Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko trong cuộc gặp ở Moskva ngày 11/4/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ Vedomosti (Nga) ngày 6/5, việc tổ chức các cuộc duyệt binh nhân Ngày Chiến thắng ở Moskva và các thành phố khác của Nga hiện đang ở giai đoạn cuối, với cuộc duyệt binh ngày 9/5 trên Quảng trường Đỏ dự kiến có sự tham gia của hơn 9.000 người và 75 phương tiện, trang thiết bị quân sự. Sự kiện này sẽ diễn ra hai ngày sau lễ nhậm chức của Tổng thống Nga Vladimir Putin và một ngày sau hội nghị thượng đỉnh lần thứ 10 của Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) dự kiến diễn ra tại Moskva.
Một quan chức Bộ Ngoại giao Nga đã gửi bản danh sách về số lượng khách được mời tham dự cuộc duyệt binh tới Điện Kremlin, trong khi người phát ngôn của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov nói với tờ Vedomosti rằng Điện Kremlin “sẽ công bố tất cả thông tin về các vị khách nước ngoài” vào ngày 6/5.
Trong khi đó, các phương tiện truyền thông đã đưa tin về sự xuất hiện của một số đối tác Nga nhân các sự kiện trên. Chính thức, ba chuyến thăm tới Nga vào ngày 8-9/5 đã được xác nhận và các phương tiện truyền thông nhà nước Nga cho biết có tới bốn nhà lãnh đạo nước ngoài có thể tham dự.
Trong số các nhà lãnh đạo đó, hãng thông tấn TASS đã xác nhận rằng Tổng thống Guinea-Bissau Umaro Sissoco Embalo và Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith, sẽ đến thăm Nga, và một nhà ngoại giao Nga nói với TASS rằng nhà lãnh đạo Cuba Miguel Diaz-Canel cũng dự kiến sẽ tham dự sự kiện ở Moskva.
Ngoài ra, Tổng thống Tajikistan Emomali Rakhmon và nhà lãnh đạo Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev thông báo sẽ tham gia buổi lễ. Văn phòng Tổng thống Kyrgyzstan Sadyr Japarov cho biết ông Japarov đang lên kế hoạch đến thăm Moskva nhưng không nêu chi tiết. Nhiều khả năng Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan và Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko cũng sẽ đến Nga. Tổng thống Belarus chắc chắn sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh EAEU.
Nếu Armenia không tham dự hội nghị EAEU và lễ kỷ niệm ngày 9/5 tại Moskva năm nay, điều đó sẽ có ý nghĩa mang tính biểu tượng khi Thủ tướng Armenia hiện đang chuẩn bị cho cuộc gặp với người dân khu vực biên giới, chuyên gia Vadim Mukhanov tại Trung tâm Nghiên cứu Hậu Xô Viết thuộc Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế (IMEMO RAS) của Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nói với Vedomosti. Ông Mukhanov cho rằng Thủ tướng Pashinyan có thể không tham dự hội nghị thượng đỉnh EAEU trong bối cảnh mối quan hệ giữa Armenia và Nga ngày càng xấu đi.
Trong khi đó, hãng tin Reuters cùng ngày dẫn một nguồn tin ngoại giao của Pháp cho biết, nước này sẽ cử đại sứ của mình tới lễ nhậm chức của Tổng thống Nga Vladimir Putin cho nhiệm kỳ sáu năm tiếp theo của ông vào ngày 7/5, trái ngược với Đức cho biết họ sẽ không có đại diện.
Quan hệ Pháp - Nga đã xấu đi trong những tháng gần đây khi Paris tăng cường hỗ trợ cho Ukraine. Mới tuần trước, Tổng thống Emmanuel Macron không loại trừ việc gửi quân tới Ukraine và nói rằng nếu Nga xuyên thủng tuyến phòng thủ của Ukraine thì "việc xem xét điều đó khi Kiev yêu cầu hỗ trợ là hợp pháp".
Về phần mình, Đức cho biết sẽ không cử đại diện đến dự lễ nhậm chức của Tổng thống Putin. Các nước vùng Baltic, hiện không còn đại diện ngoại giao ở Moskva cũng đã loại trừ việc tham dự lễ nhậm chức. Hai nhà ngoại giao châu Âu cho biết họ không mong đợi Mỹ cử phái viên đến dự lễ nhậm chức, dù Washington chưa đưa ra thông báo công khai.
Quyết định của Paris cho thấy sự chia rẽ tiềm ẩn trong phe phương Tây với một số quốc gia, bao gồm cả các nước vùng Baltic, vốn phản đối việc Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine. Ngoại trưởng Litva Gabrielius Landsbergis nói: “Chúng tôi tin rằng việc cô lập Nga phải được tiếp tục. Ưu tiên của chúng tôi vẫn là hỗ trợ Ukraine".
Tuy nhiên, Andrey Kortunov, Giám đốc nghiên cứu tại Hội đồng các vấn đề quốc tế Nga (RIAC), nhận định sự xuất hiện được công bố của các nhà lãnh đạo nước ngoài khác cho thấy "Nga không bị cô lập trên toàn cầu, trong đó Guinea-Bissau đang tìm cách mở rộng đầu tư và Lào là thành viên thân Nga nhất trong ASEAN".