Trao đổi với PV Trí Thức Trẻ, ông Lê Trung Tuấn Anh – Trưởng phòng Quản lý chất thải rắn của Sở Tài Nguyên Môi trường TP HCM cho biết, thời gian qua phía Sở cũng nhận được nhiều kiến nghị của người dân về mùi hôi từ bãi rác Đa Phước và đang chỉ đạo thành lập đoàn thanh tra đối với bãi rác này.
PV: Thưa ông, tình trạng mùi hôi từ bãi rác Đa Phước khiến người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng, vậy phía Sở đã làm việc với đơn vị này để xác định nguyên nhân hay chưa?
Ông Lê Trung Tuấn Anh: Hiện nay Sở đang họp bàn để có phương án thanh tra bãi rác Đa Phước. Do khu liên hợp này có nhiều đơn vị cùng hoạt động nên chúng tôi chưa khẳng định ngay mùi hôi ở đâu và của nhà máy nào. Do vậy, chúng tôi sẽ tiến hành thanh tra một số đơn vị hoạt động tại đây để xác định nguyên nhân.
Hiện Sở đã có phương án ngăn chặn mùi hôi này chưa thưa ông?
Khi vào thanh tra sẽ biết cụ thể nguồn gốc phát tán mùi hôi ở đâu và biện pháp khắc phục thế nào. Trước mắt Sở đã có văn bản gửi các nhà máy, yêu cầu phải có biện pháp phun xịt, kiểm soát chất thải tiếp nhận, xe cộ ra vào và rửa đường.
Còn để giải quyết tương đối cơ bản thì có nhiều việc phải làm sâu. Ví dụ khi vào kiểm tra, đoàn sẽ đánh giá nguồn phát mùi hôi của từng đơn vị và yêu cầu cung cấp phương pháp xử lý. Từ đó đánh giá phương án của họ có phù hợp hay không để yêu cầu điều chỉnh quy trình xử lý tương thích với mức độ với nguồn phát của họ.
Tình trạng này kéo dài đã mấy tháng nhưng đến nay vẫn chưa có phương án cụ thể?
Thực chất ngành rác vào mùa mưa bắt đầu ẩm thấp thì việc mùi hôi phát tán bắt đầu và rất khác với mùa khô. Đối với các bãi rác chôn lấp thì thường có tình trạng này vào mùa mưa. Nhận định sơ bộ, chúng tôi chưa đưa ra ngay tình huống gây mùi hôi là gì vì nếu vội vàng kết luận không có cơ sở sẽ gây khó khăn cho các đơn vị trong bãi Đa Phước.
Một thùng rác ở trong nhà mình đã hôi rồi thì khi tập trung ra một bãi lớn chắc chắn có mùi dù công nghệ xử lý rất tốt.
Để đánh giá được tình trạng thì phải làm việc cụ thể các vấn đề về quy trình vận hành thế nào, thời gian mở bãi ra sao, hoạt động bao nhiêu bãi… mới xác định được. Đối với công nghệ xử lý rác của VN và TP HCM hiện nay, bãi rác nào không có mùi hôi thì mới là chuyện lạ.
Mỗi ngày bãi rác Đa Phước tiếp nhận hàng nghìn xe chở rác từ khắp TP.
Bãi rác này được đánh giá có công nghệ hiện đại nhưng tại sao vẫn xảy ra tình trạng phát thải mùi hôi? Do quá tải hay quy trình hoạt động không đúng, thưa ông?
Nếu thanh tra thì sẽ biết được nguyên nhân, nhưng theo tôi đánh giá thì quản lý hoạt động của các đơn vị tại đây khá tốt.
Đặc thù của câu chuyện rác của VN và TP HCM nói riêng thì mùi hôi xảy ra là đương nhiên đối với hoạt động bãi chôn lấp. Còn nguồn của mùi hôi phát từ đâu trong khu liên hợp này thì chúng tôi đang làm. Đừng vội nói mùi hôi này của bãi rác hay của riêng nhà máy nào thì chưa đúng mà phải chờ thanh tra.
Hiện nay TP đã chỉ đạo Sở TNMT tìm kiếm đầu tư những công nghệ xử lý chất thải tiên tiến và hạn chế chôn lấp. Dự kiến đến 2020 TP sẽ sử dụng những công nghệ mới này trong xử lý rác thải.
Vậy là hiện nay vẫn chưa có hoạt động thanh tra tại đây?
Hôm nay Ban Giám đốc sẽ xác định thời điểm thanh tra, có thể trong tuần này sẽ thành lập đoàn và đi xuống Đa Phước. Tôi nghĩ khi có nội dung thanh tra sẽ có thông tin đến báo chí. Khoảng hai tuần nay thì mùi xuất hiện dày đặt nên chúng tôi kiến nghị thanh tra sớm để giải quyết cho người dân.
Thưa ông, Sở TNMT đã kết hợp với Sở Y tế để đánh giá tác động của mùi hôi đến sức khỏe của người dân tại những khu vực bị ảnh hưởng hay chưa?
Hiện nay, chỉ mới đánh giá ở bãi rác Đông Thạnh vì đây là bãi hở, chôn lấp tự phát. Đối với những bãi mới sau này thì vấn đề ô niễm ảnh hưởng người xung quanh vẫn chưa có đánh giá.
Thành ủy và UBND đã chỉ đạo Sở TNMT đang kết hợp với Sở Y tế rà soát lại tất cả các khu xử lý rác của TP, kể cả những khu đã đóng đánh giá ô nhiễm ảnh hưởng đến người dân để có phương án hỗ trợ, trước hết là bãi rác Đông Thạnh.
Sở TNMT cũng có văn bản xin chủ trương của UBND xây dựng hệ thống quan trắc tự động tại các bãi rác. Dự kiến 2017 sẽ có các hệ thống quan trắc tự động.
Hiện nay chúng ta đã đo được nồng độ mùi phát tán tại các quận huyện bị ảnh hưởng chưa?
Với tiêu chuẩn đo về nồng độ mùi của VN hiện nay thì rất khó phát hiện ô nhiễm, điều đó đang khó khăn cho cơ quan quản lý Nhà nước trong việc phát hiện nguồn phát tán. Có nơi mùi hít vào thì khó chịu ngay nhưng đo vẫn đạt vì tiêu chuẩn chúng ta đưa ra nên rất vô lường.
Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước nằm trên địa bàn xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, TP HCM được đánh giá có công nghệ hiện đại nhất Việt Nam với tổng vốn hơn 120 triệu USD, hoạt động từ năm 2007.
Khu xử lý chất thải này có 5 đơn vị khai thác, trong đó bãi chôn lấp có diện tích hơn 30 ha. Công suất thiết kế 10.000 tấn rác/ngày. Mỗi ngày Đa Phước tiếp nhận và xử lý 5.000 tấn rác của TP HCM và một phần từ tỉnh Long An.
Từ đầu năm 2016, UBND TP HCM đã có quyết định ngưng tiếp nhận rác ở bãi rác số 3 Phước Hiệp (huyện Củ Chi) để chuyển rác từ bãi này về Đa Phước. Từ đó, bãi rác Đa Phước ngày càng "phình to" vì phải tăng công xuất tiếp nhận rác.