạo đến từ 21 nền văn hóa khác nhau", U Tuyết nhớ lại.
Món vịt quay da giòn trong buổi tiệc phục vụ ông Trump, Putin, Tập Cận Bình...
Bà đã cùng cộng sự tìm hiểu về đất nước của từng nền kinh tế tham dự APEC để hiểu về ẩm thực, về thói quen ăn uống của từng nước. Bà chọn những món thuần Việt nhưng lại phải hài hòa để những người đến từ các nền văn hóa khác nhau đều hợp khẩu vị.
Và rồi, thực đơn của bà gồm súp gà nấu nấm; nem trứng cua bể, gỏi cuốn tươi với tôm hùm cá quả cuốn thịt chiên giòn; vịt quay da giòn; cá vược hấp ngũ vị; cơm gạo tấm cùng nộm hoa chuối; bánh bèo Huế được trình lên Phó thủ tướng Phạm Bình Minh.
Sau nhiều đêm trăn trở, bà đã loại món phở nổi tiếng ra khỏi thực đơn của mình.
U Tuyết loại món phở, chọn món cá hấp ngũ vị
"Vì sao trong thực đơn lại không có món phở Việt Nam?", Phó thủ tướng hỏi. Tôi lập tức lý giải rằng dù đây là món đậm chất Việt nhưng 21 nguyên thủ quốc gia thì không có mấy người có thói quen ăn bằng đũa.
Họ có rất ít thời gian ăn trưa vì còn phiên họp chiều nên tôi quyết định loại phở. Phó thủ tướng ngay sau đó gật đầu đồng ý", U Tuyết nhớ lại.
Mừng rớt nước mắt vì dĩa thức ăn sạch bóng
U Tuyết cho hay bà vừa phải nấu ngon, vừa đậm đà hương vị Việt nhưng phải thể hiện đẳng cấp. Có rất nhiều gợi ý như nấu súp yến, súp vi cá mập nhưng như vậy có thể bị đánh giá là bảo vệ môi trường kém, tận diệt môi trường…
Món súp gà nấu nấm của bà đơn giản nhưng đặc biệt ở chỗ bà thái lá chanh nhỏ như sợi chỉ sau đó lại tiếp tục thái lại từng sợi thành hạt nhỏ ti li rồi bỏ vào trong.
U Tuyết và các đồng sự đã tạo dấu ấn cho ẩm thực Việt tại APEC 2017
"Mỗi một tô súp tôi bỏ vào đấy một ít lá chanh để món ăn có hương thoang thoảng. Món này ở Việt Nam thì rất rẻ nhưng ở nước ngoài không thể tìm ra mùi vị đó được. Họ có gà nhưng không có lá chanh, ta kết hợp giữa hai vị đó, rất đơn giản nhưng lại ý nghĩa", U Tuyết trình bày.
Dù là đầu bếp có nhiều kinh nghiệm, U Tuyết không tránh khỏi sự hồi hộp khi thực hiện bữa ăn trưa 11/11/2017 cho 21 vị nguyên thủ. U Tuyết và các đồng sự luôn có sự giám sát từ đặc vụ của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
"Quy tắc của người đầu bếp là phải buộc tóc, đội mũ nhưng hôm đó chúng tôi kiểm tra rất kỹ. Chúng tôi phải đảm bảo không có một sợi tóc nào rơi ra ngoài lọt vào món ăn trong quá trình chế biến", nghệ nhân Ánh Tuyết nói.
U Tuyết chụp hình cùng các đặc vụ Mỹ giám sát quá trình thực hiện món ăn
Bữa trưa mà bà chuẩn bị kỳ công nhiều tháng trời cuối cùng cũng được hoàn tất. Và sau đó, không chỉ bà mà hàng chục nhân viên bếp ôm nhau bật khóc vì sung sướng khi chứng kiến thành quả.
"Khi tận mắt thấy đĩa thức ăn của 21 vị lãnh đạo các nền kinh tế thế giới không còn gì, không một mảnh vụn, tôi và các phụ tá mừng rơi nước mắt, mới nhẹ nhõm", U Tuyết nhớ lại.
U Tuyết tâm sự rằng hơn 50 kinh nghiệm trong nghề nấu ăn từ khi bước vào bếp học từ năm 9 tuổi, đó là bữa trưa quan trọng nhất trong sự nghiệp. Bữa tiệc kết thúc cũng là lúc bà quỵ ngã vì quá căng thẳng, áp lực và cả hạnh phúc.
Các vị lãnh đạo 21 nền kinh tế rời phòng họp ngày 11/11/2017
"Bữa ăn do tôi thực hiện được lấy nguyên liệu hoàn toàn là nông sản Việt Nam, không lai căng một chút nào cả. Nông sản của mình rất đặc biệt nhưng chưa biết cách khai thác. Bây giờ, các vị nguyên thủ đã biết nông sản Việt rồi đấy, gia vị, gia cầm của Việt Nam ngon và đặc biệt đến như thế nào đã được thể hiện qua các món ăn đậm chất Việt ở bữa trưa đó.
Tôi hy vọng nông sản Việt và ẩm thực được quảng bá nhiều hơn đến mọi người trên thế giới", U Tuyết tâm tư.