Dù ngày nay chìm trong đống đổ nát, nhưng Vị Ương cung từng là một trong những tổ hợp cung điện lớn nhất trên thế giới. Những tàn tích còn sót lại trông thầm lặng, trái ngược với sự lộng lẫy, hùng vĩ và hào nhoáng của khu di tích cung điện nổi tiếng của triều đại nhà Hán (206 TCN -220)
Vị Ương cung là một khu phức hơp cung điện hoàng gia được xây dựng ở Trung Quốc cổ đại vào khoảng năm 200 TCN.
Không chỉ là một cung điện xa hoa nhất trong triều đại nhà Hán, Vị Ương cung còn được nhiều triều đại sau đó sử dụng và trở thành trung tâm hành chính lớn của đất nước.
Vị Ương là cung điện lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc, được xây dựng dưới thời nhà Hán. Ảnh: Ancientorigins
Cung điện bị san bằng và những thứ còn lại tới ngày nay giờ chỉ còn là di tích khảo cổ. Dù tồn tại khoảng 1041 năm, nhưng Vị Ương cung được coi là cung điện lớn nhất và có thời gian sử dụng dài nhất trong số các công trình kiến trúc hoàng gia trong lịch sử Trung Quốc.
Tại sao cung điện lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc có tên là Vị Ương?
Tên của khu phức hợp cung điện hoành tráng này rất đặc biệt. Hai chữ "vị ương" được cho là bắt nguồn từ Kinh thi, có nghĩa là "chưa đi tới được điểm trung tâm" hoặc "không có điểm kết thúc," hay "vô tận".
Một cái tên không thể không nhắc tới là Trường Lạc cung. Đây là một trong hai tổ hợp cung điện chính và quan trọng trong thời nhà Hán.
Khu di tích khảo cổ còn sót lại của Vị Ương cung. Ảnh: Internet
Trường Lạc có thể được dịch là "hạnh phúc vĩnh cửu". Vì vậy, khi kết hợp tên của hai cung điện hoành tráng này với nhau, thì chúng mang ý nghĩa là "hạnh phúc vĩnh cửu vẫn chưa đạt tới điểm trung tâm".
Vị Ương cung nằm ở thành Trường An, kinh đô của nhà Hán (ngày nay là Tây An), thuộc tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc. Từ đông sang tây, cung điện này kép dài khoảng 2,15 km, trong khi chiều dài từ Bắc vào Nam chừng 2,25 km, khiến tổng diện tích lên tới khoảng 4,8 km2.
Nếu so sánh thì Vị Ương cung có diện tích lớn gấp gần 7 lần Tử Cấm Thành (hay còn gọi là Cố Cung với diện tích 0,72 km2). Nói cách khác, cần phải có gần 7 Tử Cấm Thành mới lấp đầy chỗ trống xây dựng Vị Ương cung.
Tử Cấm Thành khổng lồ như vậy, nhưng vẫn nhỏ hơn Vị Ương cung rất nhiều. Ảnh: Internet
Vào năm 202 TCN, triều đại nhà Hán được thành lập và chỉ hai năm sau đó, Hán Cao Tổ Lưu Bang, vị hoàng đế khai quốc của triều đại này, đã ra lệnh xây dựng một khu tổ hợp cung điện hoàng gia.
Hán Cao Tổ Lưu Bang (256 TCN - 195 TCN). Ảnh: Wikipedia
Nhiệm vụ đặc biệt này được giao cho mưu thần Tiêu Hà đảm nhiệm và tổ chức xây dựng. Nơi ở của Hoàng đế nằm ở tòa chính cung thuộc phía Nam, còn được gọi là Vị Ương cung. Trước đó, việc thiết triều và nghị sự thường diễn ra ở cung Trường Lạc.
Nhưng sau khi Hán Cao Tổ Lưu Bang chuyển đến cung Vị Ương, thì Trường Lạc trở thành nơi ở dành cho hoàng hậu.
Hình vẽ minh họa quy mô và kết cấu của cung Vị Ương và Trường Lạc. Ảnh: Internet
Mặc dù triều đại nhà Hán sụp đổ vào năm 220, nhưng Vị Ương cung vẫn là cung điện được một số triều đại sau đó tiếp tục sử dụng như nhà Tây Tấn, một số nước thời Nam Bắc triều.
Tuy nhiên, cung điện này mất dần tầm quan trọng trong triều đại nhà Đường do các vị hoàng đế nhà Đường đã bắt đầu xây dựng các cung điện mới của họ.
Người ta cho rằng cung điện Vị Ương nổi tiếng cũng bị tàn phá trong triều đại này.
Loạn An Sử (người cầm đầu là An Lộc Sơn (703-757)) nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc giữa thế kỷ 8 và cuộc khởi nghĩa của Hoàng Sào (835-884) chống lại nhà Đường, được cho là nguyên nhân khiến cung Vị Ương hư hại không ít và còn lại tàn tích như chúng ta thấy ngày nay.
Hiện nay khu vực tàn tích rộng lớn của Vị Ương (cung điện được xây dựng cách đây hơn 2.000 năm), trở thành một địa điểm khảo cổ. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành những cuộc khai quật và đã phát hiện một số thông tin thú vị về công trình kỳ vĩ này.
Theo đó, những phát hiện khảo cổ cho thấy tổ hợp của cung điện này có hình chữ nhật, được một bức tường dày khổng lồ bao quanh và có nhiều cổng ra vào. Đặc biệt, mỗi bên của các bức tường đều có một cổng chính, bên cạnh hai cổng phụ.
Nền móng của cung điện này cho thấy chúng được làm từ đất nén khối. Vật liệu này không chỉ thân thiện với môi trường mà còn trông rất vững chắc, tạo cảm giác an toàn, chống lửa và chống mối mọt.
Những kiến trúc lớn bên trong Vị Ương cung gồm có: Tiền điện, Ôn Thất điện, Kim Hoa điện, Thừa Minh điện, Tiêu Phòng điện, Bách Liên đài, Thiên Lộc các,... Bên trong Vị Ương cung còn có thiết kế hồ và núi nhân tạo, rất sinh động và khác so với các triều đại trước.
Dù bị phá hủy và giờ chỉ còn tàn tích, nhưng ý tưởng về quy hoạch và kiến trúc của Vệ Ương cung đã có ảnh hưởng sâu sắc và đặt nền móng về thiết kế, kiến trúc những cung điện được xây dựng sau đó trong suốt hơn 2.000 năm.
Vào năm 2014, Vị Ương cung được UNESCO công nhận là di sản thế giới.
Tham khảo nguồn: Ancientorigins, Baike, Travelchinaguide