Phải biết lường hết những hậu quả xảy ra
Bên hành lang Quốc hội, đại biểu Quốc hội Nguyễn Ngọc Phương, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình đã có đánh giá xung quanh những phát ngôn của ông Võ Kim Cự, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, đang là đại biểu Quốc hội khóa 14.
PV: Theo dõi những gì ông Võ Kim Cự trả lời báo chí trong vài ngày qua về việc cấp phép cho Formosa, là ĐBQH tỉnh Quảng Bình, một tỉnh chịu ảnh hưởng lớn do việc xả thải của Formosa gây ra, ông có đồng tình với phát ngôn của ông Cự không?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Có những điều tôi đồng tình, có những điều tôi chia sẻ, có những điều cần phải cơ quan chức năng vào cuộc để làm rõ trách nhiệm.
PV: Theo ông, điều gì cần cơ quan phải vào cuộc để làm rõ trong phát ngôn của ông Võ Kim Cự trong những ngày qua?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Thứ nhất, cơ quan chức năng cần phải làm rõ việc cấp phép 70 năm cho Formosa có đúng hay không. Thứ hai, ngoài sự cố ô nhiễm môi trường biển, còn có những ô nhiễm môi trường khác, trách nhiệm của các cơ quan quản lý của tỉnh Hà Tĩnh đến đâu?
Ví dụ, vì sao công ty môi trường lại ký hợp đồng với Formosa chôn hàng trăm tấn rác thải như thế?
PV: Có phải ông Võ Kim Cự đã "vượt rào" khi ký cho Formosa thời gian 70 năm?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Ông Võ Kim Cự lý giải ký cho Formosa thời gian 70 năm là luật cho phép thì không sao, nhưng luật không có quy định, không cho phép thì sai lầm đó hết sức nghiêm trọng.
Ông Võ Kim Cự.
PV: Nhiều người nghĩ rằng, nếu Formosa không gây ra sự cố ô nhiễm môi trường mà góp phần phát triển kinh tế địa phương thì những người đã kêu gọi được đầu tư sẽ trở thành anh hùng, nhưng khi xảy ra sự cố nghiêm trọng như vậy thì lại trở thành "tội đồ"? Ranh giới "tội đồ" và "anh hùng" phải chăng rất mong manh?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Điều này là tất yếu thôi. Anh muốn trở thành người có những bước đột phá, người có những cú hích nổi tiếng thì cái đầu của anh phải minh mẫn, sáng suốt, nóng nhưng phải biết lường hết những hậu quả xảy ra.
Nếu anh không lường hết được trở thành tội đồ thì đúng rồi.
"Trăm dâu đổ đầu ông Cự"
PV: Có ý kiến cho rằng, tại sao "trăm dâu đổ đầu ông Võ Kim Cự", các Bộ, ngành cũng phải có trách nhiệm trong việc này?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Quy trách nhiệm "trăm dâu đổ đầu ông Cự" là một số báo nêu thôi. Quan điểm của tôi là sự việc liên quan đến cả một hệ thống chứ không phải chỉ cá nhân ông Cự, vì một mình ông Cự không thể quyết định được.
Vấn đề ở chỗ, quyết định đó thì đúng, nhưng những vấn đề liên quan đến môi trường anh không kiểm soát được, không đánh giá được tác động để xảy ra hậu quả và khi lập dự án anh không lường hết được.
Nguyên nhân một là do năng lực, hai nữa là do nóng vội, thứ ba là lơ đi một số việc để nhà máy vi phạm như việc ống xả thải cho chôn xuống sâu mà không kiểm tra, kiểm soát. Như vậy thì ở đây, không phải là trách nhiệm của ông Cự mà là trách nhiệm của người khác.
PV: Trong vụ Formosa, bên cạnh trách nhiệm cá nhân ông Võ Kim Cự, có ý kiến cho rằng cũng cần làm rõ trách nhiệm của Bộ Tài nguyên Môi trường trong việc cấp phép xả thải, đánh giá tác động môi trường. Ông nghĩ sao?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Vụ Formosa đã kiểm tra, xác minh và Formosa đã thừa nhận. Bây giờ việc đã rõ ràng Formosa đã vi phạm.
Để xử lý vi phạm như thế nào, đứng đằng sau đó là ai, liên quan, liên đới trách nhiệm mức độ nào, Chính phủ phải chỉ đạo các cơ quan thanh tra vào cuộc đề làm rõ từ tổ chức, cá nhân, chứ không phải riêng Bộ Tài nguyên Môi trường.
PV: Trong việc quy trách nhiêm như hiện nay, ông có bình luận gì việc phân cấp, phân quyền giữa các Bộ, ngành, địa phương?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Phân cấp, phân quyền luật pháp quy định rất rõ. Trong quá trình tổ chức thực hiện là do chưa làm hết trách nhiệm nên để xảy ra hậu quả thôi.
Để có một dự án đâu phải đơn giản. Formosa đâu phải tự đến để ký với ông Cự, với Hà Tĩnh, bao nhiêu cấp phải xin tới, xin lui, rồi báo chí cũng vào cuộc.
PV: Một vấn đề khác là cuối tháng 7 rồi mà chưa có công bố biển miền Trung có an toàn không, khiến người dân đang lo ngại, ông có ý kiến gì về điều này?
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Việc chậm đưa công bố có lẽ là do việc xác minh biển hiện nay chưa hoàn thiện thôi.
Nếu chưa hoàn thiện thì phải tập trung làm rõ để công bố. Còn công bố muộn thì sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của ngư dân, kéo theo là việc phát triển du lịch biển và các dịch vụ khác.