Vào năm 2023, những vũ khí của phương Tây cung cấp cho Ukraine đã cạnh tranh sức mạnh với vũ khí của Nga trên chiến trường. Tuy nhiên, các xe tăng như Leopard, Challenger, xe chiến đấu bộ binh Bradley và các xe bọc thép khác của phương Tây đều bị phá hủy. Trong khi đó, các hệ thống tên lửa của Nga như Grada, Uragan và Smerch chứng tỏ hiệu quả không kém gì so với hệ thống pháo phản lực cơ động cao HIMARS do Mỹ gửi cho Ukraine. Tên lửa hành trình chiến thuật tiêu chuẩn NATO dường như cũng không vượt trội hơn so với các hệ thống phòng không Tor, Pantsir, S-300 và S-400 của Nga.
Sputnik đã phỏng vấn các chuyên gia quân sự để tìm hiểu xem đâu là những hệ thống vũ khí của Nga đã chứng tỏ sức mạnh trên chiến trường ở Ukraine vào năm 2023 và Moscow sẽ có chiến lược sử dụng vũ khí ra sao trong năm tới.
Hệ thống tên lửa Tor-M2
Khi Ukraine tăng cường sử dụng máy bay chiến đấu, máy bay không người lái (UAV) và tên lửa do phương Tây cung cấp, Nga cũng chuẩn bị những vũ khí uy lực để đáp trả những cuộc tấn công của Ukraine.
Alexei Leonkov, nhà phân tích quân sự của Nga, cho rằng hệ thống tên lửa Tor là một trong những vũ khí hàng đầu của Nga trong năm 2023.
Tổ hợp tên lửa phòng không Tor-M2 của Nga khai hỏa. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
“Hệ thống tên lửa phòng không Tor-M2 đã thể hiện khả năng bắn hạ UAV của đối phương một cách xuất sắc. Thống kê về số lượng UAV của đối phương bị bắn hạ do Bộ Quốc phòng Nga cập nhật hàng ngày cho thấy, 2/3 số UAV đã bị tên lửa Tor-M2 phá hủy. Nói cách khác, hệ thống này đã chứng tỏ được khả năng bắn hạ bất kỳ loại máy bay không người lái nào, từ trực diện và ở xung quanh”, ông Leonkov nói với Sputnik.
Chuyên gia Leonkov cũng đề cập đến hiệu quả của các hệ thống tác chiến điện tử và pháo phản lực Nga trong việc ngăn chặn lực lượng Ukraine chọc thủng phòng tuyến của Nga trong cuộc phản công.
“Các tổ hợp radar phản pháo Zoopark hiện đại hóa đã chứng tỏ hiệu quả. Các radar phản pháo mới, có tầm bắn xa hơn, kết hợp với hệ thống phảo phản lực phóng loạt Tornado-S có thể chế áp các hệ thống pháo binh của đối phương, cũng như nhiều hệ thống tên lửa như HIMARS”, ông Leonkov cho hay.
“Ngoài ra, các hệ thống tác chiến điện tử, đặc biệt là những hệ thống được lắp đặt trực tiếp để bảo vệ các phương tiện bọc thép của chúng tôi, có thể ngăn chặn máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất một cách hiệu quả”.
Xe tăng T-90
Tại khu vực Zaporizhzhia và Kherson, xe tăng Nga, bao gồm các biến thể nâng cấp của xe tăng thế hệ thứ hai và thứ ba, bao gồm T-72, T-80 và T-90, đã chứng tỏ sức mạnh vượt trội so với xe tăng chiến đấu chủ lực do NATO sản xuất gửi cho Ukraine.
Xe tăng T-90 của Nga. Ảnh: Sputnik
Chuyên gia quân sự Rustem Klupov đánh giá, T-90M Proryv là loại xe tăng tốt nhất thế giới. “Xét về đặc điểm, hiệu suất và đánh giá từ các binh sĩ sử dụng trên chiến trường, T-90 là một trong những vũ khí mạnh nhất của Nga trong năm 2023”, ông Klupov cho hay.
“T-90M bao gồm một khẩu pháo 125mm có thể phóng tên lửa dẫn đường qua nòng súng. Ngoài ra, hệ thống bảo vệ của xe tăng đảm bảo khả năng sống sót”.
T-90M Proryv là phương tiện bọc thép tiên tiến nhất trong dòng xe tăng chiến đấu chủ lực T-90. Hầu hết chúng đều phù hợp với chiến tranh hiện đại nhờ lớp bọc thép bảo vệ toàn diện, hệ thống kiểm soát hỏa lực tự động hóa cao trong mọi điều kiện thời tiết và công nghệ tăng cường khả năng sống sót.
UAV Lancet
Chuyên gia quân sự Nga Sergei Lipovoy nhận định rằng, UAV nói chung và UAV Lancet nói riêng đứng đầu danh sách vũ khí quan trọng của Nga năm 2023.
“Điều tôi ấn tượng nhất trong kho vũ khí của Nga là máy bay trực thăng, máy bay không người lái, bao gồm cả Lancet, loại đã được chứng minh hiệu quả trên chiến trường”, Sputnik dẫn lời ông Lipovoy.
Một chiếc UAV tự sát Lancet của Nga. Ảnh: TASS
Chuyên gia Klupov cũng đồng tình với quan điểm của chuyên gia Lipovoy, cho rằng UAV Lancet là một vũ khí chiến thuật nổi bật của Nga.
