Ngày 13/3, VKSND Tối cao cho biết vừa hoàn tất cáo trạng truy tố bà Hứa Thị Phấn, nguyên cố vấn cao cấp HĐQT Ngân hàng Đại Tín, nguyên Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư phát triển Phú Mỹ và 27 đồng phạm vì gây thiệt hại 6.362 tỷ đồng cho Ngân hàng Đại Tín (Trustbank).
Cụ thể, bà Hứa Thị Phấn bị truy tố về hai tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" và 'Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng". Hai bị can Ngô Kim Huệ (nguyên phó tổng giám đốc TrustBank, giám đốc Công ty TNHH Phú Mỹ) và Bùi Thị Kim Loan (kế toán Công ty TNHH Phú Mỹ) cũng bị truy tố về 2 tội danh này.
Bị can Lâm Kim Dũng (nguyên giám đốc Công ty TNHH Địa ốc Lam Giang) bị truy tố về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản". Còn 24 bị can khác bị truy tố về tội "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".
Lũng đoạn Trustbank, chiếm đoạt 12.000 tỉ đồng
Theo cáo trạng, người đại diện pháp luật của ngân hàng là ông Hoàng Văn Toàn (Chủ tịch HĐQT Trustbank) và ông Trần Sơn Nam (Tổng giám đốc Trustbank). Tuy nhiên 2 người này chỉ là quản lý và điều hành trên danh nghĩa. Còn bị can Phấn tuy chỉ giữ chức vụ cố vấn cao cấp HĐQT và cố vấn hội đồng tín dụng nhưng lại sở hữu gần 85% cổ phần vốn điều lệ.
Bà Phấn đã lợi dụng việc bản thân là cổ đông lớn nhất của Trustbank chi phối điều hành mọi hoạt động của ngân hàng này, thâu tóm toàn bộ HĐQT, ban điều hành để lũng đoạn mọi hoạt động ngân hàng này để chiếm đoạt hơn chục ngàn tỉ đồng.
Cụ thể, bà Phấn và các đồng phạm đã thực hiện 5 hành vi phạm tội chiếm đoạt hơn 12.000 tỉ đồng như sau: Nâng khống căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch bán cho Ngân hàng Đại Tín, chiếm đoạt và gây thiệt hại hơn 1.100 tỉ đồng.
Hạch toán thu khống để chiếm đoạt, sử dụng trái pháp luật hơn 5.256 tỉ đồng. Thông qua 29 khoản vay của nhóm Phú Mỹ, chiếm đoạt và sử dụng hơn 3.500 tỉ đồng. Chỉ đạo Trustbank đầu tư trái luật vào 4 dự án bất động sản, chiếm đoạt và sử dụng hơn 1.000 tỉ đồng. Nâng khống 25 bất động sản khác bán cho Ngân hàng Đại Tín, để chiếm đoạt và sử dụng 1.000 tỉ đồng.
Các hành vi vi phạm pháp luật nói trên của bà Phấn và đồng phạm dẫn đến thực trạng tình hình tài chính của Trustbank rất xấu, bị NHNN xếp loại ngân hàng loại yếu kém. Ngày 29/2/2012, tổng tài sản thực còn hơn 20.846 tỉ đồng (giảm gần 6.000 tỉ đồng). Trong đó vốn chủ sở hữu âm hơn 2.800 tỉ đồng và lỗ lũy kế hơn 6.000 tỉ đồng.
Bà Hứa Thị Phấn.
Nâng khống giá nhà, lập hồ sơ khống
Cơ quan điều tra Bộ Công an quyết định tách "đại án" này thành nhiều án nhỏ, giai đoạn này VKS chỉ truy tố bị can Hứa Thị Phấn và đồng phạm với 2 hành vi: Nâng khống giá trị căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch chiếm đoạt hơn 1.100 tỉ đồng và hạch toán thu khống, sử sụng trái pháp luật hơn 5.256 tỉ đồng.
Bị can Phấn đã thông qua các công ty của mình và của người thân rồi dùng thủ đoạn mua đi bán lại các bất động sản trong nhóm để nâng khống giá trị bất động sản. Bị can Phấn đã chỉ đạo mua 26 bất động sản với tổng giá trị hơn 3.500 tỉ đồng bằng 119% vốn điều lệ Ngân hàng Đại Tín để rút ruột và chiếm đoạt tiền của ngân hàng này. Trong đó, cơ quan chức năng đã làm rõ việc nâng khống giá trị căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch.
Cụ thể, bà Phấn đã thông qua cán bộ của Trustbank chỉ đạo Công ty TrustAsset thẩm định giá, nâng khống giá trị căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch thuộc sở hữu của bà này lên 1.268 tỉ đồng. Theo cơ quan chức năng, giá trị căn nhà sau khi được nâng khống cao gấp 8 lần giá trị trường.
Sau đó, bà Phấn còn chỉ đạo Lâm Kim Dũng mua bán lòng vòng lấy tiền sử dụng. Ngoài ra, nữ bị can này còn chỉ đạo HĐQT và Ban điều hành TrustBank mua căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch với giá 1.260 tỉ đồng, hạch toán thu chi khống để hợp thức việc mua bán trước đó để chiếm đoạt hơn 1.100 tỉ đồng.
Về hành vi hạch toán thu chi khống vi phạm các quy định pháp luật, cáo trạng xác định bị can Phấn đã thông qua bà Bùi Thị Kim Loan (Kế toán Công ty TNHH Phú Mỹ) chỉ đạo một số cán bộ của Trustbank chi nhánh Sài Gòn và chi nhánh Lam Giang thực hiện giao dịch, hoạch toán khống trên hệ thống Smartbank, sau đó mới lấy chữ ký khách hàng để hoàn thiện thủ tục.
Bị can Hứa Thị Phấn và đồng phạm đã lợi dụng vào nhu cầu vay vốn của Công ty Phương Trang buộc doanh nghiệp này ký trước hồ sơ, chứng từ để đẩy dư nợ khống cho công ty này thông qua các khoản vay với tổng số tiền hơn 5.256 tỉ đồng.
Đến ngày 15/11/2017, công ty Phương Trang gồm 13 công ty và 13 cá nhân còn dư nợ gốc 46 khoản vay và 1 khoản phát hành trái phiếu là hơn 9.402 tỉ đồng nhưng doanh nghiệp này chỉ thừa nhận thực nhận hơn 3.936 tỉ đồng và chỉ chịu trách nhiệm thanh toán số tiền này cho ngân hàng. Bởi vậy ngân hàng Đại Tín (nay là Ngân hàng Xây dựng) không thu hồi được tổng dư nợ vay của công ty Phương Trang gây thiệt hại cho ngân hàng này là hơn 5.465 tỉ đồng. Trong đó, bị can Phấn chỉ đạo thu khống và phải chịu trách nhiệ đối với số tiền hơn 5.256 tỉ đồng.
Cáo trạng xác định, Hứa Thị Phấn cùng các đồng phạm đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Ngân hàng Đại Tín tổng cộng hơn 6.362 tỉ đồng, chưa tính khoản 5.643 tỉ đồng thiệt hại qua 3 hành vi khác của bị can Phấn được tách ra điều tra tại giai đoạn 2 của vụ án.