Nằm trong con hẻm nhỏ ở phường An Hòa, TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang, lăng mộ Hội đồng Suông được nhiều người đồn đoán là lăng mộ ngàn lượng vàng với thiết kế đồ sộ và độc đáo khi mô phỏng Thiên đình, Địa cung, Thủy cung. Lăng mộ được xếp hạng Di tích Kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh Kiên Giang năm 1998.
Khu vực mộ song thân Hội đồng Suông ở giữa lăng mộ.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng (62 tuổi, cháu đời thứ 3 của ông Hội đồng Suông) cho biết, ông Hội đồng Suông tên thật Hà Mỹ Suông là một đại điền chủ ở đất Hà Tiên xưa. Dù sở hữu khối tài sản đồ sộ nhưng ông không có con nên nhận nuôi người con của chị thứ 2 là ông Thiềm Sơn.
Lăng mộ được khởi công từ năm 1936 với hơn 100 người thợ tài hoa khắp cả nước được thuê đến xây dựng.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng đứng trong khu lăng mộ.
“Năm 1936, ông Hà Mỹ Suông bắt đầu xây dựng công trình lăng mộ cho gia tộc nhưng chưa được bao lâu thì ông đột ngột qua đời. Tiếp nối di nguyện của cha, ông Thiềm Sơn cố gắng hoàn thành những hạng mục còn dở dang còn lại. Đến năm 1938 lăng mộ được xây dựng hoàn thiện”, ông Hùng kể.
Khu lăng mộ bao gồm các hạng mục chính như khu mộ; hòn non bộ Thiên cung và Thủy cung; Long đình; cung Ngọc Hoàng; Địa cung với tổng diện tích gần 1.000m2.
Long Đình (phía trước) thờ hài cốt 9 đời tổ tiên và cung Ngọc Hoàng (phía sau).
Chạm khắc tinh xảo bên ngoài cung Ngọc Hoàng.
“Khi bước vào cổng phía Đông có hòn non bộ đại diện cho Thủy cung, ở giữa ngôi mộ cha mẹ của ông Hội đồng Suông, phía Tây là Thiên cung. Phía trong là Long đình nơi thờ hài cốt 9 đời tổ tiên. Sau đó là Cung đình, phía dưới cung đình là Địa phủ treo những tranh bức bích họa về 18 tầng địa ngục, nhưng đa số bị mất cắp và mối mọt gây hư hỏng nhiều”, ông Hùng cho biết.
Bên trong cung Ngọc hoàng.
Hòn non bộ thiên cung.
Theo ông Hùng, ý nghĩa việc xây dựng khu mộ, con cái đền đáp công ơn ông bà; dạy dỗ con cháu đời sau hiếu kính cha mẹ, nhớ cội nguồn không quên, với tấm bảng in dòng chữa “Hiếu nghĩa tri tiên” được lưu truyền đời đời nhắc nhớ con cháu về sự hiếu hạnh được treo trang trọng ở cung Ngọc Hoàng.
Lối đi xuống địa cung bên dưới cung Ngọc Hoàng.
Ông Hùng cho biết, nhiều năm trước có một đoàn khách đến tham quan gồm chuyên gia khảo cổ, kiến trúc sư, kỹ sư... tìm đến. Sau khi khảo sát và đánh giá chất liệu xây dựng mộ hiếm có nên thẩm định giá trị khu lăng mộ lên đến 3.000 lượng vàng. Từ đó nhiều người truyền tai nhau rằng khu lăng mộ có trị giá 3.000 lượng vàng.