SOHA NEWS
Hai trong một
Khi máy bay bắt đầu hạ cánh xuống Doha, hành khách có thể nhìn xuống sân vận động 80.000 chỗ ngồi hoàn toàn mới mọc giữa sa mạc, nơi sẽ tổ chức trận chung kết World Cup vào tháng 12 tới.
Họ cũng có thể nhận thấy một hình ảnh nổi bật khác: Các tàu chở dầu xếp hàng dài trong Vịnh Ba Tư để thu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).
Bóng đá và thứ nhiên liệu ngày càng không thể thiếu có thể có ít điểm chung, nhưng Qatar đang kết hợp cả hai để mang lại cho đất nước này tầm ảnh hưởng vượt bậc trên thị trường toàn cầu.
Khi World Cup thể hiện uy tín mang tầm quốc tế, Qatar với tư cách là nhà cung cấp khí đốt được nhiều người thèm muốn đang hứa hẹn biến bán đảo nhỏ bé trở thành ông lớn trong lĩnh vực này.
Giá dầu tăng cao do xung đột đã mang lại lợi thế lớn các nhà sản xuất dầu Trung Đông như Ả Rập Xê Út và Kuwait, nhưng lợi thế tài chính và địa chính trị khiến Qatar trở thành người chiến thắng nổi bật.
Sân vận động quốc gia Lusail ở Qatar. Ảnh: Getty
Điều đó khiến năm 2022 không chỉ là năm Qatar ghi dấu ấn trong lịch sử thể thao, mà còn giúp một trong những quốc gia giàu có nhất tăng cường sức ảnh hưởng theo cách khó ai có thể tưởng tượng được chỉ 1 năm trước.
Các quan chức cấp cao nhất của Liên minh châu Âu (EU) đã đến Doha nhằm truyền đi thông điệp mạnh mẽ: "Chúng tôi cần khí đốt của bạn càng nhanh càng tốt".
Đức đã yêu cầu các doanh nghiệp đàm phán hợp đồng cung ứng. Tình trạng khẩn cấp trở nên trầm trọng hơn trong tuần này sau khi Nga cắt nguồn cung cho 2 quốc gia EU là Ba Lan và Bulgaria.
Theo Bloomberg, lượng xuất khẩu năng lượng của Qatar đã đạt 100 tỷ USD trong năm nay, lần đầu tiên kể từ năm 2014 dựa vào xu hướng từ quý đầu tiên.
Điều đó cho phép họ đầu tư nhiều hơn trên thị trường chứng khoán toàn cầu và theo đuổi các chính sách đối ngoại của mình, chủ yếu thông qua quỹ đầu tư quốc gia trị giá 450 tỷ USD.
Thời cơ vàng cho Qatar
Trước đây, một số nhà phân tích nghi ngờ Qatar không có đủ sức kinh doanh để biện minh cho kế hoạch mở rộng. Hiện tại, Qatar đang có kế hoạch mở rộng lớn hơn nữa.
Sự thèm khát của châu Âu đối với LNG, diễn ra sau khi Qatar bắt đầu dự án trị giá 30 tỷ USD để thúc đẩy xuất khẩu của mình lên 60% vào năm 2027.
Nhu cầu tăng hơn nữa đồng nghĩa với việc cạnh tranh hơn giữa những người mua đối với các hợp đồng cung cấp dài hạn và rất có thể là các điều khoản tốt hơn cho Qatar.
Karen Young, thành viên cấp cao tại Viện Trung Đông ở Washington, cho biết: "Đó là một cơ hội đáng kinh ngạc. Qatar sẽ là một trong những nhà xuất khẩu khí đốt quan trọng nhất, thị trường mà có lẽ sẽ rất mạnh trong nhiều năm tới".
Đây là một bước ngoặt đối với Qatar, quốc gia có dân số chưa đến 3 triệu người.
Ả Rập Xê Út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và các đồng minh đã dành hơn 3 năm để cố gắng siết chặt nước này về mặt kinh tế vì quá thân thiết với các nhóm Hồi giáo trong khu vực và Iran.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và Quốc vương Qatar Al Thani gặp nhau tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng ở Washington vào ngày 31/1. Ảnh: Getty
Đại dịch Covid-19 khiến giá khí đốt giảm xuống mức thấp kỷ lục, đẩy nhanh điều mà nhiều người cho là xu hướng tất yếu của người tiêu dùng là chuyển từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo, sạch hơn.
