"Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình"
Theo thông tin ban đầu do kênh truyền hình nhà nước Cuba cung cấp, cựu Chủ tịch Cuba, lãnh tụ Fidel Castro vừa từ trần, hưởng thọ 90 tuổi (1926 - 2016) để lại niềm tiếc thương vô hạn.
Cho đến nay, ông vẫn luôn là một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn, một biểu tượng về một con người kiên cường đấu tranh cho tinh thần độc lập dân tộc và vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của con người.
Và trong trái tim rất nhiều người Việt Nam, Fidel Castro nói riêng và Cuba nói chung luôn nhận được niềm tin yêu, kính trọng sự khâm phục và đồng cảm sâu sắc.
Trong lịch sử, Cuba là nước đầu tiên công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (tháng 12/1961), là nước đầu tiên thành lập Ủy ban đoàn kết với Việt Nam (tháng 9/1963).
Đồng thời, cũng là nước đầu tiên và duy nhất lập Sứ quán bên cạnh Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tại vùng giải phóng (tháng 7/1967).
Trong những năm tháng đó, dù khó khăn, đời sống nhân dân gặp nhiều thiếu thốn nhưng Cuba và Fidel Castro vẫn luôn dành tình cảm, sự ủng hộ cho cuộc chiến đấu chống kẻ thù xâm lược, bảo vệ đất nước, giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam.
Tháng 9/1973, Fidel là vị nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất thăm vùng giải phóng miền Nam khi chiến tranh chưa kết thúc.
Hình ảnh Fidel hiên ngang sải bước trên con đường mới được giải phóng ở Quảng Trị và phất cao lá cờ bách chiến bách thắng của Quân giải phóng miền Nam tại cuộc mít tinh ở căn cứ 241 gần Dốc Miếu, Đông Hà đã khắc sâu trong trí nhớ của nhiều thế hệ người Việt Nam.
Lãnh tụ Fidel Castro phất cao lá cờ bách chiến, bách thắng lấp lánh huân chương của đoàn Khe Sanh, quân Giải phóng Huế - Ảnh: TTXVN
"Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình" cũng là câu nói chí tình, chí nghĩa của Fidel trong chuyến thăm Việt Nam lần đầu tiên này.
Sau chuyến thăm vùng giải phóng miền Nam ở Quảng Trị, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước đón Chủ tịch Fidel Castro.
Những cái ôm hôn, những cuộc trò chuyện giữa hai người Anh hùng huyền thoại đã sâu đậm thêm tình cảm của nhân dân hai nước và hình ảnh Đại tướng đích thân gắn tặng Huy hiệu Chiến sĩ Điện Biên Phủ cho Fidel Castro đã đi vào lịch sử.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp tặng Lãnh tụ Cuba Fidel Castro huy hiệu "Chiến sĩ Điện Biên Phủ", nhân chuyến thăm của Fidel Castro đến Việt Nam, tháng 9/1973. Ảnh TTXVN
Cũng trong chuyến thăm lần đầu tiên này của Fidel đến Việt Nam, Cuba đã tặng Việt Nam 5 công trình kinh tế-xã hội vào loại tầm cỡ lúc bấy giờ với tổng trị giá khoảng 80 triệu USD gồm:
Khách sạn Thắng Lợi (tại Hồ Tây, Hà Nội), Bệnh viện Việt Nam-Cuba (tại Đồng Hới, Quảng Bình), Đường Xuân Mai, Trại bò giống Ba Vì, Xí nghiệp gà Lương Mỹ.
Tặng bò giống, gà giống và chi hơn 6 triệu USD để mua thiết bị hiện đại, đồng thời cử chuyên gia về cầu đường sang Việt Nam tham gia cùng bộ đội Trường Sơn mở rộng đường mòn Hồ Chí Minh.
Giúp đào tạo trên 1.000 sinh viên Việt Nam ở trình độ Đại học và cao học và vận động ủng hộ Việt Nam gia nhập Liên Hợp quốc…
Cô gái được Fidel Castro cứu sống
Cũng trong ngày 15/9/1973, khi đoàn Fidel Castro đến Quảng Trị qua sông Bến Hải (Khu phi quân sự vĩ tuyến 17), ông vô tình chứng kiến một cô gái lấp hố bom bên đường nhưng cuốc trúng bom bi và phát nổ.
