Trong dự báo về tình hình kinh tế 2025 của S&P Global, chính quyền của tân tổng thống Mỹ - sẽ nhậm chức vào tháng 1/2025 - sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong cục diện kinh tế thế giới.
“Ngay cả trước khi nhậm chức, chính quyền nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump đã làm thay đổi tình hình tài chính vĩ mô và làm tăng rủi ro suy thoái cho nền kinh tế toàn cầu. Mức độ ảnh hưởng do các chính sách vẫn một ẩn số quan trọng”, báo cáo của S&P Global nêu.
Theo đó, triển vọng kinh tế vĩ mô toàn cầu phụ thuộc vào việc thực hiện chính sách của chính quyền mới của Hoa Kỳ. Mô hình kinh tế vĩ mô gần đây cho thấy nền kinh tế Hoa Kỳ hoạt động tốt hơn sẽ tiếp tục. Nhưng những thay đổi lớn có khả năng xảy ra trong chính sách tài chính, thương mại và nhập cư là những ẩn số quan trọng tại thời điểm này. Cụ thể, không rõ các lời hứa trong chiến dịch tranh cử sẽ chuyển thành chính sách ở mức độ nào và khi nào.
Kinh tế thế giới "nín thở" chờ các quyết sách của chính quyền mới của Hoa Kỳ. Ảnh minh hoạ.
Hãng tài chính này cho rằng “các chính sách của chính quyền mới của Hoa Kỳ sẽ có tác động đến tăng trưởng. Theo đó, áp lực lạm phát sẽ tăng và Fed có khả năng sẽ ngừng cắt giảm lãi suất sớm hơn. Điều này sẽ dẫn đến các điều kiện tài chính chặt chẽ hơn, đồng USD mạnh hơn và bức tranh kinh tế vĩ mô phức tạp hơn ở những nơi khác”.
Tuy nhiên, nhìn chung, S&P Global đánh giá: Nền kinh tế toàn cầu sẽ bắt đầu năm 2025 ở một vị thế tương đối tốt. Khả năng phục hồi vĩ mô là chủ đề chính trong vài năm qua.
Lãi suất cao hơn để ứng phó với sự gia tăng đột biến bất ngờ của lạm phát sau đại dịch đã không gây ra sự suy thoái mạnh như hầu hết các nhà dự báo lo ngại. Chi tiêu cho dịch vụ vẫn mạnh và nhu cầu lao động mạnh mẽ. Sụt giảm về sản lượng và việc làm ở mức khiêm tốn. Giá trị tài sản đã tăng và biến động ở mức thấp.
Nếu nền kinh tế Hoa Kỳ bị ảnh hưởng sẽ kéo theo tác động đến toàn cầu, đặc biệt là các nước mới nổi.
Trung tâm của câu chuyện vĩ mô toàn cầu tích cực này là Hoa Kỳ - nền kinh tế lớn nhất thế giới đã tiếp tục vượt trội và ổn định bức tranh vĩ mô toàn cầu. Điều đó có thể sắp thay đổi.
Chính quyền mới tìm cách "kích thích" một nền kinh tế vốn đang hoạt động ở mức hoặc trên mức tiềm năng, làm dấy lên nỗi lo về áp lực lạm phát cao hơn, lãi suất cao và đồng đô la mạnh hơn. Điều này thắt chặt các điều kiện tài chính của Hoa Kỳ và sẽ lan sang một loạt các nền kinh tế khác, chủ yếu là các thị trường mới nổi.
Quan trọng hơn, chính sách thương mại của Hoa Kỳ có thể trở nên gay gắt hơn nếu thực hiện theo đúng những gì đã hứa trong chiến dịch - áp thuế quan 60% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Việc này có thể gây thiệt hại đáng kể cho nền kinh tế. Và giống như trước đây, Trung Quốc gần như chắc chắn sẽ trả đũa.
"Nền kinh tế toàn cầu đã chứng minh được khả năng phục hồi"
Đề cập đến khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, S&P Global nhận định: Các biện pháp kích thích của Trung Quốc sẽ hỗ trợ tăng trưởng. Nhưng “dự kiến nền kinh tế của nước này sẽ bị ảnh hưởng bởi thuế quan thương mại của Hoa Kỳ đối với hàng xuất khẩu”, báo cáo nêu.
Nếu thực sự chính quyền mới của Hoa Kỳ áp thuế quan 60% lên hàng hoá Trung Quốc nhập khẩu thì có thể xảy ra cuộc chiến thương mại mới. Ảnh minh hoạ.
Đồng thời, tăng trưởng của Châu Á - Thái Bình Dương sẽ bị cản trở bởi nhu cầu toàn cầu chậm lại và chính sách thương mại của Hoa Kỳ. Nhưng lãi suất và lạm phát thấp hơn sẽ làm giảm bớt sức ép đối với sức mua.
Ở các thị trường mới nổi, nhu cầu trong nước tăng trưởng mạnh mẽ cũng thúc đẩy tăng trưởng GDP. Sự biến động trong dòng vốn do kỳ vọng về lãi suất và chính sách thương mại của Hoa Kỳ thay đổi đòi hỏi các ngân hàng trung ương phải cảnh giác và thận trọng.
Trong dự báo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), nền kinh tế toàn cầu được dự báo sẽ “vẫn kiên cường bất chấp những thách thức đáng kể” , dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu là 3,3% vào năm 2025, tăng từ mức 3,2% vào năm 2024 và 3,3% vào năm 2026.
Các nước cần bảo vệ ổn định kinh tế vĩ mô, trong đó có nới lỏng chính sách tiền tệ cẩn thận.
“Nền kinh tế toàn cầu đã chứng minh được khả năng phục hồi. Lạm phát đã giảm theo mục tiêu của ngân hàng trung ương, trong khi tăng trưởng vẫn ổn định”, Tổng thư ký OECD Mathias Cormann cho biết.
Tổng thư ký OECD nói tiếp: “Vẫn còn những thách thức đáng kể. Căng thẳng địa chính trị gây ra rủi ro ngắn hạn, tỷ lệ nợ công cao và triển vọng tăng trưởng trung hạn quá yếu. Hành động chính sách cần bảo vệ sự ổn định kinh tế vĩ mô - thông qua nới lỏng chính sách tiền tệ được hiệu chỉnh cẩn thận để đảm bảo áp lực lạm phát được kiềm chế lâu dài và thông qua chính sách tài khóa xây dựng lại không gian tài khóa để bảo toàn không gian đáp ứng áp lực chi tiêu trong tương lai”.
Đồng thời, theo lãnh đạo OECD: “Để thúc đẩy năng suất và nền tảng cho tăng trưởng, chúng ta phải tăng cường các nỗ lực phát triển giáo dục và kỹ năng, xóa bỏ các ràng buộc quá nghiêm ngặt đối với đầu tư kinh doanh và giải quyết thành công tình trạng gia tăng thiếu hụt lao động có tính cơ cấu”.