Trước đó, cuộc tẩy chay kinh tế đã kết thúc và giá khí đốt châu Âu gần mức cao nhất mọi thời đại. Giá đã tăng hơn gấp 4 lần trong năm qua, đầu tiên là do nhu cầu tăng trở lại sau đại dịch và sau đó là do cuộc chiến tranh của Nga và Ukraine.
Quốc vương Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani, đang được săn đón ở Mỹ cũng như châu Âu.
Tại cuộc gặp ở Nhà Trắng với Tổng thống Joe Biden vào cuối tháng 1, vài tuần trước khi chiến sự bùng nổ, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về việc "đảm bảo sự ổn định của nguồn cung cấp năng lượng toàn cầu".
Qatar đang gặt hái được nhiều lợi ích. Theo Citigroup, nền kinh tế 200 tỷ USD sẽ tăng trưởng 4,4% trong năm nay, mức cao nhất kể từ năm 2015. GDP trên đầu người sẽ tăng lên gần 80.000 USD, tăng so với mức ở những nơi như Quần đảo Cayman và Thụy Sĩ.
Theo Ziad Daoud, trưởng nhóm kinh tế về các thị trường mới nổi tại Bloomberg Economics, sự khởi đầu của thứ có thể được ví như "siêu xe" chạy bằng khí đốt diễn ra tại thời điểm nước này bùng nổ xây dựng World Cup.
"Đây là thời điểm may mắn cho Qatar, nơi có thể chứng kiến một động lực tăng trưởng mới cho thập kỷ này".
Qatar sẽ làm gì khi có nhiều tiền?
Câu hỏi đặt ra bây giờ là Qatar sẽ làm gì với sản lượng khai thác LNG.
Hồ sơ theo dõi cho thấy nước này không chỉ đi sâu hơn vào các thị trường chứng khoán toàn cầu, mà còn cả những nỗ lực về chính sách đối ngoại không phải lúc nào cũng phù hợp với các đồng minh của nước này ở Mỹ và Châu Âu.
Phần lớn số tiền sẽ được sử dụng để hỗ trợ quỹ đầu tư quốc gia của Qatar.
Điều đó sẽ cho phép Cơ quan Đầu tư Qatar (QIA), vốn đã là nhà đầu tư lớn vào các công ty từ Barclays Plc đến Volkswagen AG, cũng như bất động sản ở New York và London, nhanh chóng đẩy mạnh cổ phiếu công nghệ.
Qatar cũng có thể sử dụng quỹ để tiếp tục các mục tiêu trong khu vực.
Tháng trước, chính phủ đã cam kết đầu tư 5 tỷ USD vào Ai Cập, quốc gia bị ảnh hưởng bởi giá lương thực tăng sau chiến tranh Ukraine.
Đó là một phần trong kế hoạch của các quốc gia vùng Vịnh nhằm hỗ trợ quốc gia Bắc Phi, quốc gia đã bị vùi dập bởi giá lương thực tăng kể từ khi cuộc chiến Ukraine bùng nổ.
Tầm quan trọng của Qatar đối với nguồn cung cấp khí đốt thế giới đã là một chặng đường dài.
Trữ lượng chủ yếu của Qatar là ở North Field, một giàn khoan khổng lồ ngoài khơi mở rộng đến vùng biển Iran mà Shell đã phát hiện ra vào năm 1971 nhưng đã sớm từ bỏ nó.
Vào những năm 1990, tình hình tài chính của Qatar rơi vào tình trạng căng thẳng khi sản lượng và giá dầu của nước này giảm.
Abdullah Bin Hamad Al Attiyah, bộ trưởng năng lượng vào thời điểm đó, tin rằng khí đốt là tương lai.
Hiện tại, Qatar không thể sản xuất đủ để đáp ứng nhu cầu của châu Âu, quốc gia lấy khoảng 40% khí đốt từ Nga. Tuy nhiên, lợi nhuận trong tương lai là rõ ràng.