Ngày 17/8 năm nay là ngày Rằm tháng Bảy (Âm lịch, còn gọi là ngày Vu lan báo hiếu) là một trong những ngày lễ quan trong của Phật giáo. Vào ngày này, Phật tử khắp nơi sẽ đi lễ chùa và có thể phóng sinh động vật. Tại nhiều ngôi chùa, hoạt động mua bán động vật phóng sinh nhộn nhịp từ ngày 16 đến hết ngày 18/7.
Những loại động dùng để phóng sinh rất đa dạng như cá chép, trê, điêu hồng, rô hay ba ba con và chim.
Nhiều nhà hảo tâm không chỉ phóng sinh những loại cá nhỏ mà còn mua cá lớn để thả. Giá cá phóng sinh dao động từ vài chục nghìn đồng cho đến vài trăm nghìn đồng tùy theo loại và kích thước cá.
Những ngôi chùa nằm cạnh bờ sông Sài Gòn thường được người dân chọn làm nơi phóng sinh cá. Tại chùa Diệu Pháp (quận Bình Thạnh), trong ngày 17/8 có hàng nghìn người dân đến tham gia phóng sinh cá, chim.
Theo quan niệm truyền thống, phóng sinh trong ngày lễ Vu lan báo hiếu thể hiện tính từ bi của con người, cầu an cho bản thân cũng như tích thêm công đức phước lành cho cha mẹ.
Bờ sông Sài Gòn tiếp giáp chùa Diệu Pháp luôn chật kín người trong những ngày qua. Hàng triệu chú cá, chim liên tục được thả gần bờ.
Do mật độ thả cá quá dày đặt, những chú cá con bị nhốt lâu ngày trở nên yếu ớt không thể bơi xa mà tập trung thành đám ven bờ kéo dài hàng chục mét cạnh chùa. Mỗi khi có tàu đi ngang tạo sóng lớn đánh những con cá này dạt lên mặt đất khiến chúng kiệt sức và chết khá nhiều.
Điều làm người phóng sinh bức xúc nhất chính là nhóm những người đi chích điện cá ngay bên cạnh khu vực phóng sinh của chùa. Họ không hề nao núng dù phía trong bờ có nhiều người phản đối.
Những người chích điện cá ưu tiên bắt những con lớn để bán ra chợ được giá. Số cá nhỏ chủ yếu tập trung gần bờ nên họ không tiếp cận quá gần để vớt.
Lo sợ những chú cá phóng sinh bị chích điện, nhiều người đi chùa bỏ thêm từ 50.000 - 200.000 đồng thuê đò máy chở cá ra xa giữa sông rồi mới dám thả.
Tuy nhiên, "đội quân" chích điện cá có mặt khắp nơi và chú ý nhiều vào những người phóng sinh cá lớn để tìm cách bắt lại. Trong khi những cô gái thả cá giữa sông thì người đàn ông ngồi trong bờ (góc trái ảnh) để ý vị trí và sau đó thông báo cho người chích điện cá đi cùng ra tìm bắt.
Nhóm chích điện cá dùng xuồng máy tốc độ cao bám theo đò chở cá phóng sinh trên sông Sài Gòn, đoạn gần cầu Bình Lợi mới.
Ngay khi người phóng sinh rời đi, họ sẽ nhanh chóng tiếp cận nơi thả cá để chích điện. "Ở đây ai cũng bức xúc với hành vi của những người này nhưng không làm gì được. Lực lượng chức năng địa phương cũng ra tay ngăn chặn nhưng không ngăn nổi vì mấy người kia chạy đò máy nhanh quá", chị Nguyễn Thị Tâm (ngụ quận Thủ Đức) đến chùa thả cá phóng sinh bức xúc.
Mỗi khi bắt được nhiều, họ chuyển cá lên bờ cho những người chờ sẵn. Và người trên bờ cũng có một cây vợt bắt cá khi thấy những chú cá phóng sinh dạt vào.
Cá lớn sẽ bán ra chợ, cá nhỏ bán lại cho những nơi kinh doanh cá phóng sinh. Những chú cá con rất dễ chết khi bị bán lại một lần nữa.
Ngoài cá, chim cũng là loại động vật phóng sinh được thả nhìu trong những dịp lễ lớn. Cũng chung số phận với cá, rất nhiều chú chim sau khi được thả không thể bay xa vì lông cánh và đuôi bị cắt bớt để người bán dễ dàng bắt lại.