Lúc này, đoàn xe của Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Fidel đi ngang qua, Fidel đã yêu cầu dừng xe và xuống thăm hỏi người bị thương. Fidel đã bật khóc khi nhìn thấy cô gái bị thương bên vũng máu. Ông ôm cô gái lên xe và đưa về bệnh viện Vĩnh Linh cấp cứu.
Cô gái đó là Nguyễn Thị Hương đã bị thương nặng, ruột đứt 8 khúc, máu mất rất nhiều. Khi đó, bệnh viên Vĩnh Linh đã hết máu dự trữ, Fidel đề nghị tìm cách cứu sống cô gái.
Fidel đưa ra một quyết định, nếu bệnh viện không có phương tiện cấp cứu kịp thời, ông xin đưa cô gái ra Quảng Bình, dùng máy bay chở về Hà Nội cấp cứu, nơi đầy đủ phương tiện y tế hơn.
Để có máu truyền cho Hương, Fidel đã điều động xe ra Quảng Bình, mang máu về bệnh viên Vĩnh Linh. Hương đã may mắn. Gần một tháng chữa trị. Cô gái được mời lên ủy ban xã ở nơi cư trú để nhận quà. Đó là món quà của Fidel gồm thuốc chữa bệnh, thuốc bổ và tấm danh thiếp của Fidel.
Từ đó về sau, năm nào có phái đoàn Cuba sang thăm Việt Nam, chủ tịch Cuba Fidel Castro đều gửi quà tặng cô. Năm 1985, Fidel từng mời cô Hương sang thăm Cuba, nhưng cô đã bỏ lỡ.
"Cảm ơn Việt Nam"
Tháng 12/1995, Fidel Castro thăm Việt Nam. Sau nghi thức đón tiếp, ông đã hội đàm với Tổng Bí thư Đỗ Mười, Chủ tịch nước Lê Đức Anh và Thủ tướng Võ Văn Kiệt.
Sau đó, ông rời Hà Nội và bay vào thăm Thành phố Hồ Chí Minh với sự đón tiếp của Bí thư Thành ủy Võ Trần Chí.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Chủ tịch Fidel Castro dang rộng vòng tay khi gặp nhau tại nhà riêng Đại tướng năm 2003 - Ảnh: Xuân Gụ/Tuổi trẻ,
Trong chuyến thăm lần thứ ba tới Việt Nam vào năm 2003, Chủ tịch Fidel Castro đã phát biểu rất chân thành:
"Các đồng chí Việt Nam luôn nói lời cảm ơn tình đoàn kết của nhân dân Cuba đối với cuộc đấu tranh anh hùng của dân tộc Việt Nam.
Nhưng tôi xin nói rằng, chính chúng tôi là những người phải cảm ơn Việt Nam bởi chiến công đã đánh thắng một kẻ thù hùng mạnh, bởi những gì mà chiến thắng đó đã đem lại cho các dân tộc bị áp bức và bóc lột trên thế giới…".
Ông cũng nhấn mạnh lại: "Hôm nay, tại đây, trên đất nước của các bạn, tôi xin nhắc lại rằng, nhân dân Cuba thực sự đã luôn luôn sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình vì Việt Nam.
Bởi lẽ, chúng tôi luôn đánh giá cao ý nghĩa của cuộc đấu tranh với tinh thần dũng cảm tuyệt vời và chủ nghĩa anh hùng vô song của nhân dân Việt Nam".
Đồng thời, ông tin tưởng chắc chắn rằng, tình đoàn kết, hữu nghị và sự hợp tác toàn diện giữa Cuba và Việt Nam sẽ không ngừng được củng cố và phát triển.
Cũng trong chuyến thăm năm 2003, Fidel Castro đã thăm lại Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại nhà riêng. Hình ảnh Đại tướng và Fidel dang rộng vòng tay khi gặp nhau càng làm tô thắm thêm tình cảm của hai nước.
Cũng trong suốt những năm tháng đó, rất nhiều lãnh đạo Việt Nam đã sang thăm Cuba và đều được Fidel Castro tiếp, gặp gỡ hết sức thân mật, chân tình.
Nhân dân Việt Nam luôn ghi nhớ với tình nghĩa sâu nặng với Fidel Castro và ông mãi mãi là người bạn lớn, người đồng chí, người anh em vô cùng thân thiết, là người vun đắp và phát triển mối quan hệ hữu nghị đoàn kết truyền thống anh em giữa Việt Nam - Cuba.