Kể từ chức vô địch World Cup 1966, nước Anh mới lại nắm quyền đăng cai một giải đấu lớn. Trước EURO 1996, “Tam sư” không góp mặt ở vòng chung kết World Cup 1994 và EURO 1992. Người Anh phấn khởi và chờ đợi vào kỳ EURO 1996 vì 2 điều: Một lần nữa bóng đá trở về nơi sản sinh ra nó và họ đặt sự kỳ vọng lớn vào lứa cầu thủ đầy hứa hẹn của xứ sở sương mù.

Chấm 11m của “Tam sư”

Sau 6 năm tủi hổ vì liên tiếp đứng ngoài cuộc chơi ở EURO và World Cup, “Tam sư” bước vào EURO 1996 với đội hình mang lại nhiều niềm tin cho CĐV của họ. Dàn cầu thủ trẻ, Gary Neville, Sol Campbell, Phil Neville, Robbie Fowler, kết hợp cùng những ngôi sao đang ở độ chín sự nghiệp của bóng đá Anh như Alan Shearer, Steve McManaman, Tony Adams, Paul Ince, David Seaman và Teddy Sheringham.

Tâm điểm ở đội hình “Tam sư” là dàn tiền đạo được đánh giá thiện chiến bậc nhất châu Âu thời bấy giờ, với đầu tàu Shearer có mùa giải thứ 2 liên tiếp ghi 37 bàn/mùa cho Blackburn Rovers. Sheringham kết thúc mùa giải 1995/96 với thành tích ghi 24 bàn cho Tottenham. Họ có thêm Les Ferdinand và Robbie Fowler, đều ghi hơn 25 bàn ở Premier League 1995/96.

Đoàn quân dưới tay HLV Terry Venables bị Thụy Sĩ cầm hòa 1-1 ở trận ra quân. “Tam sư” thắng 2 trận tiếp theo, trong đó có màn nhấn chìm Hà Lan hùng mạnh với tỷ số 4-1, để vượt qua vòng bảng với vị trí nhất bảng. Tại tứ kết, “Tam sư” hạ Tây Ban Nha sau loạt luân lưu 11 m may rủi. Chủ nhà gặp Đức ở bán kết, một lần nữa rơi vào loạt “đấu súng” cân não, song lần này kết quả đã khác.

Ở loạt luân lưu thứ 6, Gareth Southgate không thắng được Andreas Kopke. Để rồi, Andreas Muller sút thành công quả 11 m định đoạt, khiến nhiều tuyển thủ Anh và CĐV trên sân Wembley đối diện khoảnh khắc của sự sụp đổ.

Vài phút trước khi loạt luân lưu giữa Anh và Đức bắt đầu HLV Venables hỏi Southgate: “Cậu có sẵn sàng bước lên thực hiện quả phạt đền?”. Câu trả lời của Southgate là có, dù rằng lần gần nhất anh bước lên chấm 11 m là quả đá hỏng cho Crystal Palace từ 3 mùa giải trước. Southgate đã trực tiếp chấm dứt giấc mơ của người Anh, trong những ngày bóng đá trở lại quê nhà.

Quả đá phạt đền hỏng ăn trên sân Wembley ám ảnh Southgate xuyên suốt sự nghiệp cầu thủ. 15 năm sau, Southgate một lần nữa ôm hận vì loạt luân lưu tại EURO 2020, chỉ khác là ông đang nắm cương vị HLV tuyển Anh.

Vận may của người Đức

Tuyển Đức bước vào EURO 1996 với vị thế là đương kim á quân giải đấu. Khi Jurgen Klinsmann bỏ lỡ trận bán kết vì chấn thương, mọi thứ như sụp đổ với Đức. Cú đánh đầu ghi bàn của Shearer ở phút thứ 3 càng khiến người Đức hoang mang. Thế nhưng, bản lĩnh của “Cỗ xe tăng” giúp họ vượt qua áp lực của hơn 70.000 CĐV Anh trên sân Wembley. Điều tuyệt vời với Đức là Stefan Kuntz, tiền đạo đá chính thay Klinsmann ghi bàn gỡ ở phút 16, đưa trận đấu vào hiệp phụ và loạt luân lưu.

Năm 2021, thủ môn Kopke nhớ lại trận bán kết EURO 1996 , khẳng định Anh có mọi điều kiện và xứng đáng vào chung kết. Đức cũng xứng đáng lần thứ 2 liên tiếp góp mặt ở trận cuối cùng và thứ họ có là may mắn. Kopke nhấn mạnh pha đổ người trước cú sút của Southgate là may mắn.

Tại chung kết, “chân mệnh thiên tử” lại gọi tên người Đức. “Cỗ xe tăng” thủng lưới trước ở phút 59. Phút 73, Oliver Bierhoff đánh đầu ghi bàn gỡ 1-1 cho Đức. Đến phút 95, Bierhoff ghi bàn thắng vàng mang về chức vô địch cho Đức. Đó là pha xoay xở đột biến đến bất ngờ của tiền đạo được đánh giá dùng đầu hay hơn chơi chân. Pha bắt bóng sai lầm của thủ môn Kouba cũng gián tiếp giúp Bierhoff hóa người hùng khi vào sân từ ghế dự bị.

Kỳ EURO 1996 đánh dấu một loạt cột mốc đáng nhớ của làng túc cầu. Đây là giải đấu đầu tiên áp dụng luật Bàn thắng vàng, sau khi FIFA thông qua đề xuất của UEFA hồi đầu năm 1996. Chức vô địch EURO 1996 là danh hiệu đầu tiên của Đức, với tư cách là một quốc gia thống nhất.