“Lancet bắt đầu được khai thác trước năm 2023, nhưng phải đến năm nay, chúng tôi mới nhận thấy hiệu quả rõ ràng của vũ khí này trên chiến trường. Xung đột Nga – Ukraine đã chứng kiến cuộc chạy đua về phát triển UAV. Các UAV có khả năng rải bom, trinh sát và hủy diệt mục tiêu. UAV Lancet có thể tấn công mục tiêu cách xa 40-50 km, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết. Đây là hệ thống vũ khí rất mạnh mẽ và chính xác. Tùy theo nhiệm vụ, UAV Lancet có thể được trang bị đầu đạn phân mảnh có sức nổ cao”, ông Klupov cho hay.
Các nhà phát triển của Lancet đã tạo ra một số sửa đổi cho UAV tấn công này trong hơn một năm qua, với các mẫu có thiết kế cánh hình chữ X. Biến thể mới nhất, Z-53, có thiết kế cánh trước có thể gập lại, có thể bay theo nhóm, liên lạc và phối hợp với nhau để tìm kiếm và chỉ định các mục tiêu trên mặt đất, bao gồm các cơ sở pháo phòng không, tên lửa và thiết giáp của đối phương. UAV Lancet có tầm bay từ 40-70km trong một tiếng đồng hồ, trọng tải vũ khí từ 3-5kg.
Trực thăng tấn công Ka-52
Các nhà quan sát phương Tây cho rằng, sự hỗ trợ trên không hiệu quả là yếu tố quan trọng đằng sau sự thành công của hoạt động phòng thủ của Nga trong cuộc phản công mùa hè của quân đội Ukraine. Họ cũng chỉ ra tính hiệu quả của trực thăng tấn công Kamov Ka-52 Alligator trong việc tìm kiếm, dẫn đường và nhắm mục tiêu vào xe bọc thép và xe tăng của đối phương đang tiến đến.
Trực thăng tấn công Ka-52 của Nga. Ảnh: The Drive
Vào cuối tháng 7, một báo cáo của tình báo quân đội Anh mô tả Ka-52 là “một trong những hệ thống vũ khí có ảnh hưởng nhất của Nga” ở khu vực Zaporizhzhia. Được kết hợp với tên lửa không đối đất LMUR, có tầm bắn 15km, Ka-52 hoạt động tốt ngoài tầm bắn của hầu hết các thiết bị phòng không tầm ngắn do NATO cung cấp của Ukraine, bao gồm cả tên lửa phòng không vác vai Stinger và pháo phòng không tự hành Gepard.
Karen Kwiatkowski, chuyên gia phân tích của Bộ Quốc phòng Mỹ, trung tá đã về hưu, đánh giá trực thăng tấn công Ka-52 là lựa chọn số một trong số năm loại vũ khí hàng đầu của Nga năm 2023.
Nhà phân tích quân sự Klupov cũng rất ấn tượng với hoạt động của lực lượng không quân của Nga ở tiền tuyến, trong đó có Ka-52 và Mi-28 thường được sử dụng song song.
“Khi phối hợp cùng nhau, những chiếc trực thăng này tận dụng được ưu điểm của cả hai, đó là sức mạnh tấn công của Mi-28 và các khả năng bảo vệ của Ka-52. Việc kết hợp các máy bay trực thăng này thành một đơn vị tấn công duy nhất sẽ cho phép chúng được sử dụng hiệu quả nhất”, chuyên gia Kwiatkowski chia sẻ quan điểm.
Tên lửa siêu thanh Kinzhal
4 vũ khí kể trên là hệ thống tên lửa Tor, xe tăng T-90, UAV Lancet hay trực thăng Ka-52, đều được bố trí trực tiếp trên chiến trường. Điều đó không áp dụng đối với tên lửa siêu thanh Kinzhal. Nga trang bị Kinzhal cho máy bay đánh chặn MiG-31 và máy bay ném bom chiến đấu Su-34. Kinzhal có thể tăng tốc lên tới tốc độ Mach 10, có tầm bắn 1.500-2.000km. Tên lửa siêu thanh này có thể mang theo đầu đạn nổ mạnh thông thường hoặc đầu đạn hạt nhân với sức công phá 5-50 kiloton.
Tên lửa Kinzhal gắn ở bụng tiêm kích MiG-31. Ảnh: Kremlin
Nga đã thường xuyên sử dụng tên lửa Kinzhal trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, nhằm vào hệ thống phòng không, kho vũ khí, sân bay, cơ sở hạ tầng năng lượng và các mục tiêu khác của đối phương.
Nhà phân tích quân sự Alexei Leonkov nhận xét tên lửa siêu thanh Kinzhal là một trong những vũ khí mạnh mẽ nhất của Nga trong chiến dịch quân sự đặc biệt.
“Kinzhal không chỉ tiêu diệt các mục tiêu được đối phương bảo vệ mà còn có thể phá hủy hệ thống tên lửa phòng không Patriot của Mỹ cung cấp cho Ukraine. Sức mạnh, độ chính xác và tốc độ của tên lửa này không chỉ ấn tượng mà còn là mối đe dọa đối với bất kỳ biện pháp phòng thủ nào của đối phương”, ông Leonkov cho hay.