"Viên nang thời gian" là cụm từ giới khảo cổ hay dùng để chỉ những phát hiện đặc biệt trong đó một phần của thế giới cổ đại được bảo lưu một cách nguyên vẹn, có trật tự y như những gì đã từng hiện hữu. Kho báu khảo cổ tại Công viên Quốc gia Bãi biển Palmachim là một ví dụ.
Tờ Heritage Daily dẫn lời Cơ quan Cổ vật Israel (IAA) cho biết hầm mộ "vượt thời gian" này chứa đựng nhiều đồ tạo tác đặc sắc được đặt vào theo nghi thức cách đây 3.300 năm.
Một góc ảnh chụp từ bên trong hầm mộ "vượt thời gian" - Ảnh: IAA
Nó được xây dựng công phu bằng cách khoét vào đá để tạo nên một hang động, nơi những người cổ đại đặt vào những đồ vật quý giá bằng gốm và đồng để phục vụ đời sống nơi thế giới bên kia của những người đã khuất.
Hang động này tuy có dấu hiệu từng bị cướp phá nhưng các đồ tạo tác vẫn được sắp xếp tương đối trật tự y như ngày mà các nghi lễ an táng cổ đại diễn ra.
Đồ gốm cổ là một trong những dạng kho báu mà các nhà khoa học đặc biệt quý trọng, bởi thường cung cấp rất nhiều chi tiết về kỹ thuật thủ công của người dân vùng đó vào thời điểm đó, những nét văn hóa đặc trưng, thậm chí là những nghi lễ hay phong tục thú vị được thể hiện qua những nét chạm khác hay cổ tự.
Đồ gốm trong hầm mộ này bao gồm các bình 2 quai truyền thống, chén sâu, chén cạn, chén có chân, một số được nhập khẩu từ biển Lebanon, một số khác nhập từ Tyre, Sidon và các cảng cổ đại khác dọc theo bờ biển Lebanon và Israel. Như vậy, chúng còn đại diện cho một lát cắt của nền thương ngheiejp cổ đại.
Tiến sĩ Eli Yannai từ IAA cho biết: "Những thứ trong hang động có niên đại từ thế kỷ 13 trước Công Nguyên, tức cuối thời đại đồ đồng IIB. Vào thời kỳ này, trong triều đại Ai Cập thứ 19, pharaoh Rameses II thống lĩnh đế chế AI Cập đã kiểm soát Canaan, cung cấp các điều kiện an toàn cho thương mại quốc tế".
Có vẻ những kẻ trộm mộ cổ đại đã không dám khuấy động nhiều nên hầm mộ vẫn cung cấp rất nhiều thông tin quý giá - Ảnh: IAA
Trong hầm mộ cũng có nhiều cổ vật giấ trị khác như đèn, đầu mũi tên đồng và hài cốt người chứa đựng trong 2 ô hình chữ nhật ở góc hang. Số đồ tùy táng trong hang có thể còn nhiều hơn trước khi nó bị những kẻ trộm mộ quấy nhiễu.
Tuy nhiên thời điểm cướp mộ có thể đã cách xa hàng thế kỷ, sau đó hang động được niêm phong và bình yên suốt các thời kỳ gần đây. Đó là cơ hội tốt để các nhà khoa học áp dụng các phương pháp khoa học hiện đại để trích xuất nhiều thông tin từ các đồ tạo tác cũng như từ vật liệu hữu cơ còn sót lại.
Đánh giá chung, IAA cho ràng hầm mộ vẫn đủ sức cung cấp một bức tranh vượt thời gian, hoàn chỉnh về phong tục, nghi lễ của thời đại đồ đồng muộn.
