Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: Getty
EU lần đầu giáng đòn vào ngành quan trọng của Nga
Financial Times (FT) đưa tin, Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị đánh thuế đối với ngũ cốc nhập khẩu từ Nga và Belarus để xoa dịu nông dân và một số quốc gia thành viên. Đây là động thái đầu tiên của khối này nhằm hạn chế các sản phẩm nông nghiệp của Nga từ khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Brussels từ lâu đã chống lại áp lực từ Ba Lan và các nước vùng Baltic nhằm hạn chế nhập khẩu của Nga và Belarus, cho rằng động thái như vậy có thể phá vỡ thị trường thực phẩm toàn cầu và gây tổn hại cho các quốc gia đang phát triển.
Tuy nhiên theo một số nguồn thạo tin, Ủy ban Châu Âu dự kiến sẽ áp thuế 95 euro/tấn đối với ngũ cốc từ Nga và Belarus trong những ngày tới. Nguồn tin cho biết, điều này sẽ làm tăng giá ít nhất 50% các sản phẩm ngũ cốc và từ đó sẽ làm giảm nhu cầu (của khối đối với ngũ cốc từ 2 nước trên).
Mức thuế 50% cũng sẽ được áp dụng đối với các loại hạt và các sản phẩm từ hạt chứa dầu.
Nhập khẩu các sản phẩm này của EU từ Nga đạt kỷ lục 4 triệu tấn vào năm 2023 - chiếm 1% tổng lượng tiêu thụ của EU.
Lúa mì được thu hoạch ở Nga. Ảnh: Bloomberg
Lời kêu gọi của Latvia
Chính phủ Latvia ngày 5/3 đã thông qua lệnh cấm lệnh cấm đơn phương đối với nhiều loại thực phẩm nhập khẩu từ Nga và Belarus, trong khi đó láng giềng Lithuania tuyên bố sẽ kiểm tra nghiêm ngặt hàng hóa thuộc loại này.
"Latvia có thể cấm nhập khẩu từ Nga, nhưng chỉ có Liên minh Châu Âu (EU) mới có thể đồng ý về một hành động phối hợp nếu muốn việc cấm vận chuyển sản phẩm của Nga vào lãnh thổ EU", Bộ trưởng Nông nghiệp Latvia Armands Krauze cho hay.
EU trước đó cho rằng xuất khẩu ngũ cốc của Nga sang Ba Lan là "không đáng kể". Tuy nhiên, Ủy viên nông nghiệp của khối Janusz Wojciechowski đã thay đổi quan điểm trên vào truần trước trong chuyến thăm tới Ba Lan.
Ủy viên Nông nghiệp Châu Âu Janusz Wojciechowski. Ảnh: AFP
Tại Ba Lan, nông dân đang gia tăng các cuộc biểu tình phản đối việc nhập khẩu ngũ cốc giá rẻ hơn từ Ukraine và ngày càng nhiều từ Nga khiến thị trường ngũ cốc trong nước suy yếu. Các cuộc biểu tình của nông dân đã trở thành vấn đề gây căng thẳng giữa Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy.
Thủ tướng Tusk cho biết, Latvia đã áp đặt lệnh cấm xuất khẩu thực phẩm của Nga và cảnh báo rằng Ba Lan có thể sẽ làm theo. Tuy nhiên, ông muốn toàn khối EU sẽ làm như vậy.
Hôm 15/3, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen nói với Thủ tướng Tusk rằng bà đang "đánh giá khả năng đưa ra các hạn chế đối với việc nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp từ Nga".
FT đánh giá, Ủy viên thương mại Liên minh châu Âu (EU) Valdis Dombrovskis có thể sẽ lựa chọn áp dụng thuế lên các mặt hàng thực phẩm của Nga hơn là các biện pháp trừng phạt bởi lựa chọn về thuế không yêu cầu sự chấp thuận từ tất cả các nước trong khối.
Moscow đã đổ lỗi cho EU vì đã gây ra gián đoạn trên thị trường thực phẩm toàn cầu bằng các lệnh trừng phạt đối với các ngân hàng và công ty năng lượng của Nga. Trong khi đó, các nhà ngoại giao EU lại cho rằng chính việc Nga cố gắng phong tỏa Biển Đen và các cuộc tấn công vào các kho chứa ngũ cốc của nước này vào Ukraine đã làm giảm nguồn cung lương thực.
FT: Nga không có nhiều lựa chọn đáp trả EU
EU sản xuất hơn 300 triệu tấn ngũ cốc và hạt có dầu hàng năm và là khu vực xuất khẩu ròng ngũ cốc nên không cần nhập khẩu từ Nga và Belarus.
FT dẫn lời một quan chức EU lưu ý rằng giá ngũ cốc đang ở mức thấp nhất trong 4 năm trong khi Nga là quốc gia “rất cạnh tranh trên thị trường ngũ cốc và đang gây áp lực đáng kể”.
Nguồn tin của FT cho biết, mức thuế của EU áp lên ngũ cốc Nga và Belarus sẽ được đặt ở mức tối đa theo quy định cho phép của WTO. Nga có thể trả đũa nhưng trên thực tế nước này đã cấm hầu hết thực phẩm nhập khẩu từ EU và nhiều công ty châu Âu trong lĩnh vực này đã rút khỏi Moscow trong những năm qua.
Ủy ban châu Âu hiện từ chối bình luận về thông tin của FT.